Białka LEA (ang. Late-embryogenesis abundant proteins) – grupa silnie hydrofilowych białek wytwarzanych podczas późnej embriogenezy roślin i zapewniających odporność na wysuszenie nasionom. Białka są wytwarzane przez rośliny także podczas stresu wodnego[1].

Po raz pierwszy zostały wyizolowane z nasion bawełny i opisane w roku 1981 przez Leona Dura[2][3][4]. Biała LEA należą do większej grupy hydrofilin. Na podstawie podobieństw sekwencji dzielone są na kilka rodzin. Wspólną cechą poza wysoką hydrofilowością jest wysoka zawartość glicyny oraz alaniny i seryny. Nie stwierdza się w nich obecności reszt cysteinowych i tryptofanowych. Zostały wykryte u wielu grup roślin oraz w grzybach, nicieniach, bakteriach i archeowcach. Do ich zwiększonej syntezy dochodzi w roślinach podczas suszy oraz mrozów[5].

Chociaż udział białek LEA w odpowiedzi na stres wodny i niską temperaturę jest powszechnie uznawana, to sam mechanizm ochronny jest nieznany[6]. Na podstawie wyników badań rozważana jest ich funkcja jako przeciwutleniacza, substancji stabilizujących błony i białka oraz pośrednia udział w ochronie komórki jako tarcze molekularne. Rozważana jest też funkcja „wypełniacza przestrzeni“ chroniącego komórkę przed uszkodzeniem struktur przy silnym ograniczeniu objętości[7]. Szczególną rolę wydają się spełniać w ochronie błon mitochondrialnych przy silnym odwodnieniu komórki[8].

Przypisy edytuj

  1. M. Dalal, D. Tayal, V. Chinnusamy, KC. Bansal. Abiotic stress and ABA-inducible Group 4 LEA from Brassica napus plays a key role in salt and drought tolerance.. „J Biotechnol”. 139 (2), s. 137-45, Jan 2009. DOI: 10.1016/j.jbiotec.2008.09.014. PMID: 19014980. 
  2. L. Dure, C. Chlan. Developmental Biochemistry of Cottonseed Embryogenesis and Germination : XII. PURIFICATION AND PROPERTIES OF PRINCIPAL STORAGE PROTEINS.. „Plant Physiol”. 68 (1), s. 180-6, Jul 1981. PMID: 16661867. 
  3. L. Dure, GA. Galau. Developmental Biochemistry of Cottonseed Embryogenesis and Germination : XIII. REGULATION OF BIOSYNTHESIS OF PRINCIPAL STORAGE PROTEINS.. „Plant Physiol”. 68 (1), s. 187-94, Jul 1981. PMID: 16661868. 
  4. L. Dure, SC. Greenway, GA. Galau. Developmental biochemistry of cottonseed embryogenesis and germination: changing messenger ribonucleic acid populations as shown by in vitro and in vivo protein synthesis.. „Biochemistry”. 20 (14), s. 4162-8, Jul 1981. PMID: 7284317. 
  5. M. Battaglia, Y. Olvera-Carrillo, A. Garciarrubio, F. Campos i inni. The enigmatic LEA proteins and other hydrophilins.. „Plant Physiol”. 148 (1), s. 6-24, Sep 2008. DOI: 10.1104/pp.108.120725. PMID: 18772351. 
  6. MJ. Wise, A. Tunnacliffe. POPP the question: what do LEA proteins do?. „Trends Plant Sci”. 9 (1), s. 13-7, Jan 2004. DOI: 10.1016/j.tplants.2003.10.012. PMID: 14729214. 
  7. A. Tunnacliffe, MJ. Wise. The continuing conundrum of the LEA proteins.. „Naturwissenschaften”. 94 (10), s. 791-812, Oct 2007. DOI: 10.1007/s00114-007-0254-y. PMID: 17479232. 
  8. D. Tolleter, DK. Hincha, D. Macherel. A mitochondrial late embryogenesis abundant protein stabilizes model membranes in the dry state.. „Biochim Biophys Acta”. 1798 (10), s. 1926-33, Oct 2010. DOI: 10.1016/j.bbamem.2010.06.029. PMID: 20637181.