Biblia Germanica
Biblia Germanica, także Biblia Kobergera – dziewiąta edycja Pisma Świętego w języku niemieckim, w dialekcie wysokoniemieckim[a]. Została wydrukowana w Norymberdze w 1483 roku przez Antona Kobergera. Powszechnie nazywana również Biblią Kobergera. Najbardziej okazałe graficznie niemieckie wydanie Pisma Świętego w czasach poprzedzających Reformację.
(stworzenie Ewy „w róży”)
Opis edytuj
Biblia Germanica została opublikowana w Norymberdze 17 lutego 1483 roku u Antona Kobergera, w jednej z największych drukarni w XV wieku[b]. Była wydana w dwóch tomach w formacie in folio. Ta edycja Pisma Świętego należąca do inkunabułów opierała się podobnie jak inne ówczesne wydania niemieckie na Biblii Mentelina. Wydanie miało nakład 1500 egzemplarzy. Zawierała ona 109 drzeworytów[c] czym wyróżniała się pośród innych wczesnych niemieckich wydań Pisma Świętego. Strony tej edycji zostały ponumerowane[1].
Biblia Germanica została opublikowana w trzech wersjach: pierwsza zawierała drzeworyty niekolorowane, druga miała drzeworyty kolorowane ręcznie, a trzecia wersja „de luxe” posiadała specjalnie dobrane kolory oraz pierwszy inicjał każdej księgi biblijnej iluminowany. Scena stworzenia na piątej karcie pierwszego tomu jest zarówno ręcznie kolorowana, jak i iluminowana. Drewniane formy użyte do wydrukowania ilustracji w Biblii Kobergera pochodzą bezpośrednio z Biblii wydrukowanych w Kolonii przez Heinricha Quentella w 1478 i 1479 roku. Ich autorem był anonimowy twórca znany jako Mistrz Biblii Kolońskich[2].
Anton Koberger od 1477 wydał co najmniej 15 edycji Biblia Latina lecz tylko jedną edycję Pisma Świętego w języku niemieckim (1483)[3]. Wynikało to z oficjalnego zakazu wydawania Pisma Świętego w językach narodowych który w roku 1485 wydał arcybiskup Moguncji Berthold von Henneberg[4].
-
Księga Rodzaju, rozdz. 6 – Arka Noego -
Księga Wyjścia, rozdz. 7 – Mojżesz i Aaron przed faraonem -
Księga Wyjścia, rozdz. 8 – plaga żab -
Księga Wyjścia – plagi egipskie -
Księga Wyjścia, rozdz. 16 – manna z nieba
Uwagi edytuj
- ↑ Chronologicznie jedenasta jeśli uwzględnić dolnoniemieckie dwie Biblie kolońskie.
- ↑ Koberger wydał 15 łacińskich edycji Biblia Latina ale tylko jedną w języku niemieckim.
- ↑ Prekursorem zastosowania drzeworytów do ilustracji Biblii był Günther Zainer (1475), który zastępując ręcznie rysowane ilustracje popadł w konflikt ze środowiskiem augsburskich iluminatorów (Iluminacje z Biblii wydanej w Augsburgu, 1475–76).
Przypisy edytuj
- ↑ Karin Wawrzynek, Jadwiga Sebasta. Dzieje niemieckojęzycznych przekładów i wydań Biblii od IV do XVI stulecia. „Studia Europaea Gnesnensia”, s. 171, 172, 2011/4. ISSN 2082-5951.
- ↑ Biblia Germanica. v.1. [w:] Boston Public Library [on-line]. digitalcommonwealth.org. [dostęp 2020-08-15]. (ang.).
- ↑ Biblia Latina. [w:] Bauman Rare Books [on-line]. baumanrarebooks.com, 2020. [dostęp 2020-08-16]. (ang.).
- ↑ Rajmund Pietkiewicz: Pismo Święte w języku polskim w latach 1518–1638. Sytuacja wyznaniowa w Polsce a rozwój edytorstwa biblijnego. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski. Wydział Filologiczny, 2002, s. 60. ISBN 978-83-7014-812-6.
Linki zewnętrzne edytuj
- Biblia Germanica. v.1 (kopia cyfrowa). [w:] Boston Public Library [on-line]. digitalcommonwealth.org. [dostęp 2020-08-15]. (ang.).
- Biblia Germanica. v.2 (kopia cyfrowa). [w:] Boston Public Library [on-line]. digitalcommonwealth.org. [dostęp 2020-08-15]. (ang.).