Biblioteka z Nadż Hammadi

Biblioteka z Nadż Hammadikoptyjska biblioteka zawierająca trzynaście papirusowych kodeksów[a] odnalezionych w 1945 roku nieopodal miejscowości Nadż Hammadi w Górnym Egipcie. Papirusy te przechowywane są w Muzeum Koptyjskim w Kairze. Spośród 51 utworów, które składają się na ten zbiór, 49 to pisma wcześniej nieznane. Są to pseudoepigrafy napisane w formie listów, dialogów objawiających wiedzę tajemną, apokalipsy, apokryfy, a także fragment „PaństwaPlatona. Większość pism zalicza się do dwóch kierunków gnostycyzmu: szkoły Walentyna oraz do setian.

Miejsce odkrycia na mapie Egiptu

Odkrycie edytuj

W 1945 beduiński chłop Muhammad Ali wraz ze swym bratem kopał w poszukiwaniu nawozu w polu położonym niedaleko miejscowości Nadż Hammadi. W pewnym momencie uderzył motyką w gliniany dzban. Początkowo Muhammad i jego brat obawiali się, że z dzbana może wyjść zły dżin, potem jednak uznali, że może on zawierać złoto i rozbili go. W środku znaleźli trzynaście kodeksów oprawionych w skórę. Muhammad Ali zabrał księgi do domu i położył obok paleniska; tego wieczoru jego matka użyła kilku stronic dla rozniecenia ognia. Ponieważ Muhammad Ali był podejrzany o morderstwo (którego był najwidoczniej winny) i obawiał się, że jego dom będzie przeszukany przez policję, oddał kodeksy na przechowanie do miejscowego nauczyciela. Ten rozpoznał w kodeksach wartościowe znalezisko i rozpuścił wieść wśród handlarzy starożytnościami, a za ich pośrednictwem o istnieniu kodeksów dowiedzieli się uczeni.

Datowanie kodeksów edytuj

Uczeni datują czas powstania kodeksów na połowę IV wieku n.e. Ponieważ do zszycia kodeksów użyto fragmentów papieru, na którym zapisano daty. Kodeksy powstały więc po tej dacie, przypuszczalnie około 350 roku n.e. Pisma w nich zawarte powstały dużo wcześniej, niektóre z nich, jak Ewangelia Tomasza być może w końcu I wieku n.e.

Lista pism biblioteki z Nadż Hammadi edytuj

Osobny artykuł: Nag Hammadi Codex II.

Przekłady w języku polskim edytuj

  • Teksty z Biblioteka z Nag-Hammadi, z koptyjskiego przetł. Albertyna Dembska i Wincenty Myszor, wstępem i komentarzem opatrzył oraz całość oprac. W. Myszor, Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1979.
  • Biblioteka z Nag Hammadi: kodeksy I i II, tł. oraz koment. opatrzył Wincenty Myszor, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2008.

Uwagi edytuj

  1. Kodeksy Nadż Hammadi są oznaczane od NHC I do NHC XIII

Przypisy edytuj

  1. a b Tego czysto gnostyckiego pisma nie należy mylić z grecką apokryficzną i uznawaną za nieortodoksyjną Ewangelią Egipcjan, Por. Marvin Meyer: The Nag Hammadi Scriptures: International Edition. 2007, s. 247.

Bibliografia edytuj

  • Wincenty Myszor, Nag Hammadi [w:] César Vidal Manzanares, Pisarze wczesnochrześcijańscy I-VII w., Verbinum, Warszawa 2001.

Linki zewnętrzne edytuj