Bierawka

rzeka w Polsce

Bierawka, Birawka, dawniej również Birowa[1]rzeka w południowej Polsce, prawy dopływ Odry o długości 55,5 km i powierzchni dorzecza 394 km². Uchodzi do Odry w jej 82,3 km w pobliżu wsi Bierawa.

Bierawka
Ilustracja
Bierawka w Bełku
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

śląskie
opolskie

Rzeka
Długość 55,5 km
Powierzchnia zlewni

394 km²

Źródło
Miejsce Góra św. Wawrzyńca
w Orzeszu
Współrzędne

50°09′53″N 18°47′18″E/50,164722 18,788333

Ujście
Recypient Odra
Miejsce

okolice Kędzierzyna-Koźla

Współrzędne

50°16′40″N 18°13′24″E/50,277778 18,223333

Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po lewej znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Rzeka bierze swój początek w Orzeszu przy ulicy Żwirki i Wigury, w okolicy huty szkła, na wysokości 310 m n.p.m., płynie w kierunku północnego zachodu m.in. przez Czerwionkę-Leszczyny i Knurów. W swoim dalszym biegu przepływa przez duże obszary leśne pomiędzy Koźlem, Gliwicami, Rybnikiem i Raciborzem, gdzie jej siła wody była wykorzystywana od XVIII wieku w kuźniach.

W pisowni polskiej nazwa rzeki występowała jako Birawka lub Bierawa. Według językoznawcy Henryka Borka jest nazwą przedsłowiańską, zawierającą stary indoeuropejski temat bher- 'płynąć, ciec', który przyswojono za pomocą równie starej końcówki wodnej -awa. Możliwe, że jest to nazwa germańska (przed przybyciem Słowian zamieszkiwali tu prawdopodobnie Wandalowie) z typową końcówką -(a)hwa 'rzeka, woda'. Wówczas pierwotna nazwa brzmiałaby Berahwa. W latach 1936–1945 niemiecka nazwa rzeki brzmiała Bierau (poprzednio Birawka)[2].

Przypisy

edytuj
  1. Bierawka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 220.
  2. Messtischblatt nr 5878, 1:25 000 Orzesche, rok 1884