Wikipedia

Bilbil żółtogardły

Bilbil żółtogardły[5] (Pycnonotus xantholaemus) − gatunek małego, endemicznego indyjskiego ptaka z rodziny bilbili (Pycnonotidae).

Bilbil żółtogardły
Pycnonotus xantholaemus[1]
(Jerdon, 1845)
Ilustracja
Zdjęcie wykonane w Bangalore w Indiach
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

bilbile

Rodzaj

Pycnonotus

Gatunek

bilbil żółtogardły

Synonimy
  • Brachypus xantholaemus[2][3] Jerdon, 1845
  • Ixos xantholaemus (Jerdon, 1845)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Ptak ten jest endemitem południowej części Półwyspu Indyjskiego. Spotykany jest w suchych zaroślach stepowych i na skalistych stokach wzgórz. Te ostatnie stanowiska zagrożone są przez wydobywanie granitu. Bywa mylony z bilbilem białobrewym, który występuje na tych samych terenach. Odróżnia go od bilbila białobrewego żółte ubarwienie głowy, gardła oraz pokrywy podogonowej. Śpiew tego gatunku jest podobny do śpiewu bilbila białobrewego.

Nazwa w języku telugu Konda-poda-pigli została odnotowana w XIX w. przez Thomasa Caverhilla Jerdona w dziele The Birds of India wydanym w Kalkucie w 1863[6].

Należy do gatunków narażonych na wyginięcie. Nie wyróżnia się podgatunków[7].

Wygląd edytuj

Długość ciała około 20 cm[8]. Osobniki tego gatunku mają oliwkowoszare ubarwienie piór głowy z żółtym gardłem i spodnimi pokrywami ogona. Nie występuje dymorfizm płciowy[9].

Występowanie i siedliska edytuj

Naturalnym środowiskiem występowania bilbila żółtogardłego są skaliste, zalesione stoki Ghatów Wschodnich i centralnej części Indii oraz niektóre części Ghatów Zachodnich. Skupiska tych ptaków są bardzo nieliczne, co spowodowało objęcie ich ochroną prawną. W naturalnym środowisku ich występowania wydobywa się granit, lasy są wypalane w celu powiększenia terenów wypasu zwierząt hodowlanych[10]. Obecnie zniknął całkowicie z wielu miejsc, w których był wcześniej spotykany[11].

Występowanie tego gatunku bilbila zaobserwowano w Nandi Hills[12], Horsley Hills[13], Gingee[14], Yercaud[15] oraz Biligirirangan Hills[16]. Występowanie bilbila żółtogardłego odnotowano również w Ghatach Zachodnich w Anaimalai Hills[17][18][19]. Północną granicę występowania gatunku wyznaczają Nallamala Hills[20]. Podejrzewa się, iż gatunek ten może stopniowo zasiedlić również Ghaty Wschodnie w stanie Orisa[21].

Zachowanie i ekologia edytuj

Ptak ten zwykle ukrywa się w zaroślach. Świadectwem jego obecności są nagłe gdaknięcia, którymi przypomina spokrewnionego z nim bilbila białobrewego. Żywi się owadami i owocami różnych krzewów i drzew (m.in. lantana pospolita, Securinega leucopyrus, Toddalia asiatica, Erythroxylon monogynum, Solanum indicum, Santalum album, Ziziphus, banian, Ficus nervosa, Ficus montana, Canthium dicoccum, Phyllanthus reticulata)[10].

W gorące popołudnia pory suchej bilbile żółtogardłe odwiedzają zbiorniki wodne, gdzie gaszą swe pragnienie i zażywają kąpieli[22].

Sezon lęgowy u tego gatunku trwa od czerwca do sierpnia. Biblile budują gniazda w rozwidleniach konarów niewielkich drzew. Rodzice składają dwa jaja, z których po dwudziestu dniach wylęgają się pisklęta. Młode po 13 dniach opuszczają gniazdo[10][23].

Status edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2000 roku uznaje bilbila żółtogardłego za gatunek narażony (VU – vulnerable); wcześniej, od 1988 roku był on uznawany za gatunek bliski zagrożenia (NT – near threatened). Liczebność populacji szacuje się na około 2500–9999 osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy[4][8].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Pycnonotus xantholaemus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ T.C. Jerdon. Second Supplement to the Catalogue of the Birds of Southern India. „Madras Journal of Literature and Science”. 13 (2), s. 122, 1844. (ang.). 
  3. ↑ R.B. Sharpe: Catalogue of the birds in the British Museum. Volume 6 Cichlomorphae: Part 3. London: 1881, s. 146. (ang.).
  4. ↑ a b Pycnonotus xantholaemus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Pycnonotidae Gray,GR, 1840 - bilbile - Bulbuls (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-07].
  6. ↑ Thomas Caverhill Jerdon: The birds of India: being a natural history of all the birds known to.... T. 2. Cz. 1. Kalkuta: 1863, s. 85. (ang.).
  7. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Bulbuls. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-07]. (ang.).
  8. ↑ a b Species factsheet: Pycnonotus xantholaemus. BirdLife International, 2020. [dostęp 2020-12-07]. (ang.).
  9. ↑ Sálim Ali, Sidney Dillon Ripley: Handbook of the birds of India and Pakistan. Wyd. 2. T. 6. Oxford & New York: Oxford University Press, 1996, s. 94–95. ISBN 0-19-562978-7. (ang.).
  10. ↑ a b c S. Subramanya, J.N. Prasad, S. Karthikeyan. Status, habitat, habits and conservation of Yellow-throated Bulbul Pycnonotus xantholaemus (Jerdon) in South India. „Journal of the Bombay Natural History Society”. 103 (2–3), s. 215–226, 2006. Bombay. ISSN 0006-6982. (ang.). 
  11. ↑ S. Subramanya, J.N. Prasad, S. Karthikeyan, T.S. Srinivasa i inni. A trip to Thondebhavi in search of Yellowthroated Bulbul. „Newsletter for Birdwatchers”. 30 (10–12), s. 7, 1990. (ang.). 
  12. ↑ S. Subramanya, J.N. Prasad, S. Karthikeyan. Yellowthroated Bulbul at Nandi Hill. „Newsletter for Birdwatchers”. 31 (3–4), s. 7–8, 1991. (ang.). 
  13. ↑ P.R. Allen. Notes on the Yellow-throated Bulbul "Pycnonotus xantholaemus". „Journal of the Bombay Natural History Society”. 18 (4), s. 905–907, 1908. Bombay. (ang.). 
  14. ↑ T.K. Rao. Yellowthroated Bulbul - "Pycnonotus xantholaemus" (Jerdon) in Gingee. „Blackbuck”. 11 (1), s. 9–11, 1908. (ang.). 
  15. ↑ S. Karthikeyan. Notes on the occurrence of the Yellowthroated Bulbul "Pycnonotus xantholaemus" (Jerdon) at Shevaroys, Tamil Nadu. „Journal of the Bombay Natural History Society”. 92 (2), s. 266–267, 1995. Bombay. (ang.). 
  16. ↑ S. Karthikeyan, J.N. Prasad, T.S. Srinivasa. Yellowthroated Bulbul "Pycnonotus xantholaemus" (Jerdon) at Biligirirangan Hills, Karnataka. „Journal of the Bombay Natural History Society”. 92 (1), s. 123–124, 1995. Bombay. (ang.). 
  17. ↑ S.P. Narayanan, A. Boopal, S. Nanjan, J. Kurian i inni. New site for the Yellow-throated Bulbul "Pycnonotus xantholaemus" from Tamil Nadu. „Indian Birds”. 2 (6), s. 151–153, 2006. (ang.). 
  18. ↑ W. Beisenherz. Rediscovery of the Yellow-throated Bulbul "Pycnonotus xantholaemus" in the Anaimalai Hills, Western Ghats, South India. „Journal of the Bombay Natural History Society”. 101 (1), s. 160, 2004. Bombay. (ang.). 
  19. ↑ J. Praveen, L. Namassivayan. Sightings of Yellow-throated Bulbul "Pycnonotus xantholaemus" from Chinnar Wildlife Sanctuary, Kerala, Southern India. „Zoos' Print Journal”. 21 (4), s. 2228, 2006. (ang.). 
  20. ↑ C. Srinivasulu. Site records of yellow-throated bulbul "Pycnonotus xantholaemus" (Jerdon, 1844) in the Nallamala Hills, Eastern Ghats, Andhra Pradesh, India. „Zoos' Print Journal”. 18 (3), s. 1051–1052, 2003. (ang.). 
  21. ↑ S. Subramanya. Does the Yellow-throated Bulbul Pycnonotus xantholaemus occur in Orissa?. „Newsletter for Ornithologists”. 1 (3), s. 39–40, 2004. (ang.). 
  22. ↑ S. Karthikeyan. On birds frequenting water puddles. „Newsletter for Birdwatchers”. 31 (11–12), s. 8–9, 1991. (ang.). 
  23. ↑ Collar N.J., Andreev A.V., Chan S., Crosby M.J., Subramanya S., Tobias J.A.: Yellow-throated Bulbul. birdbase.hokkaido-ies.go.jp, 2001. [dostęp 2012-02-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bilbil_żółtogardły&oldid=68345362”