Billie Holiday
Billie Holiday, właściwie Elinore Harris[1] (ur. 7 kwietnia 1915 w Filadelfii, zm. 17 lipca 1959 w Nowym Jorku[2]) – amerykańska śpiewaczka jazzowa; przedstawicielka „miejskiej”, swingowej odmiany wokalistyki jazzowej. Przez Lestera Younga, lojalnego przyjaciela i partnera muzycznego, nazywana także Lady Day. Utwory, do których napisała teksty – m.in. God Bless the Child, Don’t Explain i Lady Sings the Blues – stały się jazzowymi klasykami.
| ||
 Billie Holiday, marzec 1949; fotografia Carla Van Vechtena, 1934 | ||
| Data i miejsce urodzenia | 7 kwietnia 1915 Filadelfia | |
| Data i miejsce śmierci | 17 lipca 1959 Nowy Jork | |
ŻyciorysEdytuj
Kiedy się urodziła, jej matka, Sadie Fagan, miała 13 lat, a ojciec, Clarence Holiday[3] – 15[4]. Gdy miała 11 lat została zgwałcona przez sąsiada, który dostał karę 3 miesięcy pozbawienia wolności[5]. Jako ofiara gwałtu została przeniesiona do katolickiego domu dziecka, z którego później uciekła, celem jej ochrony i sprawowania nad nią opieki jako świadka przestępstwa w trakcie procesu karnego.[4]. Po przeprowadzce wraz z matką do Nowego Jorku, dostała pracę jako wokalistka w jednym z klubów Harlemu, co spowodowało, że zaczęła poświęcać muzyce coraz więcej uwagi.
W 1933 została dostrzeżona przez Johna Hammonda, który pomógł jej w nagraniu pierwszych utworów[4]. Od 1935 współpracowała z grupą Teddy’ego Wilsona, w 1937 została wokalistką big bandu Counta Basiego, a w 1938 dołączyła do grupy Artiego Shawa. W międzyczasie śpiewała też u boku takich artystów jak: Ben Webster, Johnny Hodges, Bunny Berigan, Roy Eldridge i Lester Young[4].
W roku 1943 została wybrana w ankiecie magazynu Esquire „najlepszą wokalistką”, przed Mildred Bailey i Ellą Fitzgerald.
Uzależnienie od alkoholu i narkotyków stały się przyczyną narastających kłopotów zdrowotnych. Była również kilkakrotnie aresztowana za posiadanie narkotyków, a wyrok za ich zażywanie łączył się także z odebraniem pozwolenia na występy na żywo w niektórych klubach[4]. W maju 1959 roku trafiła do szpitala z powodu dolegliwości serca i marskości wątroby, która stała się również przyczyną jej śmierci 17 lipca 1959[4].
Była osobą biseksualną[6][7][8].
Billie Holiday nagrała ponad 350 płyt, w tym około 70 z Teddym Wilsonem i Lesterm Youngiem[9]. Spopularyzowała pieśń Strange Fruit, protest przeciwko dyskryminacji rasowej mówiący o linczu dokonanym na Afroamerykaninie[9].
W 2000 Billie Holiday została wprowadzona do Rock and Roll Hall of Fame[10].
PrzypisyEdytuj
- ↑ Częstokroć prawdziwe nazwisko Holiday podawane jest błędnie jako Eleanora Gough, Eleanora Fagan Gough, Eleanora Gough McKay czy Eleanora Gough Harris. Por. Internet Accuracy Project (ang.). [dostęp 28 stycznia 2010].
- ↑ John Bush: Billie Holiday Biography (ang.). allmusic.com. [dostęp 2016-07-02].
- ↑ Clarence Holiday był przybranym ojcem, prawdziwym, wg metryki urodzenia, był Frank DeViese. Por. Internet Accuracy Project (ang.). [dostęp 28 stycznia 2010].
- ↑ a b c d e f Miguel del Arco, Olga Caporal: Magiczny świat jazzu. 2. Ballady jazzowe – muzyka przy świetle księżyca. Kraków: Marketing Room Poland, 2009, s. 27–32. ISBN 978-83-61923-02-2.
- ↑ Pieter Colpaert: 5 things you might not know about Billie Holiday on what would be her 100th birthday (ang.). nytimes.com. [dostęp 2016-10-01].
- ↑ Billie Holiday & Louis McKay w serwisie panachereport.com, dostęp 2009-09-01.
- ↑ Farah Griffin or the Tramp. The Billie Holiday Myth in a Different Light w serwisie sas.upenn.edu, dostęp 2009-09-01.
- ↑ Billie Holiday w bazie Notable Names Database (ang.)
- ↑ a b Joachim Ernst Berendt: Wszystko o jazzie. Od Nowego Orleanu do jazz-rocka. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1991, s. 411. ISBN 83-224-0411-5.
- ↑ Billie Holiday: inducted in 2000 (ang.). The Rock and Roll Hall of Fame and Museum, Inc.. [dostęp 2016-07-01].