Biologia ewolucyjna

dział biologii

Biologia ewolucyjna – dział biologii zajmujący się badaniem pochodzenia gatunków od wspólnych przodków, ich zmianami i różnicowaniem się w czasie. Stara się wyjaśnić przystosowania organizmów do środowiska oraz przyczyny ich zróżnicowania. Jest dziedziną interdyscyplinarną – łączy niektóre aspekty takich działów biologii jak zoologia, botanika, filogenetyka, genetyka, etologia, paleontologia czy geologia.

Historia edytuj

Osobny artykuł: historia myśli ewolucyjnej.

Przed rokiem 1859 przystosowania organizmów do środowiska przyjmowano jako fakt bez zastanawiania się nad ich przyczyną lub – częściej – przypisywano je wszechmocnemu stwórcy[1]. W 1859 roku opublikowana została praca naukowa O powstawaniu gatunków Karola Darwina, w której autor sformułował teorię ewolucji, wspierając ją dużą liczbą poczynionych przez siebie obserwacji. Darwin przedstawił również naturalne wytłumaczenie procesów ewolucyjnych – teorię doboru naturalnego[2]. Wraz z publikacją O powstawaniu gatunków problem tworzenia w naturze stał się problemem należącym w pełni do nauk przyrodniczych. Obserwowana teleologia natury mogła być wyjaśniona – przynajmniej w zasadzie – jako wynik praw i procesów działających w przyrodzie, bez odwoływania się do sił niematerialnych. Zdaniem Francisco Ayali biologia jako nauka osiągnęła wówczas dojrzałość[1]. Wraz z nowoczesną syntezą ewolucyjną w latach 30. i 40. XX wieku biologia w wielu aspektach stawała się bardziej zgodna z ideałami Darwina, niż była kiedykolwiek w XIX wieku – w 100 lat od opublikowania O powstawaniu gatunków filozoficzna dyskusja o biologii skoncentrowała się na rewolucji darwinowskiej[3]. Filozof Kim Sterelny określił rozwój biologii ewolucyjnej od 1858 roku jako „jedno z wielkich intelektualnych osiągnięć nauki”[4].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Francisco J. Ayala. Teleological Explanations in Evolutionary Biology. „Philosophy in Science”. 37 (1), s. 1–15, 1970. (ang.). 
  2. Charles Darwin: On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life. Wyd. pierwsze. John Murray, 1859.
  3. Ron Amundson. Typology Reconsidered: Two Doctrines on the History of Evolutionary Biology. „Biology and Philosophy”. 13 (2), s. 153–177, 1998. DOI: 10.1023/A:1006599002775. (ang.). 
  4. Kim Sterelny: Philosophy of Evolutionary Thought. W: Michael Ruse, Joseph Travis (red.): Evolution: The First Four Billion Years. Cambridge, Massachusetts: The Belknap Press of Harvard University Press, 2009, s. 313. ISBN 978-0-674-03175-3.