Birgu
Birgu[6] (malt. Il-Birgu), również znane jako Vittoriosa[6][7], w przeszłości Citta Vittoriosa (Miasto Zwycięskie) – stare ufortyfikowane miasto po południowej stronie Grand Harbour, jedna z jednostek administracyjnych na Malcie.
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Kod ISO 3166-2 |
MT-03[1] | ||||
Burmistrz |
John Boxall[2] | ||||
Powierzchnia |
0,5 km²[3] | ||||
Populacja (2014) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość |
5258 os./km² | ||||
Kod pocztowy |
BRG | ||||
Adres urzędu: Auberge de France, Hilda Tabone StreetBirgu, BRG 1252[5] | |||||
Położenie na mapie Malty | |||||
35°53′17″N 14°31′21″E/35,888056 14,522500 | |||||
Strona internetowa |
Miasto zajmuje cypel z fortem Saint Angelo na czele i miastem Cospicua u jego podstawy. Birgu jest idealnym miejscem do bezpiecznego kotwiczenia, a z czasem rozwinęło bardzo długą historię działalności morskiej, handlowej i wojskowej[7].
Birgu to bardzo stara miejscowość, której początki sięgają czasów średniowiecza. Przed ustanowieniem Valletty stolicą i głównym miastem Malty, mocarstwa, które chciały rządzić wyspami maltańskimi musiały przejąć kontrolę nad Birgu ze względu na jego znaczącą pozycję w Grand Harbour. Miasto w rzeczywistości służyło jako baza rycerzy Zakonu Szpitalników św. Jana i „de facto” stolica Malty od 1530 do 1571. Birgu jest dobrze znane ze swojej kluczowej roli w Wielkim Oblężeniu Malty w 1565[8].
Fortyfikacje Birgu zostały umieszczone na maltańskiej wstępnej liście światowego dziedzictwa UNESCO w 1998, jako część „Fortyfikacji Rycerzy wokół portów na Malcie”[9].
Historia
edytujFenicjanie, Grecy, Rzymianie, Bizantyjczycy, Arabowie, Normanowie, Andegaweni, Aragończycy i Zakon św. Jana, wszyscy przyczynili się do rozwoju Birgu[10] .
W średniowieczu niektóre społeczności na wyspach przeciwstawiały radzie miejskiej Universita Mdiny niezależną jednostkę skupioną wokół Castrum Maris. Wielu mieszkańców Birgu i sąsiednich wiosek twierdziło, że nie są zobowiązani do płacenia podatków radzie miasta Mdina, ponieważ podlegają jurysdykcji Castrum Maris. Tak było na przykład w przypadku mieszkańców Żejtun, którzy odmówili płacenia podatków należnych radzie mdińskiej w 1473[11] .
Po wypędzeniu Zakonu z Rodos przez Imperium Osmańskie Zakonowi Świętego Jana przyznano Maltę jako nowe miejsce do osiedlenia. W 1526 Zakon wysłał na Maltę komisję złożoną z ośmiu rycerzy, reprezentujących każdy z langue. Opisali oni Birgu jako małe bezbronne miasteczko ze starymi domami w złym stanie[12]. Kiedy Zakon przybył na wyspę w 1530, postanowił uczynić Birgu stolicą Malty, ponieważ dotychczasowa stolica Mdina znajdowała się w głębi lądu i nie spełniała wymagań floty morskiej zakonu[13].
Miasto zostało ufortyfikowane w latach trzydziestych XVI wieku i wzmocnione w latach pięćdziesiątych XVI wieku w ramach przygotowań do ataku Imperium Osmańskiego. Obejmowało to budowę fortu Saint Angelo, dużej fortyfikacji oddzielonej od miasta wąskim kanałem, w miejscu starożytnego „Castrum Maris”[14]. Zamek był połączony z miastem mostem zwodzonym[15].
Birgu było miejscem głównych bitew między rycerzami Zakonu a Imperium Osmańskim podczas Wielkiego Oblężenia Malty w 1565. Po czterech miesiącach skutecznej obrony przez rycerzy, w sierpniu miasto zostało prawie zdobyte przez armię osmańską, ale zostało odbite przez rycerzy pod wodzą wielkiego mistrza Jeana Parisot de Valette. Posiłki z Sycylii przybyły miesiąc później, w wyniku czego Turcy odstąpili od oblężenia. W ciągu kilku następnych lat na przylądku Sceberras zbudowano nową stolicę, noszącą nazwę Valletta. W 1571 roku joannici przenieśli swój zakon i siedzibę do nowej stolicy, a Birgu straciło na znaczeniu. Za wielką odwagę i zasługi podczas oblężenia nadano Birgu tytuł „Città Vittoriosa”, co po włosku oznacza „zwycięskie miasto”[13].
Po zajęciu Malty przez Napoleona w 1798, w mieście stacjonowały wojska francuskie. Wkrótce po tym, jak Maltańczycy zbuntowali się, obszar Wielkiego Portu został zablokowany przez maltańskich rebeliantów wspomaganych przez Wielką Brytanię, Portugalię i królestwo Neapolu. We wrześniu 1800 Francuzi ostatecznie skapitulowali, a Malta stała się brytyjskim protektoratem. Flota Śródziemnomorska Royal Navy założyła swoją bazę w Birgu, a siły brytyjskie stacjonowały tam do 1979.
W 1806 w Birgu eksplodował magazyn prochu, zabijając ponad 200 osób[16].
Podczas II wojny światowej Birgu zostało ciężko zbombardowane, ze względu na bliskość stoczni maltańskiej. Wiele zabytkowych budynków zostało zniszczonych, w tym wieża zegarowa[17] i Auberge d’Allemagne[18].
W 1998 roku w związku z porozumieniem zawartym przez rząd maltański z Suwerennym Rycerskim Zakonem Maltańskim, Zakon powrócił na wyspę. Umowa ta, która obowiązuje 99 lat, przyznaje Rycerzom Maltańskim prawo do użytkowania górnej części Fortu St Angelo[19]. W 2016 roku część fortu została udostępniona do zwiedzania[20].
Atrakcje turystyczne
edytujW Birgu znajduje się kilku atrakcji turystycznych. Na historycznym nabrzeżu znajduje się dawny pałac Generała Galer i skarbiec Zakonu św. Jana. Obszar ten został odnowiony na początku 2000 roku, a oba budynki są wykorzystywane do innych celów: w pierwszym jest teraz kasyno, podczas gdy w drugim znajduje się Muzeum Morskie Malty[21]. W Pałacu Inkwizytora, który w latach 1574–1798 był siedzibą maltańskiej Inkwizycji znajduje się obecnie Narodowe Muzeum Etnografii.
Kolegiata św. Wawrzyńca, jeden z kilku kościołów w parafii, był niegdyś kościołem konwentualnym joannitów. Jest on poświęcony św. Wawrzyńcowi, a fiesta w dzień świętego jest bardzo popularna wśród mieszkańców ze względu na dekoracje na lokalnych ulicach. Uroczystości rozpoczynają się 31 lipca i trwają do 10 sierpnia, czyli dnia świętego patrona kościoła[22]. Inne kościoły w Birgu to kościół św. Anny i kościół Zwiastowania, który jest prowadzony przez zakon Dominikanów. Kościół ten znany jest również jako kościół św. Dominika. Święto św. Dominika obchodzone jest w każdą ostatnią niedzielę sierpnia[23].
Na końcu cypla stoi fort Saint Angelo. W 2015 została ukończona jego renowacja[24]. Centralny plac w Birgu został poważnie uszkodzony w wyniku bombardowań podczas II wojny światowej, ale jeden z XIX-wiecznych pałaców, które prawdopodobnie zaprojektował Giuseppe Bonavia, przetrwał, i jest wykorzystywany jako siedziba St Lawrence Band Club[22].
Demografia
edytujW 1901 Birgu liczyło 6093 osoby. Po nieznacznym spadku w ciągu następnych 20 lat liczba ta wzrosła do 6673 w 1931. Jednak w 1948 liczba ludności wynosiła zaledwie 3816, chociaż nieznacznie wzrosła do 1957. W kolejnych czterech spisach ludność miasta spadła, a w 2005 zostało zarejestrowanych 2701 mieszkańców[25]. Do 2011 szacowana wartość nieznacznie wzrosła do 2758. W marcu 2013 populacja wynosiła 2673[26] i była nieco niższa w marcu 2014, kiedy wynosiła 2629[4].
Rząd
edytujRada lokalna Birgu została ustanowiona ustawą o radach lokalnych z 1993. Pierwsze wybory odbyły się 19 lutego 1994, a na burmistrza wybrano Johna Boxalla. W 1995 Joseph C. Azzopardi przejął funkcję burmistrza, ale w wyborach lokalnych w 1998 Boxall został ponownie burmistrzem. Brał udział w późniejszych wyborach w 2001, 2004, 2007 i 2012 roku i od tego czasu sprawuje tę funkcję[27].
Lokalna Rada Birgu mieści się w Auberge de France[5].
Przypisy
edytuj- ↑ ISO 3166-2 MT – Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna, 2015.
- ↑ Is-Sindku s-Sur John Boxall / The Mayor Mr John Boxall. birgu.gov.mt. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (malt.).
- ↑ Localities of Malta – statoids.com.
- ↑ a b Estimated Population by Locality 31st March, 2014. gov.mt, 2014-05-16. (ang.).
- ↑ a b Office Hours. Birgu Local Council. (ang.).
- ↑ a b Nazewnictwo Geograficzne Świata Zeszyt 12 Europa Część II. ksng.gugik.gov.pl, 2010. s. 135. [dostęp 2016-01-01].
- ↑ a b Guillaumier 2003 ↓, s. 578.
- ↑ Guillaumier 2003 ↓, s. 579.
- ↑ Knights’ Fortifications around the Harbours of Malta. UNESCO Tentative List. [dostęp 2015-06-12]. (ang.).
- ↑ Gauci 2003 ↓.
- ↑ Dalli 1993 ↓.
- ↑ Lorenzo A. Zahra: The Auberges of France in Birgu. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2007-01-10. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-28)]. (ang.).
- ↑ a b Alexander Stille: Malta, Emerges From the Waves of Time. [w:] The New York Times [on-line]. 1992-03-01. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-02)]. (ang.).
- ↑ Robert Montgomery Martin: The British colonies: their history, extent, condition and resources. London Printing and Publishing Company, 1850, s. 117. (ang.).
- ↑ C.H. Gifford: History of the wars occasioned by the French Revolution, from the commencement of hostilities in 1792, to the end of 1816. W. Lewis, 1817, s. 164. (ang.).
- ↑ Explosion Polverista Vittoriosa. Medical Officers of the Malta Garrison. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-22)]. (ang.).
- ↑ Gregory Gauci: The Clock Tower. Birgu Local Council. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-26)]. (ang.).
- ↑ Auberge d’Allemagne. [w:] Times of Malta [on-line]. 2012-11-17. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-25)]. (ang.).
- ↑ Sovereign Order of Malta – Official Site-The Order and its Institutions-Mission. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-07)]. (ang.).
- ↑ Most of upper Fort St Angelo now accessible to the public. (ang.).
- ↑ Godfrey Grima: Three times the value. [w:] Financial Times [on-line]. 2007-03-03. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-07)]. (ang.).
- ↑ a b Lino Bugeja: A proposal to regenerate Vittoriosa’s historic square. [w:] The Times of Malta [on-line]. 2011-06-12. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-19)]. (ang.).
- ↑ Vittoriosa (Il-Birgu). The Church in Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-10)]. (ang.).
- ↑ Mario Micallef: Fort St Angelo restoration completed. [w:] 'TVM' [on-line]. 2015-09-20. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-14)]. (ang.).
- ↑ Census of population and housing 2005. Malta National Statistics Office, 2007. s. 16. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-25)]. (ang.).
- ↑ Estimated Population by Locality. [w:] Malta Government Gazette [on-line]. 2013-03-31. s. 19 094. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)]. (ang.).
- ↑ Present Council. Birgu Local Council. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-25)]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Alfie Guillaumier: Malta’s Town and Villages. Terry Asphar, 2003. ISBN 0-9743821-0-8. (ang.).
- Gregory Gauci: Birgu (Vittoriosa) History And Traditions Of A Medieval And Maritime City. Qrendi: BestPrint Ltd. (ang.).
- Medieval Communal Organization in an Insular Context: Approaching the Maltese Universitas. W: Charles Dalli: The Making and Unmaking of the Maltese Universitas. Malta: Midsea Publications, 1993, s. 1–12. (ang.).