Birgu

część Malty

Birgu[6] (malt. Il-Birgu), również znane jako Vittoriosa[6][7], w przeszłości Citta Vittoriosa (Miasto Zwycięskie) – stare ufortyfikowane miasto po południowej stronie Grand Harbour, jedna z jednostek administracyjnych na Malcie.

Birgu
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Malta

Kod ISO 3166-2

MT-03[1]

Burmistrz

John Boxall[2]

Powierzchnia

0,5 km²[3]

Populacja (2014)
• liczba ludności


2 629[4]

• gęstość

5258 os./km²

Kod pocztowy

BRG

Adres urzędu:
Auberge de France, Hilda Tabone Street
Birgu, BRG 1252[5]
Położenie na mapie Malty
Położenie na mapie
35°53′17″N 14°31′21″E/35,888056 14,522500
Strona internetowa

Miasto zajmuje cypel z fortem Saint Angelo na czele i miastem Cospicua u jego podstawy. Birgu jest idealnym miejscem do bezpiecznego kotwiczenia, a z czasem rozwinęło bardzo długą historię działalności morskiej, handlowej i wojskowej[7].

Birgu to bardzo stara miejscowość, której początki sięgają czasów średniowiecza. Przed ustanowieniem Valletty stolicą i głównym miastem Malty, mocarstwa, które chciały rządzić wyspami maltańskimi musiały przejąć kontrolę nad Birgu ze względu na jego znaczącą pozycję w Grand Harbour. Miasto w rzeczywistości służyło jako baza rycerzy Zakonu Szpitalników św. Jana i „de facto” stolica Malty od 1530 do 1571. Birgu jest dobrze znane ze swojej kluczowej roli w Wielkim Oblężeniu Malty w 1565[8].

Fortyfikacje Birgu zostały umieszczone na maltańskiej wstępnej liście światowego dziedzictwa UNESCO w 1998, jako część „Fortyfikacji Rycerzy wokół portów na Malcie”[9].

Historia

edytuj
 
Fiesta św. Wawrzyńca, 10 sierpnia 1927
 
Fort Saint Angelo

Fenicjanie, Grecy, Rzymianie, Bizantyjczycy, Arabowie, Normanowie, Andegaweni, Aragończycy i Zakon św. Jana, wszyscy przyczynili się do rozwoju Birgu[10].

W średniowieczu niektóre społeczności na wyspach przeciwstawiały radzie miejskiej Universita Mdiny niezależną jednostkę skupioną wokół Castrum Maris. Wielu mieszkańców Birgu i sąsiednich wiosek twierdziło, że nie są zobowiązani do płacenia podatków radzie miasta Mdina, ponieważ podlegają jurysdykcji Castrum Maris. Tak było na przykład w przypadku mieszkańców Żejtun, którzy odmówili płacenia podatków należnych radzie mdińskiej w 1473[11].

Po wypędzeniu Zakonu z Rodos przez Imperium Osmańskie Zakonowi Świętego Jana przyznano Maltę jako nowe miejsce do osiedlenia. W 1526 Zakon wysłał na Maltę komisję złożoną z ośmiu rycerzy, reprezentujących każdy z langue. Opisali oni Birgu jako małe bezbronne miasteczko ze starymi domami w złym stanie[12]. Kiedy Zakon przybył na wyspę w 1530, postanowił uczynić Birgu stolicą Malty, ponieważ dotychczasowa stolica Mdina znajdowała się w głębi lądu i nie spełniała wymagań floty morskiej zakonu[13].

Miasto zostało ufortyfikowane w latach trzydziestych XVI wieku i wzmocnione w latach pięćdziesiątych XVI wieku w ramach przygotowań do ataku Imperium Osmańskiego. Obejmowało to budowę fortu Saint Angelo, dużej fortyfikacji oddzielonej od miasta wąskim kanałem, w miejscu starożytnego „Castrum Maris”[14]. Zamek był połączony z miastem mostem zwodzonym[15].

Birgu było miejscem głównych bitew między rycerzami Zakonu a Imperium Osmańskim podczas Wielkiego Oblężenia Malty w 1565. Po czterech miesiącach skutecznej obrony przez rycerzy, w sierpniu miasto zostało prawie zdobyte przez armię osmańską, ale zostało odbite przez rycerzy pod wodzą wielkiego mistrza Jeana Parisot de Valette. Posiłki z Sycylii przybyły miesiąc później, w wyniku czego Turcy odstąpili od oblężenia. W ciągu kilku następnych lat na przylądku Sceberras zbudowano nową stolicę, noszącą nazwę Valletta. W 1571 roku joannici przenieśli swój zakon i siedzibę do nowej stolicy, a Birgu straciło na znaczeniu. Za wielką odwagę i zasługi podczas oblężenia nadano Birgu tytuł „Città Vittoriosa”, co po włosku oznacza „zwycięskie miasto”[13].

Po zajęciu Malty przez Napoleona w 1798, w mieście stacjonowały wojska francuskie. Wkrótce po tym, jak Maltańczycy zbuntowali się, obszar Wielkiego Portu został zablokowany przez maltańskich rebeliantów wspomaganych przez Wielką Brytanię, Portugalię i królestwo Neapolu. We wrześniu 1800 Francuzi ostatecznie skapitulowali, a Malta stała się brytyjskim protektoratem. Flota Śródziemnomorska Royal Navy założyła swoją bazę w Birgu, a siły brytyjskie stacjonowały tam do 1979.

W 1806 w Birgu eksplodował magazyn prochu, zabijając ponad 200 osób[16].

Podczas II wojny światowej Birgu zostało ciężko zbombardowane, ze względu na bliskość stoczni maltańskiej. Wiele zabytkowych budynków zostało zniszczonych, w tym wieża zegarowa[17] i Auberge d’Allemagne[18].

W 1998 roku w związku z porozumieniem zawartym przez rząd maltański z Suwerennym Rycerskim Zakonem Maltańskim, Zakon powrócił na wyspę. Umowa ta, która obowiązuje 99 lat, przyznaje Rycerzom Maltańskim prawo do użytkowania górnej części Fortu St Angelo[19]. W 2016 roku część fortu została udostępniona do zwiedzania[20].

Atrakcje turystyczne

edytuj

W Birgu znajduje się kilku atrakcji turystycznych. Na historycznym nabrzeżu znajduje się dawny pałac Generała Galer i skarbiec Zakonu św. Jana. Obszar ten został odnowiony na początku 2000 roku, a oba budynki są wykorzystywane do innych celów: w pierwszym jest teraz kasyno, podczas gdy w drugim znajduje się Muzeum Morskie Malty[21]. W Pałacu Inkwizytora, który w latach 1574–1798 był siedzibą maltańskiej Inkwizycji znajduje się obecnie Narodowe Muzeum Etnografii.

 
Kolegiata św. Wawrzyńca

Kolegiata św. Wawrzyńca, jeden z kilku kościołów w parafii, był niegdyś kościołem konwentualnym joannitów. Jest on poświęcony św. Wawrzyńcowi, a fiesta w dzień świętego jest bardzo popularna wśród mieszkańców ze względu na dekoracje na lokalnych ulicach. Uroczystości rozpoczynają się 31 lipca i trwają do 10 sierpnia, czyli dnia świętego patrona kościoła[22]. Inne kościoły w Birgu to kościół św. Anny i kościół Zwiastowania, który jest prowadzony przez zakon Dominikanów. Kościół ten znany jest również jako kościół św. Dominika. Święto św. Dominika obchodzone jest w każdą ostatnią niedzielę sierpnia[23].

 
Birgufest
 
Grand Harbour Marina

Na końcu cypla stoi fort Saint Angelo. W 2015 została ukończona jego renowacja[24]. Centralny plac w Birgu został poważnie uszkodzony w wyniku bombardowań podczas II wojny światowej, ale jeden z XIX-wiecznych pałaców, które prawdopodobnie zaprojektował Giuseppe Bonavia, przetrwał, i jest wykorzystywany jako siedziba St Lawrence Band Club[22].

Demografia

edytuj

W 1901 Birgu liczyło 6093 osoby. Po nieznacznym spadku w ciągu następnych 20 lat liczba ta wzrosła do 6673 w 1931. Jednak w 1948 liczba ludności wynosiła zaledwie 3816, chociaż nieznacznie wzrosła do 1957. W kolejnych czterech spisach ludność miasta spadła, a w 2005 zostało zarejestrowanych 2701 mieszkańców[25]. Do 2011 szacowana wartość nieznacznie wzrosła do 2758. W marcu 2013 populacja wynosiła 2673[26] i była nieco niższa w marcu 2014, kiedy wynosiła 2629[4].

Rada lokalna Birgu została ustanowiona ustawą o radach lokalnych z 1993. Pierwsze wybory odbyły się 19 lutego 1994, a na burmistrza wybrano Johna Boxalla. W 1995 Joseph C. Azzopardi przejął funkcję burmistrza, ale w wyborach lokalnych w 1998 Boxall został ponownie burmistrzem. Brał udział w późniejszych wyborach w 2001, 2004, 2007 i 2012 roku i od tego czasu sprawuje tę funkcję[27].
Lokalna Rada Birgu mieści się w Auberge de France[5].

Przypisy

edytuj
  1. ISO 3166-2 MT – Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna, 2015.
  2. Is-Sindku s-Sur John Boxall / The Mayor Mr John Boxall. birgu.gov.mt. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (malt.).
  3. Localities of Malta – statoids.com.
  4. a b Estimated Population by Locality 31st March, 2014. gov.mt, 2014-05-16. (ang.).
  5. a b Office Hours. Birgu Local Council. (ang.).
  6. a b Nazewnictwo Geograficzne Świata Zeszyt 12 Europa Część II. ksng.gugik.gov.pl, 2010. s. 135. [dostęp 2016-01-01].
  7. a b Guillaumier 2003 ↓, s. 578.
  8. Guillaumier 2003 ↓, s. 579.
  9. Knights’ Fortifications around the Harbours of Malta. UNESCO Tentative List. [dostęp 2015-06-12]. (ang.).
  10. Gauci 2003 ↓.
  11. Dalli 1993 ↓.
  12. Lorenzo A. Zahra: The Auberges of France in Birgu. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2007-01-10. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-28)]. (ang.).
  13. a b Alexander Stille: Malta, Emerges From the Waves of Time. [w:] The New York Times [on-line]. 1992-03-01. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-02)]. (ang.).
  14. Robert Montgomery Martin: The British colonies: their history, extent, condition and resources. London Printing and Publishing Company, 1850, s. 117. (ang.).
  15. C.H. Gifford: History of the wars occasioned by the French Revolution, from the commencement of hostilities in 1792, to the end of 1816. W. Lewis, 1817, s. 164. (ang.).
  16. Explosion Polverista Vittoriosa. Medical Officers of the Malta Garrison. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-22)]. (ang.).
  17. Gregory Gauci: The Clock Tower. Birgu Local Council. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-26)]. (ang.).
  18. Auberge d’Allemagne. [w:] Times of Malta [on-line]. 2012-11-17. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-25)]. (ang.).
  19. Sovereign Order of Malta – Official Site-The Order and its Institutions-Mission. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-07)]. (ang.).
  20. Most of upper Fort St Angelo now accessible to the public. (ang.).
  21. Godfrey Grima: Three times the value. [w:] Financial Times [on-line]. 2007-03-03. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-07)]. (ang.).
  22. a b Lino Bugeja: A proposal to regenerate Vittoriosa’s historic square. [w:] The Times of Malta [on-line]. 2011-06-12. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-19)]. (ang.).
  23. Vittoriosa (Il-Birgu). The Church in Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-10)]. (ang.).
  24. Mario Micallef: Fort St Angelo restoration completed. [w:] 'TVM' [on-line]. 2015-09-20. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-14)]. (ang.).
  25. Census of population and housing 2005. Malta National Statistics Office, 2007. s. 16. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-25)]. (ang.).
  26. Estimated Population by Locality. [w:] Malta Government Gazette [on-line]. 2013-03-31. s. 19 094. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)]. (ang.).
  27. Present Council. Birgu Local Council. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-25)]. (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Alfie Guillaumier: Malta’s Town and Villages. Terry Asphar, 2003. ISBN 0-9743821-0-8. (ang.).
  • Gregory Gauci: Birgu (Vittoriosa) History And Traditions Of A Medieval And Maritime City. Qrendi: BestPrint Ltd. (ang.).
  • Medieval Communal Organization in an Insular Context: Approaching the Maltese Universitas. W: Charles Dalli: The Making and Unmaking of the Maltese Universitas. Malta: Midsea Publications, 1993, s. 1–12. (ang.).