Birute Galdikas
Birutė Marija Filomena Galdikas (ur. 10 maja 1946 w Wiesbaden)[1] – badaczka kanadyjska pochodzenia litewskiego, specjalistka w dziedzinie prymatologii.
![]() Birutė Galdikas (2011) | |
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Pełne imię i nazwisko |
Birutė Marija Filomena Galdikas |
dr nauk biologicznych | |
Specjalność: Antropologia, Prymatologia | |
Alma Mater | |
Uczelnia |
Universitas Nasional w Dżakarcie |
Uczelnia |
Simon Fraser University w Brytyjskiej Kolumbii w Kanadzie. |
Odznaczenia | |
![]() ![]() |
ŻyciorysEdytuj
W 1964 rozpoczęła studia na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles (UCLA), gdzie w 1969 uzyskała magisterium z dziedziny antropologii[1]. Tam poznała angielskiego antropologa i paleontologa Louisa Leakeya.
Początkowo Leakey, który patronował już projektom badawczym Jane Goodall i Dian Fossey, nie był zainteresowany badaniem orangutanów, ale po trzech latach zdecydował się wesprzeć materialnie projekt Galdikas. W 1971 przybyła wraz ze swoim ówczesnym mężem, fotografem Rodem Brindamourem, do rezerwatu Tanjung Puting na indonezyjskiej wyspie Borneo, gdzie po kilku miesiącach założyła Camp Leakey i rozpoczęła dokumentowanie życia dzikich orangutanów. Po czterech latach pracy opublikowała duży artykuł w magazynie „National Geographic”[2], ilustrując go fotografiami wykonanymi przez Brindamoura, i zwracając uwagę szerokiej publiczności na problemy zagrożonego gatunku. W tym celu prowadziła liczne prelekcje, starając się przede wszystkim przekonać miejscową ludność o konieczności ochrony orangutanów, zwłaszcza ich środowiska naturalnego. Wieloletnia praca badawcza została zwieńczona stopniem naukowym doktora.
W 1986 Galdikas założyła wraz ze swoim doktorantem, Garym Shapiro, Orangutan Foundation International (OFI), z siedzibą w Los Angeles i oddziałami w Australii, Indonezji i Wielkiej Brytanii. W 1996 pełniła też rolę doradcy przy indonezyjskim ministerstwie leśnictwa. W czerwcu 1997 została uhonorowana prestiżową nagrodą „Kalpataru”, najwyższym indonezyjskim odznaczeniem w dziedzinie ochrony środowiska.
Dwukrotnie była autorką artykułu okładkowego[2] w „National Geographic”, opublikowała szereg innych artykułów naukowych i popularnonaukowych, dwie książki, kilkakrotnie występowała w amerykańskiej telewizji. W jednym z jej filmów dokumentalnych, In the Wild, brała udział amerykańska aktorka Julia Roberts.
Birutė Galdikas jest profesorem Universitas Nasional w Dżakarcie i Simon Fraser University w Brytyjskiej Kolumbii w Kanadzie.
Wybrane wyróżnieniaEdytuj
- PETA Humanitarian Award (1990)[1]
- Sierra Club Chico Mendes Award (1992)[1]
- United Nations Global 500 Award (1993)[1]
- Oficer Orderu Kanady (1995)[2]
- Kalpataru Award (1997)[2]
- Tyler Prize for Environmental Achievement (1997)[1]
- Satyalancana Pendidikan – Medal za Zasługi dla Edukacji (Indonezja, 2015)[2]
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
BibliografiaEdytuj
- science.ca – Birutė Galdikas (ang.) [dostęp 2016-03-05]
- Orangutan Foundation International (ang.) [dostęp 2016-03-05]
- ISNI: 0000 0000 8090 3971
- VIAF: 10646341
- LCCN: n86839369
- GND: 119004445
- NDL: 00739687
- BnF: 13168408s
- SUDOC: 07545226X
- NKC: mzk20201069332
- BNE: XX5311557
- NTA: 091397537
- BIBSYS: 5035895
- CiNii: DA09002763
- PLWABN: 9810634282405606
- NUKAT: n2018064851
- J9U: 987007592506805171
- CANTIC: a10089226
- LIH: LNB:V*43809;=BK
- WorldCat: lccn-n86839369