Bitwa pod Colenso – starcie zbrojne, mające miejsce 15 grudnia 1899 w trakcie II wojny burskiej zakończone klęską armii brytyjskiej.

Bitwa pod Colenso
II wojna burska
Ilustracja
Czas

15 grudnia 1899

Miejsce

Colenso, KwaZulu-Natal

Terytorium

Afryka Południowa

Wynik

Zwycięstwo Burów

Strony konfliktu
Transwal, Wolne Państwo Orania Wielka Brytania
Dowódcy
generał Louis Botha generał Redvers Buller
Siły
6000 18 000,
44 działa
Straty
36 zabitych i rannych 143 zabitych,
755 rannych,
240 jeńców,
10 dział
Położenie na mapie Afryki
Mapa konturowa Afryki, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
28°44′03″S 29°49′21″E/-28,734167 29,822500

W grudniu 1899 r. głównodowodzący wojsk brytyjskich w Afryce Południowej gen. Redvers Buller na czele 18 000 żołnierzy opuścił Durban w Natalu i skierował się w kierunku oblężonego przez Burów miasta Ladysmith. Na wieść o nadciągających Brytyjczykach, 6-tysięczny oddział Burów zajął stanowiska na trzech wzgórzach położonych nad rzeką Tugelą w pobliżu miasta Colenso. Wzgórza poprzecinano potrójnym rzędem okopów oraz zasiekami za którymi znajdowały się zamaskowane działa.

15 grudnia wczesnym rankiem niczego niespodziewający się Brytyjczycy pojawili się w pobliżu stanowisk Burów. W momencie przekraczania rzeki brygada dowodzona przez gen. Fitzroya Harta została nagle ostrzelana i zdziesiątkowana celnym ogniem dział burskich. Podobnie wysokie straty poniosła środkowa brygada gen. Henry'ego Hildyarda, która straciła na dodatek całą baterię dział. Do niewoli burskiej dostali się m.in. żołnierze z kompanii osłonowych. Ostatnie dwie prawoskrzydłowe brygady brytyjskie generałów Douglasa Cochrane oraz Geoffreya Bartona dostały się pod ciężki ogień z fortu Wylie i rozproszyły się. Około godziny 11 gen. Buller zarządził odwrót. Straty brytyjskie wyniosły prawie 1 200 zabitych, rannych i jeńców. Po stronie burskiej zginęło 8 ludzi a 28 zostało rannych.

Bitwa pod Colenso była jedną z trzech bitew zakończonych klęską armii brytyjskiej. Pozostałe dwie bitwy (również zakończone porażką) miały miejsce pod Magersfontein i Strombergiem i zostały nazwane czarnym tygodniem armii brytyjskiej. W czasie tych trzech starć zbrojnych Brytyjczycy stracili 7 tys. żołnierzy[1].

Przypisy edytuj

  1. Hogg 1997 ↓, s. 46.

Bibliografia edytuj

  • Ian Vernon Hogg: Słownik bitew świata. Kraków: 1997. ISBN 83-7006-664-X.
  • Zygmunt Ryniewicz: Leksykon bitew świata, wyd. Alma-press, Warszawa 2004.