Bitwa pod Møn
Bitwa pod Møn – starcie zbrojne, które miało miejsce w dniach 31 maja – 1 czerwca 1677 roku, podczas wojny skańskiej. Zdecydowane zwycięstwo floty duńskiej adm. Juela nad eskadrą szwedzką adm. Sjöblada.
| Wojna duńsko-szwedzka (1675–1679) | |||
.jpg) Niels Juel | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
rejon wyspy Møn | ||
| Terytorium | |||
| Wynik |
Zwycięstwo floty duńskiej | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Morza Bałtyckiego  | |||
| 54°26′15,58″N 11°11′42,94″E/54,437660 11,195260 | |||
Przed bitwą edytuj
Szwedzi, chcąc rozstrzygnąć kampanię morską przed przybyciem floty holenderskiej, sojusznika Duńczyków, rozpoczęli działania, wysyłając w maju z Göteborgu eskadrę adm. Erika Sjöblada (trzy okręty liniowe i 6 uzbrojonych statków), który miał dokonać ataków dywersyjnych na wybrzeżach duńskich w Kattegacie[1], a następnie przeprowadzić swoje okręty do Sztokholmu[2].
20 maja Sjöblad przybył do wybrzeży duńskich i posuwał się wolno wzdłuż nich, zatrzymywany przez częste cisze. 30 maja, niedaleko Warnemünde dogoniła go eskadra Nielsa Juela; Juel od kilku dni płynął z Kopenhagi na spotkanie Szwedów, ale i jego spowalniał brak wiatru[2].
Duńczycy mieli przewagę pod każdym względem: 8 okrętów (wobec dwóch szwedzkich) niosło ponad 50 dział, łączna liczba armat floty duńskiej wynosiła 671 wobec 404 szwedzkich, przy czym Szwedzi dysponowali najwyżej dwunastofuntówkami, a okręty duńskie miały także działa 18- i 24-funtowe[2].
Bitwa edytuj
31 maja powiał lekki wiatr i Sjöblad rozpoczął odwrót na północny wschód, ścigany przez Duńczyków. Bryza szybko ucichła i obie strony rozpoczęły holowanie okrętów łodziami okrętowymi. Ok. 7 wieczór najszybsze jednostki duńskie otworzyły ogień do pozostających w tyle okrętów szwedzkich; ok. północy pierwszy okręt, „Wrangels Pallats”, poddał się duńskiemu „Enighed”. Walka rozgorzała ponownie ok. 2.30 nad ranem, 1 czerwca. Korzystając z wiatru, Duńczycy doganiali uchodzące jednostki szwedzkie i kolejno je zdobywali. Największy liniowiec szwedzki, „Kalmarkastell” (72 działa), został przed poddaniem tak uszkodzony przez obrońców, że musiał wyrzucić się na brzeg. Ostatecznie Szwedzi stracili 7 okrętów, w tym flagowego „Amaranta”, a pozostałe uległy rozproszeniu. Duńskie straty były minimalne, ale Juel nie był zadowolony z mało agresywnej postawy kilku swoich dowódców i postawił ich przed sądem wojennym, który ukarał ich grzywnami[2].
Skład flot w bitwie pod Møn edytuj
- Eskadra szwedzka[2]
- „Amarant”, 46 dział (adm. Sjöblad)
- „Andromeda”, 52 działa
- „Wrangels Pallats”, 44 działa
- „Kalmarkastell”, 72 działa
- „Gustavus”, 48 dział
- „Rosa”, 46 dział
- „Hafsfru”, 46 dział
- „Engel Gabriel”, 32 działa
- „Grip”, 8 dział
- 1 brander, 11 mniejszych jednostek
- Eskadra duńska[2]
- „Christianus V”, 86 dział (adm. Juel)
- „Churprinds”, 74 działa
- „Gyldenlove”, 56 dział
- „Enighed”, 62 działa
- „Christianus IV”, 54 działa
- „Christiania”, 54 działa
- „Nelleblad”, 52 działa
- „Lindorm”, 50 dział
- „Neptunus”, 42 działa
- „Christiansand”, 40 dział
- „Hummer”, 37 dział
- „Havmand”, 34 działa
- „Havfru”, 30 dział
- 2 brandery, galera, galeota, 15 mniejszych jednostek