Bitwa pod Mantineją (207 p.n.e.)

(Trzecia) bitwa pod Mantineją – bitwa stoczona w roku 207 p.n.e. pomiędzy wojskami Związku Achajskiego i Sparty w trakcie pierwszej wojny macedońskiej.

Bitwa pod Mantineją

Lokalizacja Mantinei na Peloponezie
Czas	207 p.n.e.
Miejsce	Mantineja
Terytorium	Grecja
Wynik	zwycięstwo Achajów
Strony konfliktu
Związek Achajski Sparta
Dowódcy
Filopojmen Machanidas
Siły
nieznane nieznane
Straty
nieznane nieznane
Położenie na mapie Grecji miejsce bitwy
37°36′N 22°24′E

Długotrwała rywalizacja pomiędzy Spartą i konsekwentnie wrogim jej Związkiem Achajskim w III wieku p.n.e. naraziła Spartan na konflikt z popierającą Achajów Macedonią. Za przykładem Etolów również Spartanie zawarli wówczas sojusz z antymacedońskim Rzymem w imieniu małoletniego króla Pelopsa (według Liwiusza Dziejów Rzymu XXXIV 32,1) i wtedy działania przeciw Związkowi podjął uznawany za nieformalnego władcę (tyrana) Machanidas. Przypuszczalnie w 208 p.n.e. odzyskał on Belminatis zagarnięte po klęsce pod Selazją, następnie zdobył Tegeę i zaatakował Elidę.

Kiedy w roku 207 p.n.e. podjął nową wyprawę na Argos, przeciwstawiły mu się wojska Związku Achajskiego dowodzone przez Filopojmena. Choć wiadomo, że obie strony korzystały z pomocy najemników, nie jest znana wielkość sił uczestniczących w bitwie, do której doszło pod Mantineją. Z wiadomości przekazanych przez Polibiusza (Dzieje XI 11-18) wiadomo, że starcie zakończyło się miażdżącą klęską armii Machanidasa (który poniósł śmierć z ręki Filopojmena) i że miało zginąć w nim 4 tysiące jego żołnierzy.

Klęska ta, stwarzając wprost zagrożenie dla suwerenności Sparty, w konsekwencji umożliwiła jednak przejęcie władzy kolejnemu tyranowi – Nabisowi, który swymi reformami i surowymi rządami przejściowo ocalił państwo przed ostatecznym rozkładem.

Bibliografia

• Ryszard Kulesza: Sparta w V-IV wieku p.n.e. Warszawa: Mada, 2003, s. 310-311