Bitwa pod Paoli
Bitwa pod Paoli (znana także jako masakra w Paoli) – bitwa w trakcie kampanii filadelfijskiej podczas wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, kiedy nocą 21 września oddziały generała Charlesa Greya za pomocą bagnetów pokonały i zmusiły do ucieczki stacjonującą w Paoli brygadę generała Anthony’ego Wayne’a.
| Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych | |||
 „Straszliwa scena zamętu”, pędzla Saverio della Gatty | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo Brytyjczyków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Pensylwanii  | |||
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |||
 40°01′47″N 75°31′06″W/40,029722 -75,518333
| |||
Geneza edytuj
20 września 1777 roku licząca 1500 ludzi brygada generała Anthony’ego Wayne’a stanęła w Paoli, cztery mile od pozycji generała Williama Howe’a[1][2]. Zamiarem Wayne’a było zagarnięcie taborów w wypadku gdyby Brytyjczycy zdecydowali się przekroczyć rzekę Schuylkill[1].
Howe, chcąc zabezpieczyć linie komunikacyjne przed przekroczeniem rzeki, wysłał generała Charlesa Greya przeciw brygadzie Wayne’a[2][3]. Ten wyruszył nocą 21 września, prowadząc trzy regimenty, za którymi podążał odwód dwóch regimentów podpułkownika Thomasa Musgrave’a[3]; za przewodników posłużyli lokalni lojaliści[3]. Aby uniknąć możliwości wykrycia przez przeciwnika, Grey zarządził zdjęcie krzesiw z zamków karabinów i osadzenie bagnetów[2][3].
Bitwa edytuj
Pomimo zdyscyplinowania oddziałów brytyjskich Wayne dowiedział się o ruchach wroga, po czym rozkazał podwojenie wart i sen z bronią[3]. Nie uchroniło go to przed klęską – żołnierze Greya uśmiercili czujki i wkradli się do obozu[3]. Wywiązała się zażarta walka wręcz, w której strona patriotów była w gorszej sytuacji z racji braku bagnetów[2][3]. Wayne wycofał się, zdoławszy wyprowadzić wszystkie działa, ale utracił osiem wozów zaopatrzenia[3]. Poniósł też stratę 53 zabitych, 100 rannych i 71 schwytanych ludzi, podczas gdy Grey stracił zaledwie 6 zabitych i 22 rannych.
Po wyeliminowaniu zagrożenia zwycięzca dołączył do Howe’a, zyskując przydomek „bezkrzesiwowego” Greya[3]. Wayne został postawiony przed trybunałem wojskowym celem wyjaśnienia haniebnej porażki, lecz wszelkie zarzuty oddalono[2].
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- John C. Fredriksen: Revolutionary War Almanac. Nowy Jork: Facts On File, Inc., 2006, s. 769, seria: Almanacs of American Wars. ISBN 0-8160-5997-7. (ang.).
- Bud Hannings: Chronology of the American Revolution: Military and Political Actions Day by Day. McFarland, 2008, s. 552. ISBN 1-4766-0837-7. (ang.).