Bitwa pod Rain nad rzeką Lech
Bitwa pod Rain am Lech – starcie zbrojne, które miało miejsce w dniach 14–15 kwietnia 1632 roku podczas wojny trzydziestoletniej.
| ||||
| ||||
 Bitwa nad rzeką Lech (rycina z XVII wieku) | ||||
| Czas | 14–15 kwietnia 1632 | |||
| Miejsce | rzeka Lech w pobliżu miasta Rain | |||
| Terytorium | Bawaria | |||
| Wynik | zwycięstwo Szwecji | |||
| Strony konfliktu | ||||
| ||||
| Dowódcy | ||||
| ||||
| Siły | ||||
| ||||
| Straty | ||||
| ||||
Położenie na mapie Bawarii   miejsce bitwy | ||||
Położenie na mapie Niemiec  miejsce bitwy | ||||
| 48°41′24,7200″N 10°55′01,9200″E/48,690200 10,917200 | ||||
| Wojna trzydziestoletnia |
|---|
|
Pilzno – Lomnice – Humienne – Biała Góra – Mingolsheim – Wimpfen – Höchst – Fleurus – Stadtlohn – Granowo – Dessau – Lutter am Barenberge – Wołogoszcz – Werben – Breitenfeld I – Rain – Norymberga – Lützen – Oldendorf – Ścinawa – Nördlingen I – Wittstock – Rheinfelden – Wittenweier – Thann – Chemnitz – Honnecourt – Breitenfeld II – Rocroi – Tuttlingen – Zatoka Kilońska – Fryburg – Fehmarn – Jankov – Herbsthausen – Nördlingen II – Zusmarshausen – Lens – Praga |
W pobliżu miasta Rain położonego nad rzeką Lech, licząca 40 000[1] żołnierzy i 80 dział armia szwedzka dowodzona przez króla Gustawa Adolfa, pokonała liczącą 25 000[2] żołnierzy armię Ligi Katolickiej dowodzoną przez hrabiego Tilly.
Działania poprzedzająceEdytuj
Po zajęciu Norymbergi i Donauwörth wojska Gustawa II Adolfa skierowały się w kierunku Ingolstadt. Dysponujący znacznie słabszymi siłami marszałek Johan von Tilly postanowił nie dopuścić przeciwnika w pobliże miasta, rozmieszczając swe wojska w pobliżu przejścia przez rzekę Lech na wysokości miasteczka Rain. Zajęły one umocnioną pozycję w lasach na wschodnim, wyższym brzegu rzeki, pomiędzy Rain a Augsburgiem. Mająca strategiczne znaczenie obrona tych przepraw miała powstrzymać armię szwedzką przed wkroczeniem do Bawarii.
Po odparciu 27 marca ataku wojsk cesarskich na Donauwörth Gustaw Adolf przybył stamtąd 14 kwietnia z zamiarem sforsowania rzeki. Mógł liczyć na to, że złożone przeważnie z niedoświadczonych żołnierzy wojsko katolickie ulegnie panice. Zaraz po przybyciu na miejsce Szwedzi zaczęli sypać stanowiska pod cztery baterie i groble oraz dokonali wojskowej demonstracji dla zmylenia Tilly'ego i zakamuflowania miejsca rzeczywistej przeprawy. Równocześnie rozebrano domy w pobliskiej wsi i zbudowano elementy mostu pływającego z nawierzchnią ukrytą pod lustrem wody. Następnie strona szwedzka rozpoczęła nękający ostrzał artyleryjski.
BitwaEdytuj
Dnia następnego szwedzka artyleria w sile 72 dział postawiła zaporę ogniową, a pozostałe 8 dział oczyściło z oddziałów nieprzyjaciela przyczółek powyżej grobli. Pod osłoną dymów armatnich i palonej słomy złożono z przygotowanych w nocy elementów most pontonowy przerzucony przez rzekę na południe od nieprzyjacielskich pozycji. Rano na rozkaz feldmarszałka Wrangla przeprawiło się tam na drugą stronę rzeki 300 jeźdźców fińskich (hakapelitów), którzy korzystając z zaskoczenia nieprzyjaciela, przygotowali na opanowanym brzegu przyczółek w postaci ziemnych fortyfikacji i stanowisk dla artylerii[3]. Dla jego zlikwidowania Tilly poprowadził do ataku oddziały zdemoralizowane stratami wskutek ostrzału i nawiązał walkę z wojskami szwedzkimi broniącymi przyczółka. W tym czasie szwedzka jazda dokonała brodami przepraw powyżej i poniżej mostu i uderzyła na skrzydła jego wojsk, zmuszając go do odwrotu. Wykorzystując to, reszta armii szwedzkiej przeprawiła się przez rzekę. Wkrótce potem król szwedzki zaatakował znajdujące się na pobliskim wzgórzu nieprzyjacielskie pozycje.
W toku dalszych walk kula armatnia strzaskała Tilly'emu kolano, wobec czego głównodowodzący został odesłany do Ingolstadt. Zastępujący go Johann von Aldringen wkrótce też zniesiony został z pola bitwy – nieprzytomny i z pękniętą czaszką. Dowództwo przejął po nim elektor Bawarii Maksymilian I, który widząc zagrożenie szwedzkie od południa i dla ratowania zdezorganizowanych wojsk, wydał rozkaz natychmiastowego odwrotu do Ingolstadt z porzuceniem większości sprzętu i dział na polu walki. Armia katolicka zdołała uniknąć zniszczenia jedynie dzięki burzy i silnym wiatrom, które uniemożliwiły ruchy wojsk szwedzkich w nocy jaka nastąpiła po bitwie.
Rana Tillyego okazała się na tyle groźna, że nie udało się go uratować i zmarł dnia 30 kwietnia 1632 r. Gustaw Adolf po nieudanej próbie zdobycia miasta z marszu wycofał się na północ.
Sforsowanie rzeki Lech uważane jest przez historyków wojskowości za popis wykorzystania artylerii szwedzkiej dowodzonej przez Lenarta Torstenssona.
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
BibliografiaEdytuj
- Mała encyklopedia wojskowa. Tom 2. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1967
- Lars Ericson Wolke, Göran Larsson, Nils Erik Villstrand: Wojna trzydziestoletnia. Europa i świat 1618-1648. Warszawa: Bellona, 2010, ISBN 978-83-11-11293-3