Bitwa pod Słupią
Bitwa pod Słupią – zwycięska bitwa partyzancka stoczona 2 sierpnia 1944 przez oddziały Batalionów Chłopskich pod Słupią z oddziałami niemieckimi należącymi do 17 Dywizji Pancernej[1].
| II wojna światowa, front wschodni | |||
 Pomnik upamiętniający partyzantów Batalionów Chłopskich poległych w bitwie pod Słupią | |||
| Czas |
2 sierpnia 1944 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
Słupia i teren wokół miejscowości | ||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo oddziałów partyzanckich | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Polski w 1939  | |||
 50°22′55″N 21°02′26″E/50,381944 21,040556
| |||
Przebieg bitwy
edytujPo otrzymaniu informacji, że w Słupi zatrzymał się tabor niemiecki podążający do Szczucina, Piotr Pawlina kwaterujący w Sydzynie jako dowodzący Oddziałem Partyzanckim BCh „Piotr” wydał rozkaz zorganizowania zasadzki i zaatakowania kolumny niemieckiej, kiedy ta znajdzie się na drodze ze Słupi do Rataj. Po nocnym marszu partyzanci dotarli na planowane miejsce zasadzki. Korzystając z gęstej mgły bechowcy niepostrzeżenie doszli prawie do samej drogi, którą posuwała się niemiecka kolumna. Wywiązała się walka, w której uczestniczyły między innymi pododdziały Bogdana Bednarskiego „Sępa”, Mariana Śliwińskiego „Lota” i Jana Kopacza „Adka”. Atak na zaskoczonych żołnierzy niemieckich zakończył się całkowitym powodzeniem. W walce zdobyto wiele broni ręcznej i maszynowej, oraz 3 moździerze z amunicją. Na polu walki pozostały też 42 wozy ze sprzętem.
Do walki doszło także z oddziałem niemieckim kwaterującym w Słupi. Niemcy nie dali się zaskoczyć, zorganizowali obronę i stawili twardy opór. Około godziny dziesiątej na teren potyczki dotarły wojska radzieckie walczące o utworzenie przyczółka baranowsko-sandomierskiego, w sile trzech pojazdów pancernych, przesądzając o losie bitwy. Żołnierze Armii Czerwonej o toczonej przez partyzantów walce zostali poinformowani przez profesora Stanisława Szczotkę i porucznika Stanisława Gonia. Wzięci do niewoli niemieccy jeńcy zostali przekazani żołnierzom Armii Czerwonej[2]. W walce polegli m.in. Jan Sowa, Władysław Wach, Jan Żal, Władysław Dufaj, Franciszek Godzwon, Marian Walęzak i Władysław Płachta. Ranny został Bogdan Bednarski „Sęp” dowodzący plutonem atakującym czoło kolumny niemieckiej. Rany odnieśli także Feliks Glica, Marian Guca, Stanisław Idzik, Antoni Wójtowicz i Franciszek Tłomak[3].
Ocena niemiecka bitwy pod Słupią, tendencyjna i starająca się ukryć rozmiar porażki zawarta została w meldunku o treści[4]:
Dnia 2.8.1944 r. godz. 9 wieś Słupia 11-9 km od Szczucina 8-my szwadron 17 dywizji pancernej w sile 1 oficer i 25 żołnierzy zostali napadnięci przez silną bandę.
Upamiętnienie
edytujKu czci poległych partyzantów w Słupi młodzież usypała kopiec[5]. W 1965 w miejscu kopca z inicjatywy społeczności Słupi i Pacanowa powstał pomnik. W 1989 z okazji 45 rocznicy partyzanckiej bitwy pomnik został odrestaurowany[6].
Inne akcje Batalionów Chłopskich
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Dolata i Jurga 1977 ↓, s. 475, 476.
- ↑ Gmitruk, Matusak i Nowak 1983 ↓, s. 537.
- ↑ Pawlina 1973 ↓, s. 395.
- ↑ Pawlina 1973 ↓, s. 398.
- ↑ Przewodnik 1988 ↓, s. 326.
- ↑ Słupia Pacanowska, gm. Pacanów. Pomnik bitwy partyzanckiej Batalionów Chłopskich [online], Wrota Świętokrzyskie [zarchiwizowane z adresu 2017-09-24].
Bibliografia
edytuj- Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Warszawa: MON, 1977.
- Janusz Gmitruk, Piotr Matusak, Jan Nowak: Kalendarium działalności bojowej Batalionów Chłopskich 1940-1945. Warszawa: 1983.
- Piotr Pawlina: Podziemni żołnierze wolności. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1973.
- Kalendarium działalności bojowej Batalionów Chłopskich 1940-1945. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1983.
- Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1988.