Bloki mieszkalne przy pl. Grunwaldzkim 1-2 i 3-4 w Szczecinie

bloki mieszkalne w Szczecinie

Bloki mieszkalne przy pl. Grunwaldzkim 1-2 i 3-4 – dwa modernistyczne bloki mieszkalne wznoszące się na placu Grunwaldzkim, na obszarze szczecińskiego osiedla Centrum, w dzielnicy Śródmieście. Budynki wyróżnione tytułem „Mistera Szczecina” w 1965 r.[1]

Bloki przy
pl. Grunwaldzkim 1-2 i 3-4
Ilustracja
Widok na bloki ze środka pl. Grunwaldzkiego
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Miejscowość

Szczecin

Adres

pl. Grunwaldzki 1-2 i 3-4

Typ budynku

blok mieszkalny

Styl architektoniczny

modernizm

Architekt

Tadeusz Ostrowski

Kondygnacje

9

Rozpoczęcie budowy

1963

Ukończenie budowy

1965

Położenie na mapie Szczecina
Mapa konturowa Szczecina, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Bloki przypl. Grunwaldzkim 1-2 i 3-4”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Bloki przypl. Grunwaldzkim 1-2 i 3-4”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Bloki przypl. Grunwaldzkim 1-2 i 3-4”
53,43328°N 14,54906°E/53,433280 14,549060

Historia edytuj

Dwa bliźniacze bloki mieszkalne – jeden na narożniku ulicy Rayskiego z ulicą Śląską, drugi na narożniku ulicy Rayskiego i ulicy Piłsudskiego – zwrócone fasadami frontowymi ku placowi Grunwaldzkiemu, zbudowano w latach 1963–1965[1] na miejscu kamienic zniszczonych wskutek bombardowań Szczecina w czasie II wojny światowej[2]. Projekt bloków wykonał szczeciński architekt Tadeusz Ostrowski[1].

Bardzo podobny blok wybudowano w 1971 r. przy ul. Bazarowej 26-28[3][4]. Brak jest jednak danych o tym, czy autorem projektu także był Tadeusz Ostrowski.

Opis edytuj

Informacje ogólne edytuj

Obydwa bloki są obiektami 9-kondygnacyjnymi. Przeszklone niemal w całości partery mieściły punkty usługowe: w bloku nr 1-2 funkcjonowała Wojewódzka Księgarnia Rolnicza i zakład fryzjerski, w bloku nr 3-4 sklep firmowy Eldom (potem Domar)[2]. Elewacje wyższych pięter wykończono tynkiem.

Wskutek przekształceń spowodowanych remontami lokali usługowych i termomodernizacjami bloki zaczęły się od siebie odróżniać w kilku szczegółach. Podczas gdy w bloku nr 3-4 zachowały się przeszklenia parteru, blok nr 1-2 otrzymał zupełnie nową elewację w trakcie adaptacji parteru dla placówki Poczty Polskiej. Poza tym w ramach remontu elewacji bloku nr 1-2 oryginalne konstrukcje balkonów zastąpiono nowymi[5].

Charakterystyka fasad edytuj

Fasada frontowa pięter nr 1–7 jest ośmioosiowa, a do osi nr 2, 4, 5 i 7 przylegają balkony. Skrajne osie na ostatnim piętrze cofnięto względem elewacji, zagospodarowując zyskane miejsce na tarasy. Okna skrajnych osi były pierwotnie czterodzielne, a pozostałych osi trójdzielne[6][5].

Fasady boczne bloków dzielą się na trzy osie. Do osi najbliższej placowi Grunwaldzkiemu dobudowano wysunięte względem lica fasady balkony. Okna osi najbliższej podwórzu są trójdzielne, pozostałe okna są pojedyncze.

Fasady tylne bloków licząc od pierwszego piętra wzwyż zaprojektowano jako 10-osiowe. Każde z wejść do klatek dobudowano do drugiej oraz trzeciej osi licząc od krawędzi budynku.

Ciekawostki edytuj

  • Na miejscu bloku nr 1-2 przed 1945 r. stała kamienica, w której funkcjonowała restauracja „Kaiserhallen”[7].
  • Na dachu bloku nr 3-4 na przełomie lat 60. i 70. XX wieku zamontowany był napis „eldom” reklamujący sklep mieszczący się na parterze[8].

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Wojciech Bal. Architektura modernistyczna Szczecina lat 60. i 70. w idei i realizacji. „Wiadomości Konserwatorskie”. 47, 2017. 
  2. a b J. Ławrynowicz, O. Różycki, C. Piskorski: Plac Grunwaldzki. stmkm.szczecin.pl. [dostęp 2018-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
  3. Szczecin - Bazarowa 26-28 - zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2023-03-08].
  4. Portal Systemu Informacji Przestrzennej Miasta Szczecin [online], geoportal.szczecin.eu [dostęp 2023-03-08].
  5. a b Szczecin – Plac Grunwaldzki – stare zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2021-05-04].
  6. Plac Grunwaldzki [online], sedina.pl [dostęp 2021-05-04].
  7. Kronprinzenstraße 15 – Restaurant Kaiserhallen – sedina.pl [online], sedina.pl [dostęp 2021-05-04].
  8. Szczecin – pl. Grunwaldzki 3-4 – stare zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2021-05-04].