Bobotrutka trująca
Bobotrutka trująca, bobotrutka kalabarska, fasola kalabarska (Physostigma venenosum) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych. Pochodzi z terenów tropikalnych Afryki Zachodniej. Uprawiany w Indiach i Brazylii.
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
bobotrutka trująca |
| Nazwa systematyczna | |
| Physostigma venenosum Balf. Trans. Roy. Soc. Edinburgh 22:310, t. 16, 17. 1861 | |
Morfologia edytuj
Pnącze z łodygą w dolnej partii zdrewniałej, posiadająca wąsy czepne. Liście duże, zebrane po trzy (trójlistkowe). Kwiaty okazałe, motylkowe, w kolorach fioletowym bądź różowym zebrane są w gronach. Umieszczone są w kątach liści. Owocem jest duży, dochodzący do 20 cm strąk zawierający duże i trujące nasiona.
Zastosowanie edytuj
Roślina lecznicza i trująca. Nasiona zawierają alkaloid fizostygminę (eseryna). Jest używany w okulistyce przy leczeniu jaskry. W przypadku zatrucia się jako odtrutkę stosuje się atropinę.
W zachodniej Afryce pod koniec XIX wieku była używana do próby, którą można porównać do średniowiecznych Sądów Bożych (ordalia). Osoba oskarżona o czary lub poważne zbrodnie miała zjeść pół fasoli (około 0,72g). Jeśli przeżyła, była uważna za niewinną. Większych dawek fasolki, mocno rozdrobnionych, używano do wykonywania wyroków śmierci.
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
Bibliografia edytuj
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- Peter Macinnis: Fasolka z Kalaboaru. O truciznachi i trucicielach prawie wszystko. Warszawa: Twój Styl, 2005. ISBN 83-7163-442-0.