Bobowate właściwe
Bobowate właściwe, motylkowate właściwe[2] lub motylkowate[3] (Faboideae) – podrodzina (lub rodzina – w zależności od ujęcia systematycznego) roślin należąca do rodziny bobowatych (Fabaceae). W dawniejszych systemach klasyfikacyjnych jedna z trzech podrodzin w obrębie bobowatych (obok brezylkowych i mimozowych)[3]. W miarę poznawania filogenezy bobowatych okazało się, że bobowate właściwe stanowią jedną z wielu linii rozwojowych w obrębie rodziny, potwierdzono jednak monofiletyczny charakter grupy. Zalicza się tu większość rodzajów bobowatych, bo 476 z blisko 14 tysiącami gatunków[1]. Do tej podrodziny należą wszystkie rośliny bobowate (motylkowate) występujące dziko w Polsce.
| ||
 Groszek leśny | ||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | różowe | |
| Rząd | bobowce | |
| Rodzina | bobowate | |
| Podrodzina | bobowate właściwe | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Faboideae | ||
| Synonimy | ||
|
Fabaceae Lindl., nom. cons. subfam. Papilionoideae | ||
CharakterystykaEdytuj
Kwiaty przedstawicieli tej rodziny mają charakterystyczną budowę. Dwa płatki korony otaczają słupek i pręciki, nierzadko zrośnięte tworząc tzw. „łódeczkę”. Dwa płatki boczne tworzą „skrzydełka”, a górny płatek „żagielek”[2]. Ze względu na swoistą budowę kwiatów, dla tej podrodziny zastrzega się czasem stosowanie nazwy „motylkowate”[3].
SystematykaEdytuj
- Pozycja podrodziny według APweb (2001…)
Podrodzina w obrębie rodziny bobowatych.
| bobowate |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Podział podrodziny
W obrębie podrodziny wyróżnia się tradycyjnie liczne plemiona[4], w znacznej części mające charakter sztuczny, toteż w analizach filogenetycznych opisuje się często grupy (np. BAPH = baphioids, DAL = dalbergioids s.l., GEN = genistoids, IRLC = Inverted Repeat Loss Clade, MILL = Indigofereae + millettioids, MIRB = mirbelioids, ROB = robinioids, SWAR = swartzioids[1]) lub klady[5]. Wśród blisko pół tysiąca rodzajów wiele dzieli się na setki gatunków. Najbardziej zróżnicowane rodzaje to: traganek Astragalus (2400-3270 gatunków), indygowiec Indigofera (700), Crotalaria (700), Mirbelia s.l. (450), Tephrosia (350), Desmodium (300), Aspalanthus (300), ostrołódka Oxytropis (300), Adesmia (240), koniczyna Trifolium (240), Rhynchosia (230), łubin Lupinus (200), siekiernica Hedysarum (160), groszek Lathyrus (160), wyka Vicia (160)[1].
Poniżej przedstawiony jest podział na plemiona i rodzaje według GRIN[4]
- plemię Abreae
- rodzaj: Abrus Adans. – modligroszek
- plemię Amorpheae
- rodzaj: Amorpha L. – amorfa
- rodzaj: Apoplanesia C. Presl
- rodzaj: Dalea L. – dalea, niedołupin
- rodzaj: Errazurizia Phil.
- rodzaj: Eysenhardtia Kunth
- rodzaj: Marina Liebm.
- rodzaj: Parryella Torr. & A. Gray
- rodzaj: Psorothamnus Rydb.
- plemię Bossiaeeae
- rodzaj: Aenictophyton A. T. Lee
- rodzaj: Bossiae Vent.
- rodzaj: Goodia Salisb.
- rodzaj: Muelleranthus Hutch.
- rodzaj: Platylobium Sm.
- rodzaj: Ptychosema Benth. ex Lindl.
- plemię Brongniartieae
- rodzaj: Brongniartia Kunth
- rodzaj: Cristonia J. H. Ross
- rodzaj: Cyclolobium Benth.
- rodzaj: Harpalyce DC.
- rodzaj: Hovea R. Br.
- rodzaj: Lamprolobium Benth.
- rodzaj: Plagiocarpus Benth.
- rodzaj: Poecilanthe Benth.
- rodzaj: Templetonia R. Br.
- rodzaj: Thinicola J. H. Ross
- plemię Cicereae
- rodzaj: Cicer L. – ciecierzyca
- plemię Crotalarieae
- rodzaj: Aspalathus L. – aspalat
- rodzaj: Bolusia Benth.
- rodzaj: Crotalaria L. – krotalaria, klekotnica
- rodzaj: Lotononis (DC.) Eckl. & Zeyh.
- rodzaj: Pearsonia Dummer
- rodzaj: Rafnia Thunb.
- rodzaj: Robynsiophyton R. Wilczek
- rodzaj: Rothia Pers.
- rodzaj: Spartidium Pomel
- rodzaj: Wiborgia Thunb.
- plemię Dalbergieae
|
|
- plemię Desmodieae
- rodzaj: Alysicarpus Desv.
- rodzaj: Aphyllodium (DC.) Gagnep.
- rodzaj: Arthroclianthus Baill.
- rodzaj: Campylotropis Bunge
- rodzaj: Christia Moench
- rodzaj: Codariocalyx Hassk.
- rodzaj: Dendrolobium (Wight & Arn.) Benth.
- rodzaj: Desmodiastrum (Prain) A. Pramanik & Thoth.
- rodzaj: Desmodium Desv.
- rodzaj: Droogmansia De Wild.
- rodzaj: Eleiotis DC.
- rodzaj: Kummerowia Schindl.
- rodzaj: Leptodesmia (Benth.) Benth. & Hook. f.
- rodzaj: Lespedeza Michx.
- rodzaj: Mecopus Benn.
- rodzaj: Melliniella Harms
- rodzaj: Nephrodesmus Schindl.
- rodzaj: Phyllodium Desv.
- rodzaj: Pseudarthria Wight & Arn.
- rodzaj: Pycnospora R. Br. ex Wight & Arn.
- rodzaj: Tadehagi H. Ohashi
- rodzaj: Trifidacanthus Merr.
- rodzaj: Uraria Desv.
- plemię Dipterygeae
- plemię Euchresteae
- rodzaj: Euchresta Benn.
- plemię Fabeae
- plemię Galegeae
|
|
- plemię Genisteae
|
|
- plemię Hedysareae
- rodzaj: Alhagi Gagnebin – bożodajnia
- rodzaj: Calophaca Fisch. ex DC.
- rodzaj: Caragana Fabr. – karagana
- rodzaj: Ebenus L. – heban
- rodzaj: Eversmannia Bunge
- rodzaj: Halimodendron Fisch. ex DC. – słonisz
- rodzaj: Hedysarum L. – siekiernica
- rodzaj: Onobrychis Mill. – sparceta
- rodzaj: Sartoria Boiss. & Heldr.
- rodzaj: Taverniera DC.
- plemię Hypocalypteae
- rodzaj: Hypocalyptus Thunb.
- plemię Indigofereae
- rodzaj: Cyamopsis DC.
- rodzaj: Indigastrum Jaub. & Spach
- rodzaj: Indigofera L. – indygowiec
- rodzaj: Microcharis Benth.
- rodzaj: Phylloxylon Baill.
- rodzaj: Rhynchotropis Harms
- rodzaj: Vaughania S. Moore
- plemię Loteae
|
|
- plemię Millettieae
|
|
- plemię Mirbelieae
|
|
- plemię Phaseoleae
|
|
- plemię Podalyrieae
- rodzaj: Amphithalea Eckl. & Zeyh.
- rodzaj: Cadia Forssk.
- rodzaj: Calpurnia E. Mey.
- rodzaj: Cyclopia Vent.
- rodzaj: Liparia L.
- rodzaj: Podalyria Willd.
- rodzaj: Stirtonanthus B.-E. van Wyk & A. L. Schutte
- rodzaj: Virgilia Poir.
- rodzaj: Xiphotheca Eckl. & Zeyh.
- plemię Psoraleeae
- rodzaj: Bituminaria Heist. ex Fabr.
- rodzaj: Cullen Medik.
- rodzaj: Hoita Rydb.
- rodzaj: Orbexilum Raf.
- rodzaj: Otholobium C. H. Stirt.
- rodzaj: Pediomelum Rydb.
- rodzaj: Psoralea L.
- rodzaj: Psoralidium Rydb.
- rodzaj: Rupertia J. W. Grimes
- plemię Robinieae
- rodzaj: Coursetia DC.
- rodzaj: Genistidium I. M. Johnst.
- rodzaj: Gliricidia Kunth
- rodzaj: Hebestigma Urb.
- rodzaj: Lennea Klotzsch
- rodzaj: Olneya A. Gray
- rodzaj: Peteria A. Gray
- rodzaj: Poissonia Baill.
- rodzaj: Poitea Vent.
- rodzaj: Robinia L. – robinia, grochodrzew
- rodzaj: Sphinctospermum Rose
- plemię Sesbanieae
- rodzaj: Sesbania Scop. – turi
- plemię Sophoreae
|
|
- plemię Swartzieae
|
|
- plemię Thermopsideae
- rodzaj: Ammopiptanthus S. H. Cheng
- rodzaj: Anagyris L.
- rodzaj: Baptisia Vent.
- rodzaj: Pickeringia Nutt. ex Torr. & A. Gray
- rodzaj: Piptanthus Sweet
- rodzaj: Thermopsis R. Br.
- plemię Trifolieae
- rodzaj: Medicago L. – lucerna
- rodzaj: Melilotus Mill. – nostrzyk
- rodzaj: Ononis L. – wilżyna
- rodzaj: Parochetus Buch.-Ham. ex D. Don
- rodzaj: Trifolium L. – koniczyna
- rodzaj: Trigonella L. – kozieradka
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d P.F. Stevens: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-02-01].
- ↑ a b Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika Systematyka. Wyd. t. 2, wydanie 10. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 83-01-10951-3.
- ↑ a b c Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998. ISBN 83-7079-778-4.
- ↑ a b Family: Fabaceae Lindl., nom. cons. subfam. Faboideae (ang.). Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-01].
- ↑ Martin F. Wojciechowski, Johanna Mahn: Papilionoideae (ang.). Arizona State University, 2006. [dostęp 2010-02-01].