Bodzanowice
Bodzanowice (niem. Botzanowitz[3]; Grunsruh (1938-1945)[4]) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie oleskim, w gminie Olesno.
| Artykuł | 50°54′24″N 18°37′23″E |
| - błąd | 39 m |
| WD | 50°55'0"N, 18°37'0"E, 50°54'45.22"N, 18°37'38.96"E |
| - błąd | 39 m |
| Odległość | 1267 m |
| ||||
| ||||
 Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  opolskie
| |||
| Powiat | oleski | |||
| Gmina | Olesno | |||
| Liczba ludności (31.12.2013) | 995[1] | |||
| Strefa numeracyjna | 0-34 | |||
| Kod pocztowy | 46-312[2] | |||
| Tablice rejestracyjne | OOL | |||
| SIMC | 0139880 | |||
Położenie na mapie gminy Olesno   Bodzanowice | ||||
Położenie na mapie Polski  Bodzanowice | ||||
Położenie na mapie województwa opolskiego  Bodzanowice | ||||
Położenie na mapie powiatu oleskiego  Bodzanowice | ||||
 50°54′24″N 18°37′23″E/50,906667 18,623056
| ||||
| Strona internetowa | ||||
NazwaEdytuj
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod obecnie stosowaną, polską nazwą Bodzanowice oraz nazwą zgermanizowaną Bodsanowitz[5]. Polską nazwę Bodzanowice w książce Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa[6].
Ze względu na słowiańskie pochodzenie nazwy w okresie reżimu hitlerowskiego w latach 1930–1945 nazistowska administracja III Rzeszy zmieniła zgermanizowaną nazwę na nową, całkowicie niemiecką – Grunsruh[3]. Od 1946 Bodzanowice[7].
PołożenieEdytuj
Bodzanowice leżą na Górnym Śląsku, przy granicy z historyczną Małopolską, którą wyznacza bieg rzeki Liswarty, oraz województwami opolskim i śląskim. Jest to największa wieś w gminie Olesno.
Części wsiEdytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0139910 | Granicznik | przysiółek |
| 0139927 | Kiki | przysiółek |
| 0139933 | Obłąki | przysiółek |
| 0139896 | Paprotna | część wsi |
| 0139904 | Piaski | część wsi |
| 0139940 | Pustkowie | przysiółek |
HistoriaEdytuj
Pierwsza wzmianka historyczna pochodzi z 1447. W 1753 Bodzanowice kupił szlachcic Henryk Leopold Reichenbach. Po nim wieś odziedziczył jego syn – Karol Henryk Fabian. Sprzedał ją w 1780 za 80 tys. talarów. Po dawnych właścicielach wsi pozostał dworek. Około 1850 zbudowano w Bodzanowicach dwa wielkie piece, wydobywano rudę żelaza i wapień.
Region wieluński i częstochowski były terenami granicznymi zachodniej Polski od schyłku XIV wieku, a linię graniczną stanowiły rzeki Prosna i Liswarta. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, granica polsko-niemiecka na Liswarcie została ustalona w 1918 i potwierdzona traktatem wersalskim 28 czerwca 1919. Do 1945 na terenie wsi znajdowało się polsko-niemieckie przejście graniczne. We wsi istnieją budynki straży granicznej (dzisiaj znajdują się w nich mieszkania).
Około połowy sierpnia 1939 w rejon Wichrowa i Bodzanowic przegrupowano 4 Dywizję Pancerną pod dowództwem Georga-Hansa Reinhardta. Dywizja liczyła ok. 15 tysięcy żołnierzy, 308 czołgów, 38 samochodów pancernych oraz sprzęt logistyczny. Rozpoczęły się akcje dywersyjne, ostrzeliwane były polskie patrole i placówki straży granicznej. 26 sierpnia 1939 o godzinie 9.30 w Przystajni patrol Straży Granicznej odparł atak żołnierzy niemieckich, którzy przedostali się na stronę polską. W przededniu wojny na terenach przygranicznych zostały rozmieszczenie na rozkaz władz polskich jednostki 7 Dywizji Piechoty. Ich głównym zadaniem była obrona rejonu częstochowskiego na odcinku około 40 km Krzepice – Lubliniec. 31 sierpnia 1939 w Bodzanowicach żołnierze niemieccy skończyli budować most pontonowy, który w nocy przerzucili przez rzekę Liswartę.
EdukacjaEdytuj
- Publiczna Szkoła Podstawowa w Bodzanowicach (ul. Szkolna 1)
- Publiczne Przedszkole w Bodzanowicach (ul. Szkolna 1)
ParafiaEdytuj
We wsi działa Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny erygowana w 1447.
Znane osoby związane z BodzanowicamiEdytuj
- Jan Wieczorek – biskup gliwicki
- Helmuth von Pannwitz – generał Wehrmachtu i SS oraz ataman kozacki
PrzypisyEdytuj
- ↑ Miasto i gmina w liczbach. Urząd Miejski w Oleśnie. [dostęp 2014-04-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-06)].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 71 [dostęp 2020-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b M. Choroś, Ł. Jarczak, S. Sochacka, Słownik nazw miejscowych Górnego Śląska, Opole-Kluczbork 1997, s. 28.
- ↑ Konstanty Prus: Spis nazw miejscowości Śląska Opolskiego. Katowice: Wydawnictwo Instytutu Śląskiego, 1939, s. 19.
- ↑ Johann Knie 1830 ↓, s. 52.
- ↑ Józef Lompa, Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej, Głogówek 1847, s. 28.
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
BibliografiaEdytuj
- Johann Knie: Alpabetisch, Statistisch, Topographische Uebersicht aller Dorfer, Flecken, Stadt und andern Orte der Konigl. Preus. Provinz Schlesien... Breslau: Barth und Comp., 1830.
Linki zewnętrzneEdytuj
- Oficjalna strona wsi
- http://www.pspbodzanowice.strona.pl
- Bodzanowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 273.