Bogucin (województwo lubelskie)

wieś w województwie lubelskim

Bogucinwieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Garbów[5][6].

Bogucin
wieś
Ilustracja
Dwór Lwowski, po lewej zabytkowy dworek z pocz. XX w.
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

lubelski

Gmina

Garbów

Wysokość

>200 m n.p.m.

Liczba ludności (2021)

1175[2][3]

Strefa numeracyjna

81

Kod pocztowy

21-080[4]

Tablice rejestracyjne

LUB

SIMC

0380801[5]

Położenie na mapie gminy Garbów
Mapa konturowa gminy Garbów, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Bogucin”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Bogucin”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Bogucin”
Położenie na mapie powiatu lubelskiego
Mapa konturowa powiatu lubelskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Bogucin”
Ziemia51°20′37″N 22°21′50″E/51,343611 22,363889[1]
Strona internetowa

Miejscowość jest położona w odległości 17 km od Lublina. Sąsiaduje z Garbowem, Karolinem, Leścami, Piotrowicami Wielkimi, Józefowem-Pociechą, Sługocinem, Wysokiem i Ługowem. W Bogucinie znajduje się węzeł "Jastków", będący przecięciem dawnego przebiegu drogi krajowej nr 12/17 (obecnie droga powiatowa)[7] i drogi ekspresowej S12/S17 .

Wieś stanowi sołectwo gminy Garbów[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1076 mieszkańców[9].

Zabytki i miejsca pamięci edytuj

  • Głaz upamiętniający pacyfikację wsi Bogucin w czasie II wojny światowej
  • Pomnik żołnierzy Armii Krajowej
  • Dworek, będący przykładem jednego z nurtów okresu międzywojennego

Historia Bogucina[10] edytuj

Bogucin do końca XVIII wieku edytuj

Pierwsza wzmianka o wsi Bogucin, w brzmieniu Boguczym, pojawiła się w 1398 r. Miejscowość należała wtedy do Szczekockich z możnowładczego rodu Odrowążów. Pierwszym właścicielem wsi był Jan ze Szczekocin, uczestnik i dowódca walk z zakonem krzyżackim i jego sprzymierzeńcem Zygmuntem Luksemburskim – ówczesnym królem Czech i Węgier. Za zasługi dla ojczyzny otrzymał on z rąk króla Władysława Jagiełły akt nadania ziem w Bogucinie, Garbowie i kilku miejscowościach wokół Wojciechowa.

W roku 1443, w wyniku działu rodzinnego, dobra zostały podzielone wśród jego spadkobierców. Majątek w Garbowie otrzymał Stanisław, a w Bogucinie jego brat Dobiesław, podstoli lubelski i sandomierski, który pozostał dziedzicem Bogucina do roku 1463. W 1440 r. Jan Długosz wymienia właściciela dóbr w Bogucinie wśród osób towarzyszących królowi Władysławowi Warneńczykowi w podróży do Budy. Według tego samego kronikarza, pod koniec XV w. funkcjonował w Bogucinie folwark, dysponujący 30 łanami kmiecymi.

Już w połowie XV w. Bogucin był wyróżniającą się wsią, o czym świadczy istnienie tu dworu szlacheckiego. W 1453 r. dokonano delimitacji, czyli regulacji granic pomiędzy Bogucinem, Garbowem, Ługowem i Księżycami, by następnie po 14 latach podzielić tę ostatnią z miejscowości pomiędzy władców Bogucina i Garbowa. W owym czasie jeden z Bogucińskich szlachciców – Stanisław Frostek – pełnił obowiązki zastępcy burgrabiego lubelskiego, a funkcję sołtysa wsi sprawował wtedy Grzegorz Skowronek (1472 r.).

Panowanie Szczekockich trwało aż do pocz. XVII w., kiedy dobra przeszły na inne rody. Początkowo byli to Tęczyńscy, Pileccy, Orzechowscy, potem na długie lata majątek trafił w ręce rodu Iżyckich. To oni zapewne byli budowniczymi kolejnego dworu, który mimo stosunkowo niewielkiej skali nie należał do najskromniejszych. W okresie rządów Iżyckich bogucińskie dobra wypuszczano okresowo różnym dzierżawcom, nie tylko okolicznym – jednym z nich był bowiem wojewoda wołyński Seweryn Rzewuski.

Bogucin w XIX wieku edytuj

W 1875 r. Bogucin i Garbów, wsie rozwijające się dotąd równolegle, zostały sprzedane staroście tarnogórskiemu Michałowi Granowskiemu, postaci bardzo popularnej wśród miejscowej szlachty.

Wraz z początkiem XIX w. nastąpiła utrata dotychczasowego statutu Bogucina, wówczas miejscowość przestała być siedzibą właścicieli dóbr ziemskich. Od tej pory pozostał tu tylko folwark, należący do dworu Garbowskiego. W roku 1819 Bogucin przejęli we władanie Jezierscy, właściciele Garbowa. To za ich panowania i przy ich udziale władze carskie wybudowały trakt bity z Lublina do Warszawy.

Według słownika geograficznego w r. 1827 w 29 domostwach mieszkało tu 240 mieszkańców.

W marcu 1863 r. rząd carski, dążąc do odciągnięcia ludności wiejskiej od powstania styczniowego, przeprowadził uwłaszczenie w Królestwie Polskim. Skorzystało z niego 37 bogucińskich włościan, którzy otrzymali na własność ponad 737 mórg ziem użytkowych, a ich wartość wyceniono na kwotę 5323 rubli. Lasy w Bogucinie stanowiły wówczas prawie 7,5% ogólnej powierzchni wsi. Zaraz potem (1867 r.) wieś zmieniła swoją przynależność terytorialną i została przeniesiona z powiatu lubartowskiego do powiatu nowoaleksandryjskiego (puławskiego).

Bogucin w XX wieku edytuj

Zadłużone przez ostatniego z rodu Jezierskich majątek garbowski i folwark boguciński, w roku 1902 (lub 1903), w drodze licytacji trafiły do Bohdana Broniewskiego, późniejszego ministra przemysłu i handlu. Broniewscy sprawowali rządy do wybuchu II wojny światowej, a kolejny sukcesor rodu, Zygmunt, od listopada 1944 r. pełnił funkcję komendanta głównego Narodowych Sił Zbrojnych.

W międzyczasie, w wyniku masowej wycinki lasu i przepisania tytułu własności części gruntów dworskich (244 mórg) na miejscowych włościan, powstały kolonie: Lasek Bogucki i Leśna Kolonia. Pod koniec lat dwudziestych XX w. rozpoczęła się komasacja (scalenie) gruntów, czyniąc największe w historii zmiany w układzie przestrzennym miejscowości.

Zimą 1944 r. niemiecki okupant pochował we wspólnej, leśnej mogile, 25 bojowników o wolność ojczyzny, zastrzelonych na lubelskim zamku. Kilka miesięcy później, 9 lipca 1944 r., cofające się wojska okupanta dokonały pacyfikacji Leśnej Kolonii. Spalono wtedy 13 gospodarstw i wymordowano 18 osób (w tym kilkoro dzieci).

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Edukacja, sport i kultura edytuj

  • Szkoła Podstawowa im. Wandy Chotomskiej
  • Filia Biblioteki Gminnej im. B. Pietraka
  • Izba Regionalna
  • Klub Sportowy BKS Bogucin (w sezonie 2023/2024 w klasie A w grupie Lublin II)[11]
  • Koło Gospodyń Wiejskich
  • Stowarzyszenie "Mój Bogucin".
  • Dziecięcy Zespół Taneczny "BOGUTKI"

Baza hotelowo-restauracyjna[12] edytuj

  • Bistro Podolanka
  • Nowy Dwór Bogucin
  • Karczma Bida
  • Hotel Biesiada
  • Bar Katarzynka i Dom Weselny Katarzynka II
  • Dom Weselny Kapama
  • Dom Weselny Pestka

Handel spożywczy[13] edytuj

  • Groszek
  • Lewiatan
  • Nasz Sklep

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 7697
  2. Wieś Bogucin w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-03-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-03-11].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 76 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  5. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. https://zdw.lublin.pl/wp-content/uploads/2023/06/dr_pow_2023_marzec.xls
  8. Strona gminy, sołtysi
  9. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  10. Jadwiga i Krzysztof Flisiak - Bogucin na przestrzeni wieków - 1398-2008; Lublin 2008;
  11. Klub na portalu 90minut.pl
  12. Autor: Monika Kamińska, Szlak kulinarny Bogucina [online], Bogucin, 2 marca 2014 [dostęp 2022-01-06] (pol.).
  13. Autor: Monika Kamińska, Sklepy spożywcze i przemysłowe [online], Bogucin, 29 września 2013 [dostęp 2022-01-06] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Stefan Rodak Maszerują Chłopskie Bataliony Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza Warszawa 1960 r.
  • Jadwiga i Krzysztof Flisiak Bogucin na przestrzeni wieków - 1398-2008; Lublin 2008; ISBN 978-83-7270-601-0

Linki zewnętrzne edytuj