Bogusław Buszewski

polski chemik

Bogusław Andrzej Buszewski (ur. 28 września 1951 we Wrocławiu) – polski chemik, profesor chemii środowiska i chemii analitycznej, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk. W latach 2019–2023 zastępca przewodniczącego Rady Doskonałości Naukowej.

Bogusław Buszewski
Ilustracja
Bogusław Buszewski (2009)
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

28 września 1951
Wrocław

profesor nauk chemicznych
Specjalność: chemia środowiska
Alma Mater

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Doktorat

1986 – nauki chemiczne
Słowacki Uniwersytet Techniczny w Bratysławie

Habilitacja

1992 – nauki chemiczne
Słowacki Uniwersytet Techniczny w Bratysławie

Profesura

1999

Doktor honoris causa
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski – 1 czerwca 2019
Politechnika Łódzka – 30 października 2024
prezes
Instytucja

Polskie Towarzystwo Chemiczne

Okres spraw.

2009–2015

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi

Życiorys

edytuj

Ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Leżajsku w 1969 roku. Następnie podjął studia chemiczne na Uniwersytecie Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie, które ukończył w roku 1982. Cztery lata później uzyskał stopień doktora na Słowackim Uniwersytecie Technicznym w Bratysławie za rozprawę pt. Optimization of perkings and columns for HPLC. Na tej samej uczelni, w 1992 roku obronił pracę habilitacyjną zatytułowaną Chemically bonded phases in chromatographic analisys. Preparations, properties and applications. W 1999 roku uzyskał tytuł profesora nauk chemicznych.

Od 1980 Naczelnej Organizacji Technicznej. Był prezesem Societas Humboldtiana Polonorum (2007–2013), Polskiego Towarzystwa Chemicznego (2010–2015), prezesem Central European Group for Separation Sciences (CEGSS) (2010–2019) oraz prezesem European Society of Separation Sciences (EuSSS). Stypendium naukowe Fundacji Humboldta odbył na Uniwersytecie w Tübingen (1989–1992), a stypendium na Uniwersytecie w Kent (1992–1994). Od 1994 roku jest kierownikiem Katedry Chemii Środowiska i Bioanalityki Wydziału Chemii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, a od 2010 roku jest kierownikiem Centrum Metod Separacyjnych i Bioanalitycznych Interdyscyplinarnego Centrum Nowoczesnych Technologii UMK w Toruniu.

Został wybrany na członka Komitetu Chemii Analitycznej PAN (pełniąc funkcje zastępcy przewodniczącego i przewodniczącego) i Komitetu Chemii PAN (pełniąc funkcje członka prezydium), a także członka prezydium Oddziału PAN w Gdańsku i Rady Towarzystw Naukowych PAN. Był też członkiem Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów, a następnie Rady Doskonałości Naukowej, w której został wybrany na zastępcę przewodniczącego. Ponadto był prezesem Polskiego Towarzystwa Chemicznego[1].

Jest promotorem 45 rozpraw doktorskich oraz opiekunem 25 rozpraw habilitacyjnych.

Jest autorem lub współautorem ok. 780 publikacji naukowych z listy JCR, które były cytowane przez innych autorów 23 000 razy, indeks Hirscha jego dorobku wynosi 64.

W 2019 został członkiem Europejskiej Akademii Nauk i Sztuk Pięknych.

Jego specjalnościami są: chemia analityczna, fizykochemia powierzchni i adsorpcja, chemia środowiska, przygotowanie próbek, chromatografia, techniki separacyjne, metabolomika, analiza śladowa, spektrometria.

Odznaczenia

edytuj
  • Nagroda Fundacji im. Aleksandra von Humboldta (1991, 1999)
  • Nagroda Ministerstwa Edukacji Narodowej (1987, 2000, 2001)
  • Nagroda Ministerstwa Zdrowia (1993)
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej (1999)
  • Złoty Krzyż Zasługi (2002)[2]
  • Medal Wiktora Kemuli (2008)[3]
  • Nominacja w plebiscycie Torunianin Roku Gazety Wyborczej (2008)[4]
  • Honorowy Medal AM w Gdańsku (2007)
  • Medal im. W. Kemuli (PTChem) (2008)
  • Honorowa Odznaka PTChem (2008)
  • Medal Bydgoskiego Tow. Naukowego (2009)
  • Medal Prezydenta m. Bydgoszczy (2009)
  • Nagroda Naukowa Premiera RP (2009)
  • Medal Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (2009)
  • Nagroda Ministra Zdrowia (2009)
  • Srebrny Medal Włoskiego Towarzystwa Chemicznego (2010)
  • Złota Odznaka NOT (2011)
  • Srebrny Medal Mołdawskiej Akademii Nauk (2011)
  • Medal Rumuńskiej Akademii Nauk (2011)
  • Godność Honorowego Członka Słowackiego Towarzystwa Chemicznego (2011)
  • Nagroda Marszałka Woj. Kuj.-Pom. (2011)
  • Medal „Zasłużony dla Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (2011)
  • Tytuł Profesora Honorowego Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (2012)
  • Tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Św. Cyryla i Metodego w Trnawie (Słowacja) (2013)
  • Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2013)
  • Medal za Zasługi Położone dla Rozwoju Uczelni (UMK) (2014)
  • Medal za Zasługi dla Siedleckiej Uczelni (UPH) (2014)
  • Medal Jubileuszowy Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (2014)
  • Nagroda Naukowa im. M. Skłodowskiej-Curie Polskiej Akademii Nauk (2014)
  • Medal upamiętniający 100-lecie Odnowienia Tradycji Politechniki Warszawskiej (2015)
  • Dyplom Ministra Gospodarki (2015)
  • Srebrny Medal Wernera Heisenberga (AvH) (2015)
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2015)[5]
  • Medal Societas Humboldtiana Polonorum (2016)
  • Brązowy Medal Janusza Sokołowskiego (2016)
  • Medal Societas Humboldtiana Polonorum (2017)
  • Medal Societatea De Chimie in Republica Moldov (2017)
  • Medal University of Pardubice (2017)
  • Medal im. Jędrzeja Śniadeckiego (2017)
  • Tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (2018)
  • Doctor honoris causa Wojskowej Akademii Technicznej (2018)[6]
  • Medal Marszałka woj. kujawsko-pomorskiego z okazji 100-lecia niepodległości Polski (2018)
  • doctor honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (2019)[7]
  • Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2019)
  • Medal „Thorunium” (2021)[8]
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2022)[9]
  • Doktor honoris causa Uniwersytetu Kłajpedzkiego (2024)[10]

Prace badawcze

edytuj
  • Wykorzystanie metod chemometrycznych w badaniach specjacji metali ciężkich w glebach (2002)
  • Opracowanie nowej metody kontroli antydopingowej leków beta-adrenolitycznych z zastosowaniem nowej generacji chiralnych selektorów oraz techniki HPLC-MS/MS (2007)
  • Fermentacja metanowa osadów ściekowych jako metoda otrzymywania biogazu i stabilizacji odpadów powstających w procesie oczyszczania ścieków (2006)
  • Modelowanie procesu migracji i sorpcji wybranych ksenobiotyków organicznych w materiale roślinnym z wykorzystaniem specyficznych faz stacjonarnych do chromatografii gazowej (2007)
  • Analityka i monitoring chemiczny i biologiczny, jakościowe i ilościowe oznaczanie substancji toksycznych i ksenobiotyków organicznych i nieorganicznych w różnych matrycach. Biomarkery i techniki wczesnego wykrywania chorób nowotworowych. Biokumulacja i specjacja. Analityka: produktów żywnościowych, farmaceutyczna, medyczna-kliniczna, biochemiczna, proteomika i metabolomika z wykorzystaniem najnowszych technik instrumentalnych w warunkach stacjonarnych i terenowych (2008–2019).

Publikacje

edytuj

Najczęściej cytowane artykuły naukowe[11]:

  • „Hydrophilic interaction liquid chromatography (HILIC)-a powerful separation technique”, 2012[12], >860 cytowań
  • „Human exhaled air analytics: Biomarkers of diseases”, 2007[13], >550 cytowań
  • „Study of the selection mechanism of heavy metal (Pb2+, Cu2+, Ni2+, and Cd2+) adsorption on clinoptilolite”, 2007[14], >470 cytowań
  • „The human volatilome: volatile organic compounds (VOCs) in exhaled breath, skin emanations, urine, feces and saliva”, 2014[15], >430 cytowań
  • „Noninvasive detection of lung cancer by analysis of exhaled breath”, 2009[16], >420 cytowań

Przypisy

edytuj
  1. Prof. dr hab. czł. rzecz. PAN Bogusław Andrzej Buszewski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2023-12-07].
  2. M.P. z 2002 r. nr 43, poz. 656.
  3. Laureaci Medali PTChem. Polskie Towarzystwo Chemiczne. [dostęp 2016-12-19]. (pol.).
  4. Maurycy Męczekalski Torunianinem 2008 Roku. gazeta.pl. [dostęp 2016-12-19]. (pol.).
  5. M.P. z 2015 r. poz. 859.
  6. Prof. Bogusław Buszewski doktorem honoris causa WAT, „Nauka w Polsce” [dostęp 2018-04-03] (pol.).
  7. Uchwała Senatu UWM nr 422 z 22 lutego 2019 (dostęp: 25 lipca 2019).
  8. Medal Prezydenta Miasta Torunia „Thorunium”. [dostęp 2024-02-24].
  9. M.P. z 2022 r. poz. 462.
  10. Polscy naukowcy uhonorowani doktoratami honoris causa Uniwersytetów Wileńskiego i Kłajpedzkiego – Polska na Litwie – Portal Gov.pl [online], Polska na Litwie [dostęp 2024-10-19] (pol.).
  11. Citation Report [online], Web of Science [dostęp 2023-12-07] (ang.).
  12. Bogusław Buszewski, Sylwia Noga, Hydrophilic interaction liquid chromatography (HILIC) – a powerful separation technique, „Analytical and Bioanalytical Chemistry”, 402 (1), 2012, s. 231–247, DOI10.1007/s00216-011-5308-5, PMID21879300, PMCIDPMC3249561 [dostęp 2023-12-07] (ang.).
  13. Bogusław Buszewski i inni, Human exhaled air analytics: biomarkers of diseases, „Biomedical Chromatography”, 21 (6), 2007, s. 553–566, DOI10.1002/bmc.835 [dostęp 2023-12-07] (ang.).
  14. Myroslav Sprynskyy i inni, Study of the selection mechanism of heavy metal (Pb2+, Cu2+, Ni2+, and Cd2+) adsorption on clinoptilolite, „Journal of Colloid and Interface Science”, 304 (1), 2006, s. 21–28, DOI10.1016/j.jcis.2006.07.068 [dostęp 2023-12-07] (ang.).
  15. Anton Amann i inni, The human volatilome: volatile organic compounds (VOCs) in exhaled breath, skin emanations, urine, feces and saliva, „Journal of Breath Research”, 8 (3), 2014, s. 034001, DOI10.1088/1752-7155/8/3/034001 [dostęp 2023-12-07].
  16. Amel Bajtarevic i inni, Noninvasive detection of lung cancer by analysis of exhaled breath, „BMC Cancer”, 9 (1), 2009, DOI10.1186/1471-2407-9-348, PMID19788722, PMCIDPMC2761408 [dostęp 2023-12-07] (ang.).

Bibliografia

edytuj