Bohdan Tomaszewski

polski dziennikarz sportowy

Bohdan Wacław Krzysztof Tomaszewski (ur. 10 sierpnia 1921 w Warszawie, zm. 27 lutego 2015 tamże[1]) – polski dziennikarz, komentator sportowy, tenisista (przedwojenny mistrz Polski juniorów), autor książek i scenariuszy filmowych[2]. Jest uznawany za legendę i symbol polskiego dziennikarstwa sportowego[3].

Bohdan Tomaszewski
Ilustracja
Bohdan Tomaszewski (2007)
Pełne imię i nazwisko

Bohdan Wacław Krzysztof Tomaszewski

Data i miejsce urodzenia

10 sierpnia 1921
Warszawa

Data i miejsce śmierci

27 lutego 2015
Warszawa

Zawód, zajęcie

dziennikarz sportowy

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Brązowy Krzyż Zasługi
Bohdan Tomaszewski (1965)
Grobowiec Tomaszewskich na warszawskich Powązkach

Życiorys

edytuj

Był synem Wacława, inżyniera sanitarnego, i Janiny z Czaykowskich[4]; miał dwóch starszych braci: Wiesława i Janusza[5]. Pobierał nauki w warszawskich gimnazjach: państwowym im. Stanisława Staszica[6] i prywatnym im. Jana Zamoyskiego, a podczas okupacji niemieckiej na tajnych kompletach[7]. Jako młody chłopak zaczął wyczynowo grać w tenisa, zdobywając tytuł mistrza[8] i wicemistrza Polski juniorów[9].

W czasie okupacji handlował mydłem i dorabiał jako rikszarz[10]. W latach 1941–1944 uczęszczał na zajęcia Tajnej Szkoły Głównej Handlowej im. Edwarda Lipińskiego. Zaprzysiężony jako żołnierz ZWZ-AK ps. „Mały”, wziął udział w powstaniu warszawskim (brak informacji o przydziale[11]; według własnych relacji, należał do zgrupowania „Kuba” na Starówce, ale nie miał broni[12]). Po kapitulacji powstania trafił do obozu w Ożarowie.

Po wojnie pracował w sopockim Grand Hotelu. W 1946 rozpoczął pracę dziennikarską w „Kurierze Szczecińskim”. W tym czasie kontynuował karierę sportową w SKT Szczecin (1945–1948). W 1948 rozpoczął pracę jako dziennikarz sportowy w „Expressie Wieczornym”. W 1955 został sprawozdawcą radiowym w Redakcji Sportowej Polskiego Radia, a w 1961 sprawozdawcą telewizyjnym[13]. W latach 1956–1980 komentował m.in. 12 igrzysk olimpijskich letnich i zimowych.

Z zachowanych dokumentów Służby Bezpieczeństwa wynika, że w 1954 miał być pozyskany do współpracy z Departamentem III Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego jako tajny współpracownik ps. „Guzikowski”, w 1957 przekazany został na kontakt Departamentowi II MSW[14].

W czasie stanu wojennego Bohdan Tomaszewski odmówił współpracy z Polskim Radiem[15]. Powrócił na antenę w 1989. Był co poniedziałek gościem Kroniki sportowej w Pierwszym Programie Polskiego Radia.

Bohdan Tomaszewski w pracy radiowego sprawozdawcy odwołując się do intelektualnych refleksji stworzył nowy styl, który stanowił przeciwieństwo dla płytkich przeżyć stymulowanych tanimi, emocjonalno-rozrywkowymi aspektami widowiska sportowego[2].

Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego[16].

12 września 2014, w uznaniu zasług dla regionu, kortowi centralnemu kompleksu przy al. Wojska Polskiego 127 w Szczecinie nadano imię Bohdana Tomaszewskiego[17].

Pogrzeb Bohdana Tomaszewskiego odbył się 6 marca 2015. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 146-5-9/10)[18][19].

W 2015 pośmiertnie ustanowiono nagrodę im. Bohdana Tomaszewskiego dla dziennikarzy sportowych. Pierwszym laureatem został Stefan Szczepłek[20]. 25 czerwca 2016 w Alei Gwiazd Sportu we Władysławowie odsłonięto gwiazdę Bohdana Tomaszewskiego[21].

Publikacje

edytuj
  • 1957: Halo, halo! Tu mikrofony Polskiego Radia w Melbourne
  • 1961: Milczące stadiony
  • 1962: Kariera z kolcami
  • 1964: Spotkanie ze sportem
  • 1965: Rok olimpijski
  • 1968: Romantyczne mecze
  • 1968: Samotność w peletonie (współautorem był Jerzy Suszko)
  • 1971: Do ostatniego tchu
  • 1974: Listy oldboya, czyli olimpijskie Somosierry
  • 1976: Proszę o klucz
  • 1978: Wimbledon
  • 1979: Łączymy się ze stadionem
  • 1980: Dziesięć moich olimpiad
  • 1985: Romantyczne mecze
  • 1990: Pożegnalna defilada
  • 1992: Przeżyjmy to jeszcze raz

Jest autorem scenariuszy do filmów: Zaczarowany rower, Bokser i Czekam w Monte-Carlo[2][22].

Wystąpił też w kilku polskich filmach, gdzie najczęściej grał samego siebie. Były to:

Odznaczenia i nagrody

edytuj
Nagrody i wyróżnienia

Życie prywatne

edytuj

Był trzykrotnie żonaty. Miał dwóch synów: z Zofią z Leszczyńskich secundo voto Minkiewicz (1924-2014) – Krzysztofa[27], a z Ewą ze Słupnickich (1920-2015) – Tomasza. Poprzez drugą żonę był spokrewniony z szermierzem i dwukrotnym złotym medalistą olimpijskim, Witoldem Woydą (1939-2008)[16]. Od 1967 jego żoną była Izabella z hrabiów Sierakowskich herbu Ogończyk[28][15]. Był mieszkańcem osiedla Stawki[29].

Przypisy

edytuj
  1. Zmarł Bohdan Tomaszewski. polskieradio.pl, 27 lutego 2015.
  2. a b c Wojciech Lipoński: Humanistyczna encyklopedia sportu. Warszawa: Sport i Turystyka, 1987, s. 358. ISBN 83-217-2448-5.
  3. 60 lat z Bohdanem Tomaszewskim. press.pl, 25 kwietnia 2007.
  4. Bogdan Tuszyński, Tytani mikrofonu, Warszawa 1992, s. 72; Bohdan Tomaszewski w bazie Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego (dostęp 2015-03-03).
  5. „Wstawajcie chłopcy, jest wojna” – w „Uważam Rze” Bohdan Tomaszewski wspomina młodość, wojnę, powstanie i sport [online], wpolityce.pl [dostęp 2021-05-15].
  6. Wypowiedź w 1. Programie Polskiego Radia, 30 września 2006, w audycji wyemitowanej o godz. 17.
  7. Bohdan Tomaszewski: Żyliśmy historią [online], menway.interia.pl [dostęp 2021-05-15] (pol.).
  8. Komisja Historyczna PZT: Mistrzostwa Polski juniorów. Polski Związek Tenisowy. [dostęp 2020-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-30)]. (pol.).
  9. Joanna Rolińska: Ale jest Warszawa. Rozmowy. Warszawa: The Facto, 2014, s. 22–23. ISBN 978-83-61808-37-4.
  10. Joanna Rolińska: Ale jest Warszawa. Rozmowy. Warszawa: The Facto, 2014, s. 25. ISBN 978-83-61808-37-4.
  11. Powstańcze Biogramy – Bohdan Tomaszewski [online], 1944.pl [dostęp 2021-05-15] (pol.).
  12. Bohdan Tomaszewski: Czy ja mogę coś powiedzieć?, „Gazeta Wyborcza – Magazyn”, 05.01.2013.
  13. Warszawski Kalendarz Ilustrowany 1966. Warszawa: Wydawnictwo Warszawskiego Tygodnika „Stolica”, 1965, s. 95.
  14. Marzec 1968 w dokumentach MSW, t. 1: Niepokorni, red. naukowa Franciszek Dąbrowski, Piotr Gontarczyk, Paweł Tomasik, Warszawa 2008, s. 105.
  15. a b Należy postępować, jak należy. Z Izabellą Sierakowską-Tomaszewską rozmawia Magdalena Grzebałkowska, Wysokie Obcasy. Dodatek do „Gazety Wyborczej” z 16 lutego 2008, s. 12.
  16. a b M.R.K., Bohdan Tomaszewski [online], Stowarzyszenie Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego, 19 lutego 2023 [dostęp 2023-08-13] (pol.).
  17. Paweł Pązik, Kort centralny w Szczecinie imienia Bohdana Tomaszewskiego [online], Głos Szczeciński, 10 września 2014 [dostęp 2020-10-15] (pol.).
  18. Cmentarz Stare Powązki: JANINA TOMASZEWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-18].
  19. 6 marca pogrzeb redaktora Bohdana Tomaszewskiego [online], rdc.pl [dostęp 2021-05-15] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-02] (pol.).
  20. Stefan Szczepłek pierwszym laureatem Nagrody im. Bohdana Tomaszewskiego [online], old.grandpress.press.pl [dostęp 2021-05-15].
  21. Fundacja Aleja Gwiazd Sportu – Edycja 2016 [online], alejagwiazdsportu.pl [dostęp 2021-05-15].
  22. Bohdan Tomaszewski. stopklatka.pl. [dostęp 2012-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-05)].
  23. M.P. z 2006 r. nr 2, poz. 21.
  24. M.P. z 1952 r. nr 79, poz. 1271.
  25. Uroczystość wręczenia Złotych Mikrofonów 2008. prsa.com.pl, 17 października 2008.
  26. Laureaci nagrody im. Witolda Hulewicza | Stowarzyszenie im. Witolda Hulewicza [online], hulewicz.org.pl [dostęp 2018-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-30] (pol.).
  27. Archiwum Historii Mówionej – Zofia Minkiewicz [online], www.1944.pl [dostęp 2023-08-13].
  28. Izabella Sierakowska-Tomaszewska powraca do dworu w Waplewie. szlachta.org.pl.
  29. Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2021-09-10].

Linki zewnętrzne

edytuj