Bolesław Grodziecki
Bolesław Grodziecki (ur. 8 sierpnia 1875 w Kaliszu[1], zm. 30 stycznia 1960 w Wiesbaden) – polski działacz gospodarczy, minister aprowizacji, założyciel Unii Narodowo-Państwowej w 1922 roku[2], konsul honorowy Finlandii w Katowicach od 1927 roku[3].
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Minister aprowizacji | |
| Okres |
od 12 stycznia 1921 |
| Poprzednik |
Stanisław Śliwiński (p.o.) |
| Następca | |
Życiorys edytuj
Syn Hipolita i Władysławy z Gołembowskich[1]. Ukończył studia w Akademii Handlowej w Lipsku[1]. Po ich ukończeniu związał się z licznymi przedsiębiorstwami, pełniąc w nich wyższe stanowiska[4]. Był m.in. zatrudniony w Towarzystwie Przemysłowym „B. Hantke” jako szef biura sprzedaży w latach 1900-1905, a od 1906 r. do 1908 r. piastował stanowisko wicedyrektora warszawskiego przedstawicielstwa firmy branży metalowej „Prodamet”. Po przeprowadzce do Libawy, a potem do Petersburga pracował jako dyrektor administracyjny i handlowy Zakładów Metalowych „Boecker i Ska” (1908-1912) i dyrektor Kartelu Gwoździ i Drutu „Prowołoka” (1912-1917)[5].
Wielka Wojna i II Rzeczpospolita edytuj
W trakcie wojny włączył się w pomoc humanitarną, angażując się w działalność Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny. Od września 1915 r. był jednym z jej wiceprezesów w komitecie petersburskiego oddziału[5].
W niepodległej Polsce wspólnie z przedstawicielami rządu Semena Petlury zredagował umowę handlową z Ukrainą, w ramach której Grodziecki stanął na czele spółki „Polblok”. Jego dostrzegł Wincenty Witos, który będąc premierem, zaproponował mu objęcie teki ministra aprowizacji w miejsce Stanisława Śliwińskiego. Pełnienie urzędu rozpoczął 12.01.1921 r. Jako szef resortu stanął przed sejmową komisją aprowizacyjną przedstawiając stan jako beznadziejny[4]. Sformułował również ostre zarzuty przeciwko dyrekcji Państwowego Urzędu Zakupów Artykułów Pierwszej Potrzeby, który od grudnia 1918 r. istniał przy Ministerstwie Aprowizacji.
W styczniu 1921 r. wydał rozporządzenie w przedmiocie przewozu zbóż „i przetworów tych ziemiopłodów” pozostających w obrocie poza kontyngentowym. Natomiast w lutym wyposażono go prawnie w możliwość wydawania zarządzeń dotyczących regulacji wypieku i spożycia chleba oraz m.in. ustalania cen na potrawy w restauracjach. Ponadto w celu zapobiegania wzrostowi cen pozostawiono ministrowi zdolność wpływu na ograniczenie konsumpcji produktów pochodzących z importu. Grodziecki wydał wiele rozporządzeń: zapewniające jakość wypieku pieczywa, ograniczające sprzedaż mięsa domokrążcom czy wskazanie podstawowych składników posiłku obiadowego. Jednakże od maja 1921 r. zaczął uchylać niektóre rozporządzenia, aby doprowadzić do tzw. uwolnienia wolnego rynku[4].
Polityka prowadzona przez Grodzieckiego spotkała się z krytyką ludowców, w której prym wiódł poseł Polskiego Stronnictwa Ludowego-Piast Władysław Grzędzielski.[4]
7 maja 1921 r. Grodziecki przestał pełnić funkcję ministra aprowizacji.
Po odejście z rządu, razem z Gabrielem Narutowiczem i Ignacym Mościckim współzałożył centrową partię, powiązaną z piłsudczykami - Unię Narodowo-Państwową.
W 1923 r. przeprowadził się na teren Górnego Śląska, gdzie pracował jako dyrektor handlowy w Zjednoczonych Hutach „Królewska” i „Laura”. W 1930 r. piastował funkcję dyrektora Syndykatu Polskich Hut Żelaznych. Od 1927 r. do 1939 r. był honorowym konsulem państwa fińskiego na województwo śląskie, kieleckie i krakowskie. Grodziecki pracował w syndykacie do lutego 1938 r., kiedy to objął kierownicze stanowisko w przedsiębiorstwie „Elibor”[4].
II wojna światowa i dalsze życie edytuj
Po wybuchu kolejnej wojny światowej pozostał w okupowanej Polsce, gdzie podjął pracę w chorzowskiej Hucie „Bismarck”. W listopadzie 1939 r. za pośrednictwem dyrektora tego zakładu zaproponował niemieckiemu rządowi uregulowanie stosunków polsko-niemieckich , co nie spotkało się z żadnym odzewem[5]. W ostatnich latach II wojny światowej wyjechał do Niemiec.
Grodziecki zmarł w Wiesbaden 30 stycznia 1960 r. Został pochowany na miejscowym cmentarzu Sudfriedhof (grób szeregowy E12, rząd 08, nr 175), lecz nagrobek rozebrano w 1989 r[5].
Życie prywatne edytuj
W 1898 r. poślubił Annę Marię z domu Brodowską, z którą miał syna Jana (1899-1918)[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 231.
- ↑ Deklaracja programowa. [Inc.:] Polska jako naród ani na chwilę nie przestawała istnieć [...] : 28 czerwca 1922 r. / [Unia Narodowo-Państwowa]
- ↑ Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 281.
- ↑ a b c d e Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1939 [online], polona.pl [dostęp 2023-10-03] (pol.).
- ↑ a b c d e Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1939 [online], polona.pl [dostęp 2023-09-27] (pol.).
Bibliografia edytuj
- Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej z 1994