Bolesław Lepszy
Bolesław Adam Marian Lepszy (ur. 10 czerwca 1888 w Krakowie, zm. 18 lipca 1974 w Toronto[1]) – porucznik pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
.jpg)
| |
 porucznik pilot
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
1 pułk piechoty |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   
| |
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
Życiorys edytuj
Urodził się 10 czerwca 1888 w Krakowie, w rodzinie Leonarda i Karoliny z Wolańskich[2]. Ukończył Państwowe III Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie. 10 października 1913 został powołany do odbycia służby w cesarskiej i królewskiej Armii. Otrzymał przydział do c. i k. Pułku Piechoty Nr 1 w Opawie. 15 maja 1915 został przeniesiony do c. i k. Lotnictwa na stanowisko oficera technicznego. W czerwcu 1918 został skierowany na szkolenie do oficerskiej szkoły obserwatorów. 10 sierpnia 1918 został przeniesiony do 6 kompanii lotniczej (niem. Fliegerkompanie 6) w Tiranie na stanowisko oficera technicznego i obserwatora[3][4]. 1 listopada 1917 został mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1916[5], a 1 czerwca 1918 awansowany na porucznika[3].
W grudniu 1918 wrócił z Albanii do Krakowa[3]. 17 stycznia 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z dniem 1 listopada 1918, z byłej armii austro-węgierskiej, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika (sic!)[6] i otrzymał przydział do Eskadry Lotniczej Kraków[7] (późniejszej 5. eskadry wywiadowczej) na stanowisko obserwatora[3][8]. Przeszedł przeszkolenie w zakresie pilotażu i od sierpnia 1919 roku w składzie tej eskadry walczył jako pilot podczas wojny polsko-bolszewickiej[4]. 27 maja 1920 roku brał udział w atakach na nieprzyjacielskie pociągi pancerne „Bela Kun” i „Krasnyj Krestianin”. Polscy lotnicy zniszczyli tory i uszkodzili oba pociągi, które później zostały zdobyte przez piechotę. Podczas tych ataków Bolesław Lepszy został ranny w głowę ale nie zaprzestał walki aż do całkowitego wykorzystania posiadanej amunicji i bomb. Pomimo rany zdołał doprowadzić samolot na macierzyste lotnisko[9][10]. W związku z trudną sytuacją na froncie w lipcu przerwał rekonwalescencję i powrócił do swej eskadry. Od 1 sierpnia brał udział w atakach na oddziały 1. Armii Konnej Siemiona Budionnego[4]. 6 sierpnia, w załodze z obs. Tomaszem Turbiakiem, wykonał lot wywiadowczy (trwający 4 godziny) na trasie: Tarnopol – Toustoług – Łoszniów – Janów – Trembowla – Strusów – Mikulińce – Nastasów – Ludwikówka – Zazdrość – Darachów – Burkanów. Podczas tego lotu wykryli nieliczne tabory nieprzyjaciela i rozpoznali zniszczone mosty[11].
19 stycznia 1921 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika, w Wojskach Lotniczych, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej[12]. Po zakończeniu działań wojennych, w lutym 1921 roku, został przeniesiony do 6. eskadry wywiadowczej. 8 sierpnia 1921 roku został zwolniony ze służby w Wojsku Polskim. Jako oficer rezerwy posiadał przydział do 2. pułku lotniczego w Krakowie, w którym odbywał ćwiczenia. 31 grudnia 1938 roku został przeniesiony do pospolitego ruszenia[4]. Dalsze jego losy nie są bliżej znane.
Ordery i odznaczenia edytuj
Za swą służbę w Wojsku Polskim otrzymał odznaczenia[13]:
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 475[2][14],
- Krzyż Walecznych[15][16][4],
- Polowa Odznaka Pilota nr 87 – 11 listopada 1928 roku „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918-1920”[17].
- Srebrny Medal Waleczności 2 klasy[18]
Przypisy edytuj
- ↑ Adam Bolesław Lepszy (ID: psb.15053.6) [online], M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2021-03-23] (pol.).
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ a b c d e Zieliński i Wójcik 2005 ↓, s. 108.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 290.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 8 z 25 stycznia 1919, poz. 303.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 9 z 28 stycznia 1919, poz. 349.
- ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 58.
- ↑ Tarkowski 1991 ↓, s. 59.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 138-139.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 169.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1921 roku, s. 212.
- ↑ Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 244, 249, 256.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-15]..
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-15]..
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 436.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 1493.
Bibliografia edytuj
- Lepszy Bolesław Adam Marian. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.18-1130 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-15].
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). Początki, organizacja, personel i sprzęt. T. I. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). Walka i demobilizacja. T. II. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Marian Romeyko: Ku czci poległych lotników: księga pamiątkowa. Marian Romeyko (red.). Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku czci Poległych Lotników, 1933. OCLC 830230270.
- Krzysztof A. Tarkowski: Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką: 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0985-2. OCLC 69498511.
- Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari : 1919–1920. T. 1, [Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920]. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7. OCLC 749442378.