Wikipedia

Bolesław Zawadzki

Bolesław Zawadzki, ps. „Karol Pomorski” (ur. 15 sierpnia 1892 w Wilnie, zm. 9 września 1941 w Warszawie[1]) – major dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, dziennikarz.

Bolesław Zawadzki
Karol Pomorski
Ilustracja
major dyplomowany piechoty major dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

15 sierpnia 1892
Wilno

Data i miejsce śmierci

9 września 1941
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1930

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

35 pułk piechoty

Stanowiska

dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Późniejsza praca

dziennikarz

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Kawaler Orderu Świętego Sawy (Serbia) Kawaler Orderu Korony (Belgia) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Bolesława Zawadzkiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie
Kartoteka personalno-odznaczeniowa
Skan Zaub Zawi 0801
Skan Zaub Zawi 0769
Skan Zaub Zawi 0770

Życiorys edytuj

Urodził się 15 sierpnia 1892 w Wilnie, w rodzinie Aleksandra (1859–1926) i Ludwiki z Wysłouchów (1864–1954)[2][3]. Podczas nauki był uczestnikiem strajków szkolnych, a od 1908 czynnie działał w niepodległościowych organizacjach młodzieżowych, za co trzykrotnie go aresztowano i więziono. W 1912 ukończył Gimnazjum Mariana Rychłowskiego[4], a następnie wyjechał do Krakowa w którym przez dwa semestry był uczniem na wydziale filozoficznym[5]. Później przeniósł się do Lwowa, gdzie działał w Polskich Drużynach Strzeleckich oraz „Zarzewiu”.

Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich. Służył w 1 kompanii V batalionu 5 pułku piechoty[6]. 21 maja 1915 został ranny w lewą rękę w bitwie pod Konarami[7][6][8]. 2 lipca 1915 c. k. Komenda Legionów Polskich mianowała go chorążym w piechocie z odznakami XII rangi[9] (starszeństwo z 15 czerwca 1915[10]). W tym samym czasie był mianowany podporucznikiem w I Brygadzie Legionów Polskich[6]. Latem tego roku został przeniesiony do 6 pułku piechoty, w którym do 31 lipca był adiutantem baonu, a następnie komendantem plutonu w 5. kompanii II baonu[6]. 26 października 1915 w czasie walk na Wołyniu został ranny[11]. 14 listopada leczył się w szpitalu w Bistrai[11]. Wiosną 1917 pełnił służbę w Krajowym Inspektoracie Zaciągu, a jego oddziałem macierzystym był nadal 6 pp[10]. W lipcu tego roku, po kryzysie przysięgowym, wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej[6].

W lutym 1918 był przydzielony do Szkoły Podchorążych w charakterze instruktora[12]. Następnie był w szkole dowódcą klasy „J” (9 listopada 1918)[13], a później dowódcą klasy 19. (10 września-6 grudnia 1919)[14]. W międzyczasie od 9 maja do 16 września 1919 walczył na froncie na stanowisku dowódcy III batalionu Białostockiego Pułku Strzelców[5][a]. 2 stycznia 1920 rozpoczął naukę w Wojennej Szkole Sztabu Generalnego w Warszawie. 18 kwietnia 1920, w związku z przygotowywaną wyprawą kijowską, kurs został przerwany, a on otrzymał przydział do Oddziału V Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. Od 19 kwietnia do 1 czerwca był referentem w Oddziale I Naczelnego Dowództwa WP, a od 2 lipca do 31 grudnia 1920 adiutantem IV Brygady Litewsko-Białoruskiej[5]. 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[16].

Od stycznia 1921 kontynuował naukę na II kursie Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego[17]. 6 września, po ukończeniu kursu, otrzymał dyplom naukowy oficera Sztabu Generalnego i przydział do Oddziału III Sztabu Generalnego[18] na stanowisko kierownika referatu operacyjnej służby sztabów[19]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 450. lokatą w korpusie oficerów piechoty[20]. W tym samym roku był wykładowcą historii wojskowej w Oficerskiej Szkole Piechoty[21]. Od 1 stycznia 1923 był kierownikiem referatu w Biurze Historycznym Sztabu Generalnego[22][23]. W grudniu 1925 został przesunięty na stanowisko pełniącego obowiązki zastępcy szefa biura[24][25]. W czerwcu 1926 został przeniesiony do 35 pułku piechoty w Brześciu nad Bugiem na stanowisko dowódcy II batalionu[26]. W 1927 pełnił obowiązki zastępcy dowódcy pułku, a od 25 maja do 5 lipca także obowiązki dowódcy pułku[19]. 6 grudnia ponownie objął obowiązki dowódcy II batalionu[19]. W kwietniu 1928 został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przydziałem do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie[27][28], w którym od 26 czerwca tego roku pełnił obowiązki szefa Oddziału Ogólnego[19]. 31 października 1928 został przeniesiony w stan nieczynny na przeciąg 12 miesięcy[29]. Później został oddany do dyspozycji szefa Departamentu Piechoty MSWojsk., a z dniem 31 marca 1930 przeniesiony w stan spoczynku[30]. Po opuszczeniu szeregów wojska od 1932 był dziennikarzem w redakcji „Wieczoru Warszawskiego”[19]. Mieszkał w Warszawie przy ul. Ordynackiej 5 m. 10[31], a w maju 1933 przy ul. Foksal 13 m. 9.

Zmarł w 1941 w Warszawie, w następstwie ran doznanych we wrześniu 1939[32]. Został pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A16-5-7/8)[33].

Od 10 stycznia 1916 był żonaty z Heleną (Haliną) Manowarda de Jana (1892–1955)[3], z którą miał troje dzieci: Barbarę Strasburger (1917–1986), Annę (1932–2020) i Stefana[19][34]. Stefan Zawadzki ps. „Bolesław” (1919–2007), jako kapral podchorąży wziął udział w powstaniu warszawskim[35].

Ordery i odznaczenia edytuj

25 czerwca 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie tego odznaczenia „Zawadzkiemu Bolesławowi ur. 1892 w Wilnie, w rodzinie Aleksandra i Ludwiki”, żołnierzowi byłego 6 pp LP. Tego samego dnia Komitet pozytywnie rozpatrzył wniosek o nadanie „Zawadzkiemu Bolesławowi, rannemu w 1915 pod Konarami”, żołnierzowi byłego 7 pp LP. Zarządzeniem z 27 czerwca 1938 Prezydent RP nadał wymienionemu Krzyż Niepodległości[43]. Odrzucenie wniosku o nadanie Krzyża Niepodległości Bolesławowi Zawadzkiemu z byłego 6 pp LP jest zbieżne z tym, że jego nazwisko nie zostało wymienione w tomie I „Historii 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego”, wydanym w 1939[44].

Twórczość edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ Wg autorów „Zarysu historji wojennej 79-go pułku piechoty” major Zawadzki objął dowództwo VIII Batalionu Strzelców Milicji Ludowej w lipcu 1919 z chwilą jego wcielenia do Białostockiego Pułku Strzelców, jako III baonu[15].

Przypisy edytuj

  1. ↑ M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [Dostęp 2021.04.15]
  2. ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
  3. ↑ a b c d Łoza 1938 ↓, s. 838.
  4. ↑ Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1912. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2023-07-08].
  5. ↑ a b c Kowalski 2001 ↓, s. 215.
  6. ↑ a b c d e Żołnierze Niepodległości : Zawadzki Bolesław. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-10-22].
  7. ↑ II Lista strat 1915 ↓, s. 35, ranny pod Klimontowem, jako podporucznik 1. kompanii V batalionu 2 pułku I Brygady LP.
  8. ↑ Kowalski 2001 ↓, s. 215, tu ranny 15 maja pod wsią Kozinek.
  9. ↑ Mianowania. „Goniec Polowy Legionów”. 8, s. 1, 1915-07-14. Piotrków. 
  10. ↑ a b Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 26.
  11. ↑ a b IV Lista strat 1916 ↓, s. 20.
  12. ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 295, 393.
  13. ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 304, 384.
  14. ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 325, 395.
  15. ↑ Różycki i Dybkowski 1929 ↓, s. 12-13.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 21 lipca 1920 roku, s. 599.
  17. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 209.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 8 października 1921 roku, s. 1435.
  19. ↑ a b c d e f Kowalski 2001 ↓, s. 216.
  20. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 34.
  21. ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 402.
  22. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 14, 364, 403.
  23. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 14, 317, 347.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 132 z 16 grudnia 1925 roku, s. 721.
  25. ↑ Lista oficerów SG 1925 ↓, s. 10.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 23 czerwca 1926 roku, s. 189.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 140.
  28. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 119, 170.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 375.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 25 marca 1930 roku, s. 94.
  31. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-03-11]..
  32. ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2021-04-26].
  33. ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2021-04-24].
  34. ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
  35. ↑ Żołnierze Niepodległości : Stefan Zawadzki. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2021-04-26].
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 18 lutego 1922 roku, s. 102.
  37. ↑ Różycki i Dybkowski 1929 ↓, s. 30.
  38. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-03-11]..
  39. ↑ M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 436.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 14 maja 1925, s. 253.
  41. ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 3.
  42. ↑ a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 119.
  43. ↑ M.P. z 1938 r. nr 177, poz. 323.
  44. ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 613–653.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bolesław_Zawadzki&oldid=71623337”