Bomba mezonowa (ang. meson bomb, ros. мезонная бомба) – hipotetyczna broń jądrowa, której działanie miało być oparte na wykorzystaniu energii mezonów, hadronowych cząstek subatomowych złożonych z kwarków i antykwarków. Jej stworzenie postulowano już w latach 40. XX wieku i, zgodnie z założeniami, miała eksplodować z siłą wielokrotnie przekraczającą znane ówcześnie bomby jądrowe[1][2]. W rzeczywistości stworzenie takiej bomby ani ówcześnie, ani w czasach późniejszych nie wydawało się naukowcom możliwe, a w wydanej w 1968 roku książce o fizyce cząstek M. Stanley Livingston opisał ewentualne prace nad stworzeniem bomby mezonowej jako „równie niepoważne, co badania nad silnikiem na antymaterię czy hipernapędem dla statków kosmicznych[3].

Mimo tego w latach 60. XX wieku Związek Radziecki, przekonany, że taką broń posiada już USA, poświęcił wiele lat pracy i spore środki na jej opracowanie[4]. W udzielonym w 1994 roku wywiadzie Arkadij Brisz, rosyjski fizyk i główny konstruktor w biurze KB-11 zajmującym się badaniami nad bronią jądrową[5], opisywał, że informacja o broni mezonowej pochodziła ze źródeł wywiadowczych[4]. Choć Julij Chariton i Jakow Zeldowicz uznali doniesienia wywiadu za nonsensowne, kierownictwo radzieckiego programu jądrowego i tak uznało je za warte sprawdzenia[4]. Program zawieszono po kilku latach, bez jakichkolwiek efektów[4].

Choć nigdy nie powstały żadne plany praktycznego wykorzystania mezonów w celach bojowych, idea bomb, dział lub karabinów mezonowych jest dobrze ugruntowana w kulturze popularnej i broń o takiej lub zbliżonej nazwie występuje w wielu komiksach, grach komputerowych, RPG, filmach rysunkowych z gatunku science-fiction, itd.[6]

Przypisy edytuj

  1. The Iowa Engineer, Iowa State College, 1945, s. 160 [dostęp 2016-01-23] (ang.).
  2. New Atomic Development, „Science News”, 53, Science Service, 14 lutego 1948, s. 99 [dostęp 2016-01-23] (ang.).
  3. M. Stanley Livingston, Particle physics: The high-energy frontier, McGraw-Hill, 1968, s. 7 (ang.).
  4. a b c d Arkadij Brisz, Oleg Moroz, We Copied the Charge Design, Not the Bomb Itself, Maintains Professor Arkadiy Brish, Doctor of Technical Sciences, One of the Developers of Soviet Nuclear Weapons, „Litieraturnaja Gazieta”, 36, fas.org, 7 września 1994, s. 10 [dostęp 2016-01-23].
  5. Początkowo filia ośrodka Arzamas-16, z czasem ośrodek przemianowano na niezależny instytut naukowy pod nazwą Wszechrosyjski Naukowo-Badawczy Instytut Automatyki im. N. L. Duchowa.
  6. Photoprotoneutron Torpedo, [w:] TV Tropes [online], tvtropes.org, 17 września 2015 [dostęp 2016-01-23].