Borówka (Pogórze Ciężkowickie)
Borówka – wychodnia w miejscowości Żurowa w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Szerzyny. Znajduje się na szczycie wzgórza Wierzchowina (360 m n.p.m.) położonego tuż po północnej stronie drogi wiodącej z Żurowej do Ołpin[1].
Jest to kompleks skał zbudowanych z piaskowca ciężkowickiego. Baszta zachodnia ma wysokość 20 m, wschodnia 15 m. U podstawy wyższej baszty znajduje się olbrzymia wnęka. Na ścianach można obserwować różne formy wietrzenia skał[2]. Skały powstały na dnie Oceanu Tetydy, który w dawnych epokach geologicznych znajdował się na tym obszarze[3]. W skałach są niewielkie jaskinie, w których przez dzień ukrywają się, a w zimie hibernują nietoperze, jest olbrzymi okap, pod którym urządzono miejsce biwakowe. W jednej ze ścian ktoś wykuł wnękę, w której za szklaną szybą zamontował figurkę Matki Boskiej, a pod nią tablicę z napisem: Dla upamiętnienia 50 lecia rocznicy zbrodni dokonanej w Katyniu przez represje Stalina i NKWD na Julianie Budzynie za wolną i niepodległą Ojczyznę. Cześć jego pamięci[4].
W skałach Borówki są dwa schroniska skalne: Schronisko w Żurowej Pierwsze i Schronisko w Żurowej Drugie[5]. O skale Borówka tak w 1847 r. pisał Maciej Bogusz Stęczyński: na podniesionym wzgórzu pośród wieńca brzóz i sosen szeroki swój i łysy szczyt jakby łeb olbrzyma na wąskiej w stosunku do swojego ogromu podstawie dziwnie pochylony, co chwila zda się upadkiem grożący dumnie wznosi się do nieba[2].
Wspinaczka skalna edytuj
W portalach wspinaczy skalnych trzy skały Borówki mają nazwę Kapliczka, Okap i Niżna. Poprowadzili na nich około 50 dróg wspinaczkowych. Na ponad dwudziestu zamontowano stałe punkty asekuracyjne: ringi (r), spity (s) i dwa ringi zjazdowe (drz). Dla części dróg na skałach namalowano ograniczniki[6].
- Kapliczka I
- Żurek; 5r + rz, VI.4, 12 m
- Gniazdko; 6r + rz, VI.1+, 12 m
- Gorlice II; 5r VI.3+, 12 m
- Metro; 3r, VI.2+, 12 m
- Małe metro; 4r, VI.3, 12 m
- Wprost kominem; VI, 12 m
- Ludzie pustyni; 4r, VI.1+/2 0.00, 12 m
- Rysa południowa; 1r, V+, 12 m
- Direta Borówki; 1r, VI, 12 m
- Kapliczka III
- Gorlice I; 2r + 1s, VI.3+, 12 m
- Perełka; 3r, VI.3, 10 m
- Kapliczka IV
- Mleczek-Sztkowski; V+, 9 m
- Cyklop; VI.3+, 8 m
- La bomba; VI.3, 9 m
- Lewy fruit of the loom; 1r, VI.2, 9 m
- Prawy fruit of the loom; VI.1+, 9 m
- Bilet lotniczy; VI, 9 m
- Filarek Kapliczki; II, 9 m
- Kapliczka V
- Droga az dziury; IV, 9 m
- Półrysa; VI.1, 8 m
- Kapliczka VI
- Przez płytę; IV+, 8 m
- Pokusa; VI.2/2+, 8 m
- Mini okap II; V+, 8 m
- Mini okap I; V+, 10 m
- Niżna I
- Baldachimek; VI+, 7 m.
- Nadęte wentyle; VI.1, 7 m
- Degrengolada Jasła; 1s, VI+, 9 m
- Autotrawers; VI, 11 m
- Autorewers; V, 10 m
- Niżna II
- Ryzyk fizyk; 2r, VI+, 10 m
- Projekt; 10 m
- Okap I
- Kurz i marzenia; 3r, VI.4, 12 m
- Okap II
- Human behaviour; 7r, VI.3+, 12 m
- BMW; 6r, VI.4, 12 m
- Come back; 6r, VI.4+, 12 m
- Zapach bzu i agrestu; 5r, VI.2, 12 m
- Armani; 6r VI.2, 12 m
- Szuflandia; 5r, VI.1+, 12 m
- Bezwzględna logika; 4, VI.1, 12 m
- Okap III
- Grzybowidzi; 4r, VI.1+, 12 m
- Istnienie samoistne; 3r, VI.2, 10 m
- Dallas; 3r, VI.2, 10 m
- Początek sezonu; 3r, VI.1, 10 m
- Kominek; drz, IV, 9 m
- Okap IV
- Obłokant; V, 6 m
- Modligroszek; VI.1+, 6 m
- Biecz; VI.3, 6 m
- Do trzech razy sztuka; VI.2, 6 m[7].
Przy skale Borówka ma swój początek niebieski szlak turystyczny:
- : Borówka – Żurowa – przełęcz między Wielką Górą i Kamionką – Ryglice[1]
Przypisy edytuj
- ↑ a b Pogórze Ciężkowickie i Strzyżowskie. Mapa 1: 50 000, Kraków data=2005: Compass, ISBN 978-83-7605-211-3 .
- ↑ a b Portal gminy Szerzyny [online] [dostęp 2017-05-20] .
- ↑ Georóżnorodność i atrakcje turystyczne województwa małopolskiego, wyd. 2, Kraków: Wydawnictwa Kartograficzne „Compass”, 2012, ISBN 978-83-7605-098-0 .
- ↑ Żurowa – tablica Juliana Budzyna na skale w kompleksie Borówka [online] [dostęp 2017-05-20] .
- ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2017-04-08] .
- ↑ Grzegorz Rettinger , Beskidy Zachodnie i Pogórze. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2019, ISBN 978-83-947825-2-8 .
- ↑ Baza topo portalu wspinaczkowego [online] [dostęp 2023-02-22] .