Borki Wielkie (gmina w województwie częstochowskim)

Borki Wielkie – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1945–1954 i 1973–1976[4] w woj. śląskim, opolskim i częstochowskim (dzisiejsze woj. opolskie). Siedzibą władz gminy był Borki Wielkie.

Borki Wielkie
gmina wiejska
1945-1954 i 1973–76[1]
Państwo

 Polska

Województwo

1945–46: śląskie[1]
1946–50: śląskie
1950–54: opolskie
1973–75: opolskie
1975–76: częstochowskie

Powiat

oleski
(do maja 1975)

Siedziba

Borki Wielkie

Powierzchnia (1974)

92,82[2] km²

Populacja (1974)
• liczba ludności


4978[3]

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

4

brak współrzędnych

Jako polska jednostka administracyjna[5][6] gmina Borki Wielkie zaczęła funkcjonować po II wojnie światowej (w grudniu 1945[7]) w powiecie oleskim na terenie tzw. Ziem Odzyskanych (tzw. I okręg administracyjny – Śląsk Opolski[8][9]), powierzonym 18 marca 1945 administracji wojewody śląskiego[9][10], a z dniem 28 czerwca 1946 przyłączonym do woj. śląskiego (śląsko-dąbrowskiego)[11][12].

Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 4 gromad: Borki Wielkie, Bodzanowice, Bronice i Borki Małe[6]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę woj. śląskiego na katowickie; równocześnie gmina Borki Wielkie wraz z całym powiatem oleskim weszła w skład nowo utworzonego woj. opolskiego[13].

Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 4 gromad: Bodzanowice, Borki Małe, Borki Wielkie i Broniec[14]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[15].

Jednostkę reaktywowano 1 stycznia 1973 w tymże powiecie i województwie; w skład gminy weszły obszary 7 sołectw: Bodzanowice, Borki Małe, Borki Wielkie, Broniec, Kuczoby, Łomnica i Sowczyce[16][17].

1 czerwca 1975 gmina weszła w skład nowo utworzonego woj. częstochowskiego[18].

15 stycznia 1976 gmina została zniesiona, a jej obszar włączony do gmin Olesno (sołectwa: Borki Małe, Borki Wielkie, Broniec, Kuczoby, Łomnica i Sowczyce) i Przystajń (sołectwo Bodzanowice)[19].

Przypisy edytuj

  1. a b Od 1945 pod administracją wojewody śląskiego; od 1946 jednostka administracyjna woj. śląskiego
  2. Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych, stan w dniu 1 I 1974. GUS, 1974
  3. Liczba ludności z publikacji "Rocznik Demograficzny Polski", GUS 1975-1995
  4. Od 1 grudnia 1945 do 28 września 1954 oraz od 1 stycznia 1973 do 14 stycznia 1976
  5. Na obszarze powiatu oleskiego – jako jedynego na terenie Śląska (zarówno w Polsce jak i w Niemczech) – gminy zbiorowe były stopniowo wprowadzane już pod administracją niemiecką
  6. a b Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (stan z dnia 1 stycznia 1946), Wydawnictwa Instytutu Śląskiego, 1947
  7. Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.)
  8. Utworzony 14 marca 1945 decyzją Rady Ministrów
  9. a b Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku (The population of Poland in the 20th century). Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyńskiego, 2005, s. 43-44.
  10. Dokumentu podstawy prawnej nie odnaleziono
  11. Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177
  12. Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74)
  13. Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
  14. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  15. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  16. Uchwała Nr XVIII/100/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie opolskim (Dz. Urz. WRN w Opolu z 11 grudnia 1972 r. Nr 14, poz. 167)
  17. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  18. Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
  19. Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12