Borkowice (województwo mazowieckie)
Borkowice – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie przysuskim, w gminie Borkowice[4][5]. Ma status sołectwa[6]. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 727.
| wieś | |
 Pałac w Borkowicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2023) |
610[2] |
| Strefa numeracyjna |
48 |
| Kod pocztowy |
26-422[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WPY |
| SIMC |
0615374[4] |
Położenie na mapie gminy Borkowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu przysuskiego  | |
 51°19′18″N 20°40′54″E/51,321667 20,681667[1]
| |
| Strona internetowa | |
Miejscowość jest siedzibą gminy Borkowice oraz rzymskokatolickiej parafii Świętego Krzyża[7].
Położenie
edytujWieś leży na Wyżynie Kielecko-Sandomierskiej w mezoregionie Wzgórz Koneckich, w paśmie Garbu Gielniowskiego, w zlewni rzeki Radomki, lewego dopływu Wisły.
Historia
edytujPierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z 1308. Właścicielami dóbr byli Duninowie-Borkowscy, w XVII wieku Szaniawscy, później Włoch Jan Dziboni, od XVIII wieku do 1872 Małachowscy (dobra nabył Stanisław Małachowski). W 1872 dobra nabył Jan Tarnowski z Dzikowa, od 1895 własność Stefana i Marii Dembińskich.
W 1903 Dembińscy urządzili tu rodową rezydencję w pałacu w stylu eklektycznym projektu Władysława Marconiego i Zygmunta Hendela. Pałac w swoim wyglądzie nawiązuje do neogotyku francuskiego, a wokół niego powstał park w stylu angielskim. W parku znajdowały się między innymi groty, statua i kopiec, usypany na wzór krakowskiego.
W lipcu 2021 r. w wyrobisku działającej wówczas kopalni iłów paleontolodzy odkryli niezwykle liczny zespół skamieniałych tropów dinozaurów sprzed 200 mln lat, określony jako jeden z najbogatszych na świecie[8].
Prywatna wieś szlachecka, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie radomskim województwa sandomierskiego[9].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Borkowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.
Zabytki
edytuj- pałac Dembińskich, eklektyczny z 1903 z parkiem w stylu angielskim
- neogotycki kościół parafialny z lat 1829–1845, wewnątrz m.in. figura św. Antoniego – odlew ołowiany z 1646 lub wg innych przekazów rzeźba wykonana z samorodka rudy ołowiu – galeny, znalezionego na Karczówce.
- spichlerz kryty gontem z końca XIX wieku,
- cmentarz z nagrobkami z XIX/XX wieku, m.in. grób Dembińskich
Związani z Borkowicami
edytuj- ksiądz Jan Wiśniewski – miejscowy proboszcz, historyk, archeolog, poeta, bajkopisarz i etnograf
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 8769
- ↑ Raport o stanie gminy Borkowice w 2023. Liczba mieszkańców w dn. 31.12.2023 s. 6
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 81 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ BIP gminy, sołectwa
- ↑ Opis parafii w Borkowicach na stronie diecezji
- ↑ Historyczne odkrycie zostanie zaprzepaszczone? Lasy Państwowe toczą spór o niewielką działkę - Warszawa [online], onet.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Linki zewnętrzne
edytuj- Archiwalna strona
- Borkowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 313.