Boris Kowzan

(Przekierowano z Borys Kowzan)

Boris Iwanowicz Kowzan (ros. Бори́с Ива́нович Ко́взан; ur. 7 kwietnia 1922 w Szachtach, zm. 31 sierpnia 1985 w Mińsku) – radziecki lotnik, zastępca dowódcy pułku, pułkownik, Bohater Związku Radzieckiego.

Boris Kowzan
Борис Иванович Ковзан
28 zwycięstw
Ilustracja
pułkownik lotnictwa pułkownik lotnictwa
Data i miejsce urodzenia

17 kwietnia 1922
Szachty, Rosyjska FSRR

Data i miejsce śmierci

31 sierpnia 1985
Mińsk, Białoruska SRR

Przebieg służby
Lata służby

1939–1958

Siły zbrojne

Armia Czerwona
Wojskowe Siły Powietrzne

Jednostki

6 Armia Lotnicza

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego
Order Lenina Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Wojny Ojczyźnianej I klasy Order Czerwonej Gwiazdy

Życiorys edytuj

Ukończył ośmioklasową szkołę podstawową w Bobrujsku, a później wojskową szkołę lotniczą w Odessie. W 1939 zaczął służbę w Armii Czerwonej, a już od 1941 walczył na froncie.

W ciągu II wojny światowej zniszczył, według oficjalnych danych radzieckich, 28 samolotów przeciwnika, w tym 4 samoloty zniszczył taranując, co stanowiło największą liczbę taranów wykonanych przez jakiegokolwiek lotnika[1]. W trzech przypadkach Kоwzan na swoich samolotach zdołał wylądować[1].

13 sierpnia 1942 na samolocie Ła-5 kapitan Kowzan natknął się na grupę bombowców i myśliwców przeciwnika. W bitwie z nimi został raniony w oko. Wówczas nakierował swój samolot na nieprzyjacielski bombowiec Ju-88, by zniszczyć go uderzeniem maszyny[1]. Uderzenie to wyrzuciło Kowzana z kabiny. Z wysokości 6000 metrów z niecałkowicie otworzonym spadochronem upadł na bagno, łamiąc sobie nogę i kilka żeber. Z bagna wyciągnęli go nadchodzący akurat partyzanci. Oni też przeprowadzili go przez linię frontu. Przeleżawszy w szpitalu 10 miesięcy, wyleczył się z odniesionych obrażeń. Jednak stracił zranione podczas walki prawe oko, którego już nie dało się uratować. Po wyjściu ze szpitala otrzymał pozwolenie kontynuowania lotniczej służby.

24 sierpnia 1943 otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego.

W czasie całej wojny dokonał 360 bojowych wylotów, odbył 127 powietrznych walk, zniszczył 28 niemieckich samolotów[1].

Po wojnie kontynuował służbę. W 1954 roku skończył Akademię Lotniczą. Mieszkał w Riazaniu. Pracował jako kierownik aeroklubu. Po przejściu na emeryturę w stopniu pułkownika zamieszkał w Mińsku.

Powietrzne zwycięstwa edytuj

N Data Miasto Przyjmowanie walki Typ samolotu Wynik walki
1 24 czerwca 1941 Homel ogień z karabinu maszynowego bombowiec przeciwnik strącony
2 29 października 1941 Zarajsk taran Ju 88 lub Bf 110 przeciwnik strącony, samolot MiG-3 przymusowo lądował[1]
3 21 lutego 1942 Torżok taran Ju 88 przeciwnik strącony, samolot Jak-1 wrócił na lotnisko[1]
4 7 lipca 1942 Lubnica taran Bf 109 przeciwnik strącony, samolot Jak-1 wrócił na lotnisko[1]
5 13 sierpnia 1942 Stara Russa taran Ju 88 przeciwnik strącony, Kowzan (na Ła-5) wyskoczył ze spadochronem[1]
28 16 lipca 1943 Saratów ogień z karabinu maszynowego bombowiec przeciwnik strącony, samolot wrócił na lotnisko

Łącznie 28 zwycięstw.

Odznaczenia edytuj

I medale.

W 2005 w Riazaniu na domu, w którym mieszkał Kowzan, odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Łukasz Jaśkiewicz, Yury Matus. Tarany powietrzne w wielkiej wojnie ojczyźnianej w drugim okresie wojny, „Lotnictwo” nr 7–8/2017, s. 91–93.

Bibliografia edytuj