Brachystele

*Brachystele*
	; Brachystele unilateralis
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	storczykowate
Podrodzina	storczykowe
Rodzaj	Brachystele
	Nazwa systematyczna
	Brachystele Schltr.; Beih. Bot. Centralbl. 37(2): 370. 31 Mar 1920
	Typ nomenklatoryczny
	B. unilateralis (Poir.) Schltr.
Synonimy
	Diskyphogyne Szlach. & R.González
	Diskyphogyne Szlach. & R.González
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brachystele Schltr. – rodzaj rośliny z rodziny storczykowatych (Orchidaceae Juss.). Obejmuje co najmniej 23 gatunki występujące naturalnie w Ameryce Środkowej i Południowej^[6].

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Przedstawiciele rodzaju rosną naturalnie w północno-zachodniej, południowo-zachodniej oraz południowo-zachodniej części Meksyku, jak i również na wybrzeżu Zatoki Meksykańskiej tego kraju, w Gwatemali, Salwadorze, Hondurasie, Nikaragui, Kostaryki, Trynidadzie i Tobago, Gujany Francuskiej, Surinamu, Gujany, Wenezueli, Kolumbii, Peru, północnej, południowo-wschodniej i południowej części Brazylii, Urugwaju, Paragwaju, Argentynie oraz w środkowym i południowym Chile^[6].

Morfologia edytuj

Pokrój: Naziemna, bezłodygowa roślina zielna. Posiada kilka bądź wiele korzeni (rzadko jeden). Są one nagie lub z drobnym owłosieniem^[6].
Liście: Posiada jeden lub kilka liści umieszczonych w luźnej rozecie. Są zwykle nieobecne lub zwiędłe podczas kwitnienia, lecz w niektórych przypadkach, jak na przykład u gatunku B. unilateralis), występują podłużne, eliptyczne, ostro zakończone liście osadzone na krótkim ogonku liściowym. Czasami liście łodygowe lub przysadki w kształcie liści są obecne w dolnej części kwiatostanu^[6].
Kwiaty: Kwiatostany są całe owłosione lub w dolnej części nagie. Przysadki są nagie, całobrzegie. Mogą być zarówno tępo jak i ostro zakończone. Kwiaty ułożone są poziomo. Niektórych gatunków są pachnące. Płatki mają barwę białą, żółtawą bądź zielonkawą, czasami działki kielicha oraz płatki są zielone, a warżka ma barwę od białej do pomarańczowożółtej. Działki kielicha mogą być zarówno całe nagie lub owłosione zewnątrz^[6].
Owoce: Torebki mają kształt odwrotnie jajowaty. Nasiona posiadają elipsoidalny zarodek, zajmujący więcej niż jedną trzecią długości nasiona^[6].

Biologia i ekologia edytuj

Rośliny z rodzaju Brachystele mogą rosnąć na terenach otwartych, na suchych bądź bagnistych łąkach, sawannach, kamienistych polach, w kserofitycznych zaroślach, suchych lasach sosnowych lub na polanach w lasach sosnowo-dębowych. Rosną na gliniastym, piaszczystym bądź skalistym podłożu, także na obszarach z okresowo występującymi pożarami. Występują na wysokości do 2300 m n.p.m.^[6]

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj sklasyfikowany do podplemienia Spiranthinae w plemieniu Cranichideae, podrodzina storczykowe (Orchidoideae), rodzina storczykowate (Orchidaceae), rząd szparagowce (Asparagales) w obrębie roślin jednoliściennych^[2]^[7]^[8]^[9].

Wykaz gatunków^[4]^[5]

Brachystele arechavaletae (Kraenzl.) Schltr.
Brachystele bicrinita Szlach.
Brachystele bracteosa (Lindl.) Schltr.
Brachystele burkartii M.N.Correa
Brachystele camporum (Lindl.) Schltr.
Brachystele casillasii R.González & Lizb.Hern.
Brachystele chlorops (Rchb.f.) Schltr.
Brachystele cyclochila (Kraenzl.) Schltr.
Brachystele delicatula (Kraenzl.) Schltr.
Brachystele dilatata (Lindl.) Schltr.
Brachystele guayanensis (Lindl.) Schltr.
Brachystele luzmariana Szlach. & R.González
Brachystele maasii Szlach.
Brachystele oxyanthos Szlach.
Brachystele pappulosa Szlach.
Brachystele rosilloana R.González & Lizb.Hern.
Brachystele scabrilingua Szlach.
Brachystele subfiliformis (Cogn.) Schltr.
Brachystele szlachetkoana R.González & Lizb.Hern.
Brachystele tamayoana Szlach., Rutk. & Mytnik
Brachystele unilateralis (Poir.) Schltr.
Brachystele waldemarii Szlach.
Brachystele widgrenii (Rchb.f.) Schltr.

Zastosowanie edytuj

Gatunek B. unilateralis był używany przez Indian z niektórych obszarach w Chile jako środek moczopędny i podano nazwę lokalną nuil^[6].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-04-29] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-04-29] (ang.).
↑ ^a ^b Brachystele. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2014-06-02]. (ang.).
↑ ^a ^b Brachystele. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-04-29].
↑ ^a ^b Brachystele. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-04-29].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Brachystele Schltr.. e-monocot.org. [dostęp 2014-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 czerwca 2014)]. (ang.).
↑ Florida Museum of Natural History: Orchid Tree: a phylogeny of epiphytes (mostly) on the tree of life. [dostęp 2013-01-30]. (ang.).
↑ Mark W. Chase, Kenneth M. Cameron, John V. Freudenstein, Alec M. Pridgeon i inni. An updated classification of Orchidaceae. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 177, s. 151–174, 1 luty 2015. Linnean Society of London. DOI: 10.1111/BOJ.12234. (ang.).
↑ Brachystele. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-04-29].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-04-29] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-04-29] (ang.).

[ing-3] Brachystele. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2014-06-02]. (ang.).

[kew-4] Brachystele. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-04-29].

[CoL-5] Brachystele. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-04-29].

[monocot-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Brachystele Schltr.. e-monocot.org. [dostęp 2014-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 czerwca 2014)]. (ang.).

[tree-7] Florida Museum of Natural History: Orchid Tree: a phylogeny of epiphytes (mostly) on the tree of life. [dostęp 2013-01-30]. (ang.).

[CHASE-8] Mark W. Chase, Kenneth M. Cameron, John V. Freudenstein, Alec M. Pridgeon i inni. An updated classification of Orchidaceae. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 177, s. 151–174, 1 luty 2015. Linnean Society of London. DOI: 10.1111/BOJ.12234. (ang.).

[NCBI-9] Brachystele. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-04-29].

[6]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[7]

[8]

[9]