Brama Karowa w Gdańsku
Brama Karowa (niem. Karrentor)[1] – niezachowana średniowieczna brama miejska Starego Przedmieścia w Gdańsku. W XVI wieku przebudowana w również niezachowany Bastion Karowy (zwany także Wozowym)[2], pierwszy z wielu podobnych obiektów, jakimi obwarowano Gdańsk.
 Rozbiórka Bastionu Karowego w 1896. Widoczne relikty Bramy Karowej | |
| Województwo | |
|---|---|
| Miasto | |
| Typ budynku |
brama miejska, potem bastion |
| Styl architektoniczny |
gotyk (brama) |
| Architekt |
Hans Kramer (bastion) |
| Ukończenie budowy |
1462 |
| Ważniejsze przebudowy |
1565-1571 |
| Zniszczono |
1895-1896 |
Położenie na mapie Gdańska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
 54°20′51,4″N 18°38′47,8″E/54,347600 18,646600
| |
Brama Miejska edytuj
W 1462 r. wzniesiono Bramę Karową, zwaną także Bramą Taczkarzy. Znajdowała się na dzisiejszym zachodnim krańcu ulicy Podwale Przedmiejskie, wówczas na styku obwarowań Głównego Miasta i Starego Przedmieścia, na które prowadziła. Była to ceglana, wysoka, gotycka budowla w formie dwóch zaokrąglonych wież, połączonych bramą. Ostatnia kondygnacja miała formę szachulcowych machikuł. Brama była poprzedzona fosą i zwieńczona strzelistym dachem[1][3].
Brama została częściowo rozebrana, a jej pozostałości zasypane ziemią w związku z pracami fortyfikacyjnymi, prowadzonymi w latach 1565-1571 przez budowniczego miejskiego Hansa Kramera, których efektem było powstanie Bastionu Karowego[4]. Funkcję Bramy Karowej przejęła zbudowana w tamtym okresie Brama Wyżynna, położna nieco dalej na północ[5].
Bastion Karowy edytuj
Bastion typu nowowłoskiego w formie ziemnego nasypu, usypany do 1571 r. przed Bramą Karową, której pozostałości znalazły się wewnątrz budowli i służyły odtąd jako magazyn prochowy. Od zewnątrz otoczony niskim murem ze strzelnicami. Posiadał kazamaty dla artylerii, do których prowadziły chodniki. Był to pierwszy z kilkunastu nowożytnych bastionów, jakimi obwarowano Gdańsk[6]. Bastion połączony był od północy kurtyną z Bramą Wyżynną[5], a od południa z Bastionem Kot[7]. Posiadał nadszaniec[2]. Rozebrany w latach 1895-96, a wraz z nim relikty Bramy Karowej[1]. W miejscu Bastionu Karowego zbudowano w latach 1902-1905 Budynek Prezydium Policji, istniejący do dziś[8]
Galeria edytuj
-
Bastion Karowy na obrazie „Wjazd Marii Ludwiki do Gdańska” -
Bastion Karowy (pierwszy z lewej, obok Bramy Wyżynnej) -
Miejsce po Bastionie Karowym dzisiaj (Węzeł Unii Europejskiej)
_-_Wjazd_Marii_Ludwiki_Gonzagi_do_Gda%C5%84ska,_po_1646.jpg)
Bibliografia edytuj
- Grzegorz Bukal (red.): Fortyfikacje Gdańska. Gdańsk: Nadbałtyckie Centrum Kultury, 2006. ISBN 83-919189-6-3.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Gedanopedia – Bramy miejskie.
- ↑ a b Trójmiasto.pl – Historia gdańskich bastionów cz. 2.
- ↑ gdanskastrefa – Bastion Karowy.
- ↑ Bukal s. 29.
- ↑ a b Bukal s. 30.
- ↑ Bukal s. 29-30.
- ↑ Gedanopedia – Bastion Kot.
- ↑ Gedanopedia – Budynek Prezydium Policji.