Brama Wałowa
Brama Wałowa – średniowieczna brama miejska w Stargardzie, na zachodnim Pomorzu.
 nr rej. A-1594 z 6.04.1957
| |
 Brama Wałowa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
73-110 Stargard |
| Styl architektoniczny |
gotyk, renesans |
| Ukończenie budowy | |
Położenie na mapie Stargardu  | |
 53°20′27,39″N 15°02′56,95″E/53,340942 15,049153
| |
Brama zbudowana w północno-wschodniej części obwarowań miejskich, u wyjazdu do Maszewa. Jedna z czterech średniowiecznych bram miasta, położona przy ul. Bolesława Chrobrego w Stargardzie. Brama Wałowa, kolegiata Mariacka i pozostałe mury obronne rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 17 września 2010 została uznana za pomnik historii[1].
Obecnie w Bramie Wałowej mieści się miejska galeria sztuki pod patronatem Stargardzkiego Stowarzyszenia Miłośników Sztuk Plastycznych Brama[2].
Historia
edytujZostała zbudowana w 1439 roku, posiadała najbardziej rozbudowane przedbramie w Stargardzie. Nazwa pochodzi od wałów ziemnych usypanych przed zewnętrznymi murami miasta. W 1780 rozebrano przedbramie, a cegły przeznaczono na budowę młyna na Inie. Po zniszczeniach II wojny światowej została całkowicie odbudowana. Zrekonstruowano też część renesansową w górnej części budowli. Jest to jedyna w tym regionie brama miejska w stylu renesansowym z reliktami gotyku.
Po wojnie pomieszczenia nad ostrołukowym przejazdem użytkowane były m.in. przez poradnię przeprowadzającą specjalistyczne badania kierowców.
Architektura
edytujPodstawa bramy w formie nieregularnego prostokąta (10x11 m), a jej wysokość wynosi 19,4 m. Od strony zewnętrznej wsparta jest do wysokości I pietra skarpami. Posiada dach dwuspadowy z sygnaturką z wieku XVII. Zbudowana jest z cegły, blend, a jej szczyt jest otynkowany. Górna część została nadbudowana w XVI w., otrzymując na wysokości I piętra pas blend firanowych. Szczyty wieży zostały przyozdobione pilastrami, gzymsami, półkoliście zamkniętymi blendami, zakończonymi w uskokach półkolistych tympanonami z szyszkami. Przejazd jest ostrołukowy z pozostałością szczeliny po bronie.
-
gotyckie przypory bramy -
widok od strony murów miejskich -
widok od frontu od strony miasta -
widok od strony wejścia do budowli -
widok od tyłu, w tle osiedle mieszkaniowe
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Dz.U. z 2010 r. nr 184, poz. 1236
- ↑ Emila Chanczewska, Stargard. "Rozwijajcie się i idźcie tą drogą!". Wystawa Elżbiety Woźniak i Małgorzaty Kuligowskiej-Lorek w galerii Bramy Wałowej [online], Stargard Nasze Miasto, 26 września 2019 [dostęp 2020-08-06] (pol.).