Brama Wałowa

Brama Wałowa
	nr rej. A-1594 z 6.04.1957
	; Brama Wałowa
Państwo	Polska
Miejscowość	Stargard
Adres	73-110 Stargard; ul. Chrobrego 24
Styl architektoniczny	gotyk, renesans
Ukończenie budowy	1430, XV/XVI wiek
	Położenie na mapie Stargardu Brama Wałowa
	53°20′27,39″N 15°02′56,95″E/53,340942 15,049153
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brama Wałowa – średniowieczna brama miejska w Stargardzie, na zachodnim Pomorzu.

Brama zbudowana w północno-wschodniej części obwarowań miejskich, u wyjazdu do Maszewa. Jedna z czterech średniowiecznych bram miasta, położona przy ul. Bolesława Chrobrego w Stargardzie. Brama Wałowa, kolegiata Mariacka i pozostałe mury obronne rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 17 września 2010 została uznana za pomnik historii^[1].

Obecnie w Bramie Wałowej mieści się miejska galeria sztuki pod patronatem Stargardzkiego Stowarzyszenia Miłośników Sztuk Plastycznych Brama^[2].

Historia edytuj

Została zbudowana w 1439 roku, posiadała najbardziej rozbudowane przedbramie w Stargardzie. Nazwa pochodzi od wałów ziemnych usypanych przed zewnętrznymi murami miasta. W 1780 rozebrano przedbramie, a cegły przeznaczono na budowę młyna na Inie. Po zniszczeniach II wojny światowej została całkowicie odbudowana. Zrekonstruowano też część renesansową w górnej części budowli. Jest to jedyna w tym regionie brama miejska w stylu renesansowym z reliktami gotyku.

Po wojnie pomieszczenia nad ostrołukowym przejazdem użytkowane były m.in. przez poradnię przeprowadzającą specjalistyczne badania kierowców.

Architektura edytuj

Podstawa bramy w formie nieregularnego prostokąta (10x11 m), a jej wysokość wynosi 19,4 m. Od strony zewnętrznej wsparta jest do wysokości I pietra skarpami. Posiada dach dwuspadowy z sygnaturką z wieku XVII. Zbudowana jest z cegły, blend, a jej szczyt jest otynkowany. Górna część została nadbudowana w XVI w., otrzymując na wysokości I piętra pas blend firanowych. Szczyty wieży zostały przyozdobione pilastrami, gzymsami, półkoliście zamkniętymi blendami, zakończonymi w uskokach półkolistych tympanonami z szyszkami. Przejazd jest ostrołukowy z pozostałością szczeliny po bronie.

gotyckie przypory bramy
widok od strony murów miejskich
widok od frontu od strony miasta
widok od strony wejścia do budowli
widok od tyłu, w tle osiedle mieszkaniowe

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

↑ Dz.U. z 2010 r. nr 184, poz. 1236
↑ EmilaE. Chanczewska EmilaE., Stargard. "Rozwijajcie się i idźcie tą drogą!". Wystawa Elżbiety Woźniak i Małgorzaty Kuligowskiej-Lorek w galerii Bramy Wałowej [online], Stargard Nasze Miasto, 26 września 2019 [dostęp 2020-08-06] (pol.).

[1] Dz.U. z 2010 r. nr 184, poz. 1236

[2] EmilaE. Chanczewska EmilaE., Stargard. "Rozwijajcie się i idźcie tą drogą!". Wystawa Elżbiety Woźniak i Małgorzaty Kuligowskiej-Lorek w galerii Bramy Wałowej [online], Stargard Nasze Miasto, 26 września 2019 [dostęp 2020-08-06] (pol.).

[1]

[2]