Wikipedia

Brezylkowe

Brezylkowe (Caesalpinioideae) – podrodzina roślin (w dawniejszych systemach też jako rodzina brezylkowate) należąca do rodziny bobowatych (Fabaceae). W XX wieku zwykle jedna z trzech podrodzin w obrębie bobowatych[4]. W miarę poznawania filogenezy bobowatych ujęcie brezylkowych ulega daleko idącym zmianom, bowiem takson okazał się być grupą polifiletyczną. W drugiej dekadzie XXI wieku włączono do tej podrodziny wyodrębniane dotąd mimozowe i w efekcie zalicza się tu 148 rodzajów z około 4,4 tysiąca gatunków[2][3].

Brezylkowe
Ilustracja
Brezylka nadobna
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

brezylkowe

Nazwa systematyczna
Caesalpinioideae DC.
Prodr. 2: 473. 1825[3]
Typ nomenklatoryczny

Caesalpinia L.[3]

Synonimy
  • Caesalpiniaceae R. Br. in Flinders
  • Cassioideae Burmeist.
  • Mimosoideae DC.[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Caesalpina gilliesii
Wianowłostka królewska Delonix regia występuje dziko na Madagaskarze i jest poza tym powszechnie uprawiana

Należą tu głównie drzewa, krzewy i półkrzewy występujące w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Nieliczni przedstawiciele obecni także w ciepłym klimacie umiarkowanym, a w strefie chłodnej jako mrozoodporne rosną tylko glediczja Gleditsia, kłęk Gymnocladus i niektóre gatunki z rodzaju Desmanthus[3]. W Polsce nie występuje dziko żaden przedstawiciel. Nazwa podrodziny pochodzi od rodzaju typowego – brezylka Caesalpinia.

Morfologia edytuj

 
Cassia fistula
Pokrój
Głównie drzewa, krzewy i pnącza, czasem półkrzewy i rzadko rośliny zielne[5][3], wyjątkowo też rośliny wodne[3]. Pędy bywają nieuzbrojone i uzbrojone w ciernie[3].
Liście
Pojedynczo lub podwójnie pierzasto złożone, wyjątkowo niepodzielone[5]. Często na ogonkach i osiach liści występują pozakwiatowe miodniki[3]. Przylistki, jeśli obecne (czasem ich brak), to położone bocznie i wolne. Ogonek zwykle poduszeczkowato rozszerzony u nasady. Blaszka liściowa często podwójnie pierzasta, czasem pojedynczo pierzasta lub na jednej roślinie występują liście tak i tak złożone. Najczęściej liście są parzyście złożone, czasem nieparzyście, bardzo rzadko dwulistkowe lub liście zredukowane, a funkcje asymilacyjną pełnią gałęziaki[3].
Kwiaty
Zwykle obupłciowe. Przysadki często nieobecne lub drobne. Kwiaty zebrane w różne kwiatostany, często kuliste, kłosokształtne, wiechowate, groniaste lub w pęczkach. Kwiaty są zarówno promieniste jak i grzbieciste. Kielich zwykle z 5 wolnych lub zrośniętych działek. Korona kwiatu zwykle także z 5 płatków wolnych lub zrośniętych. Bywają też rośliny o zredukowanym całkiem jednym lub drugim, albo i obu okółkach okwiatu. Pręciki czasem tylko w liczbie 3–5, często liczne (ponad 100), wolne lub zrastające się, czasem zróżnicowane, w tym zmodyfikowane częściowo do prątniczków. Słupek zbudowany zwykle z jednego, rzadko większej liczby owocolistków[3].
Owoce
Strąki jedno lub wielonasienne, cienkie lub grube, często skręcone spiralnie[3].

Systematyka edytuj

Plemiona Detarieae, Cercideae, Dialineae dawniej zaliczane do brezylkowych[4] wyłączane są obecnie jako najstarsze linie rozwojowe bobowatych (podniesione do rangi podrodzin)[2][6][3]. Na początku XXI wieku do brezylkowych Caesalpinioideae sensu stricto zaliczano serię linii rozwojowych oddzielonych od wspólnego pnia między powstaniem kladu Umtiza i podrodziny mimozowych Mimosoideae[6]. Później w związku z dowiedzeniem zagnieżdżania wszystkich tych linii (włącznie z tradycyjnie wyodrębnianymi mimozowymi) w obrębie brezylkowych – wszystkie one zostały scalone w tej podrodzinie[2][3]. Podział na plemiona w obrębie podrodziny nie jest ustalony[2][3].

Pozycja systematyczna podrodziny[2][3]
bobowate


Detarioideae



Cercidoideae





Duparquetioideae




Dialioideae




Faboideae – bobowate właściwe



Caesalpinioideae – brezylkowe






Podział podrodziny[2][3]

Plemię Cassieae Bronn

Plemię Caesalpinieae Reichenbach

Grupa mimozowych (= Mimosoideae de Candolle)

Grupa Peltophorum

Incertae sedis:

Przypisy edytuj

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-05-01] (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Legume Phylogeny Working Group. A new subfamily classification of the Leguminosae based on a taxonomically comprehensive phylogeny. „Taxon”. 66, 1, s. 44–77, 2017. 
  4. ↑ a b Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998. ISBN 83-7079-778-4.
  5. ↑ a b Bruneau, B., F. Forest, P.S. Herendeen, B.B. Klitgaard, G.P. Lewis. 2001. Phylogenetic relationships in the Caesalpinioideae (Leguminosae) as inferred from chloroplast trnL intron sequences. Systematic Botany 26: 487–514 (streszczenie)
  6. ↑ a b Martin F. Wojciechowski, Johanna Mahn: Caesalpinieae_s.l.. Arizona State University, 2006. [dostęp 2010-01-30]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Leguminosae-Caesalpinioideae Kunth [w:] Watson L. & M.J. Dallwitz. 1992. The families of flowering plants: descriptions, illustrations, identification, and information retrieval na http://delta-intkey.com (ang.)

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Brezylkowe&oldid=71446296”