Bromek karbetopendecyniowy

Bromek karbetopendecyniowy
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	bromek (1-etoksy-1-oksoheksadekan-2-ylo)-trimetylazanu
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	łac. carbethopendecinii bromidum, nazwa handlowa: Septonex
inne	bromek karbetoksypentadecylo-trimetyloamoniowy, bromek 1-etoksy-N,N,N-trimetylo-1-okso-2-heksadekanoamoniowy
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C21H44BrNO2
Masa molowa	422,49 g/mol
Wygląd	biały lub lekko żółtawy, krystaliczny proszek
	Identyfikacja
Numer CAS	10567-02-9
PubChem	160944
SMILES
	CCCCCCCCCCCCCCC(C(=O)OCC)[N+](C)(C)C.[Br-]
InChI
	InChI=1S/C21H44NO2.BrH/c1-6-8-9-10-11-12-13-14-15-16-17-18-19-20(22(3,4)5)21(23)24-7-2;/h20H,6-19H2,1-5H3;1H/q+1;/p-1
	InChIKey
	FXQJFHYFOGHZTB-UHFFFAOYSA-M
Właściwości
	Rozpuszczalność w wodzie
	dobrze rozpuszczalny
	w innych rozpuszczalnikach
	rozpuszczalny w etanolu i chloroformie
Temperatura topnienia	153–156 °C; 160 °C
Niebezpieczeństwa
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji; według kryteriów GHS są niedostępne.
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Bromek karbetopendecyniowy^[a] – organiczny związek chemiczny z grupy czwartorzędowych soli amoniowych, surfaktant kationowy stosowany w Czechach i Słowacji jako środek antyseptyczny i dezynfekujący, m.in. pod nazwami handlowymi Septonex, Mukoseptonex, Ophthalmo-Septonex^[3]^[4].

Otrzymuje się go poprzez bromowanie palmitynianu etylu w obecności czerwonego fosforu. W reakcji tej powstaje pochodna α-bromowa tego estru, w której atom bromu jest następnie podstawiany za pomocą dimetyloaminy. Ostatnim etapem jest reakcja Menszutkina, w której uzyskuje się sól czwartorzędową przy użyciu bromku metylu^[5].

Jest to biały lub lekko żółtawy krystaliczny proszek. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, etanolu i chloroformie^[1]. Jego krytyczne stężenie micelizacji w wodzie w temperaturze 25 °C wynosi 0,342 g/l^[2].

Uwagi edytuj

↑ Nazwa związku nie występuje w polskojęzycznej literaturze. Zastosowana nazwa zwyczajowa związku została przetłumaczona z angielskiej nazwy carbethopendecinium bromide z zastosowaniem standardowych zasad tłumaczenia w nazewnictwie chemicznym.

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Carbethopendecinii bromidum. [w:] Český lékopis 1997 [on-line]. [dostęp 2016-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-28)]. (cz.).
↑ ^a ^b 1-ethoxycarbonylpentadecyltrimethylammonium bromide, [w:] Reaxys, Elsevier Information Systems, Reaxys Registry Number: 4057211 [dostęp 2016-12-08] (ang.).
↑ Disinfectants and Preservatives. W: Martindale. The Complete Drug Reference. Sean C. Sweetman (red.). Wyd. 36. Pharmaceutical Press, 2009, s. 1633. ISBN 978-0-85369-840-1.
↑ Index Nominum 2000: International Drug Directory. Swiss Pharmaceutical Society. Wyd. 17. Stuttgart: Medpharm Scientific Publishers, 2000, s. 170. ISBN 3-88763-075-0.
↑ Povrchově aktivní látky. W: František Hampl, Jaroslav Paleček: Farmakochemie. Praha: Vysoká škola chemicko-technologická v Praze, 2002, s. 303. ISBN 80-7080-495-5. OCLC 124086479.