Bronisław Chwaliński
Bronisław Chwaliński, ps. „Orzechowski”, „Zemsta”[1] (ur. 6 lipca 1892 w Brzesku Nowym, zm. po 1938) – chorąży Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 chorąży
| |
| Data i miejsce urodzenia |
6 lipca 1892 |
|---|---|
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
od 1914 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja |
Legiony Polskie |
| Jednostki |
Wojskowe Więzienie Śledcze Nr IX |
| Stanowiska |
kierownik kancelarii |
| Główne wojny i bitwy | |
.jpg){kind=small}
| |
| Odznaczenia | |
       
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 6 lipca 1892 w Brzesku Nowym, w ówczesnym powiecie miechowskim guberni kieleckiej, w rodzinie Michała i Aleksandry z Wieczorków[2]. Ukończył cztery klasy szkoły ludowej. W 1908 wyjechał do Krakowa, gdzie został przyjęty na praktykę elektromonterską[3]. 14 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich i został przydzielony do oddziału telefonicznego 3 pułku piechoty[4]. W szeregach tego oddziału walczył do bitwy pod Kaniowem (11 maja 1918), w czasie której dostał się do niemieckiej niewoli[3][a]. W czasie transportu zbiegł i ukrywał się w Kijowie[3].
Starszy żołnierz Bronisław Chwaliński został odznaczony Srebrnym Medalem Waleczności 2. klasy za czyn męstwa w bitwie pod Kostiuchnówką. 5 lipca 1916 razem z kapralem Władysławem Malinowskim pomimo ciężkich warunków terenowych, jak również silnego ognia nieprzyjacielskiego wybudował połączenie telefoniczne pomiędzy dowództwem 3 pułku piechoty, a III batalionem (na Polskiej Górze), niezwłocznie po otrzymaniu rozkazu. Następnie został wyznaczony do obsługi stacji i linii telefonicznej. Pełnił służbę przy aparacie do godz. 14.00, a później patrolował linie długości 4-5 km, stale pod ogniem nieprzyjaciela. W czasie kontrataku nieprzyjaciela, podczas najsilniejszego ognia artylerii, nie bacząc na granaty i szrapnele wypełniał obowiązki telefonisty z zimną krwią, szybko i umiejętnie, a tym samym zapewniając stałe informowanie Komendy III Brygady o sytuacji na pierwszej linii frontu[8]. W marcu 1922 kapitan Józef Bochnia wystąpił z wnioskiem o odznaczenie Bronisława Chwalińskiego za opisany wyżej czyn Orderem Virtuti Militari[1]. Wniosek zyskał poparcie Komisji byłych Legionów Polskich pod przewodnictwem generała Henryka Minkiewicza[1].
16 marca 1919, po powrocie do kraju, został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do Oddziału Kwaterunkowego Komendy Miasta Warszawy[3]. W 1922 został odkomenderowany na kurs przeszkolenia chorążych w Chełmnie, a po jego ukończeniu przydzielony do służby w więziennictwie[3]. We wrześniu 1934 pełnił służbę w Wojskowym Więzieniu Śledczym Nr IX w Brześciu na stanowisku kierownika kancelarii[9].
Był żonaty[7].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 7408 – 17 maja 1922[10][2]
- Krzyż Niepodległości – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[11][12]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[13]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi na polu pracy społecznej”[14]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[13]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[13]
- Medal Zwycięstwa[13]
- Srebrny Medal Waleczności 2. klasy[8]
Uwagi edytuj
- ↑ W „Liście strat Legionu Polskiego od 1 maja do 1 lipca 1915” figuruje Bronisław Orzechowski, żołnierz I batalionu 3 pułku piechoty, ranny w czerwcu 1915[5]. Na stronie Muzeum Józefa Piłsudskiego podano, że rannym był Bronisław Orzechowski s. Michała ur. 6 lipca 1892, przynależny Nowe Brzesko k. Proszowic, elektromonter[6]. Natomiast Bronisław Chwaliński w kwestionariuszu kawalera Orderu Virtuti Militari, w rybryce „czy był ranny: kiedy, gdzie” wstawił linie poziome[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 5.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b c d e Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 3, 4.
- ↑ II Lista strat 1915 ↓, s. 22.
- ↑ Żołnierze Niepodległości ↓.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 6.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 2.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 stycznia 1923, s. 14, jako chor. Bronisław Chwaliński-Orzechowski „Zemsta”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 371.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 31 października 1938, s. 1.
Bibliografia edytuj
- Chwaliński Bronisław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.66-5757 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-31].
- Lista strat Legionu Polskiego od 1 maja do 1 lipca 1915. Piotrków: Centralny Oddział Ewidencyjny Departamentu Wojskowego NKN, 1915-08-01.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
Linki zewnętrzne edytuj
- Żołnierze Niepodległości : Orzechowski Bronisław. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-12-31].
- Mateusz Serwatowski: Bronisław Chwaliński. Bojowe Schrony Proszowice, 2020-11-02. [dostęp 2022-12-31].