Bronisław Ziemięcki
Bronisław Ziemięcki (ur. 27 stycznia 1885 w Wilnie, zm. 22 lutego 1944 w Warszawie) – polski polityk, poseł na Sejm I kadencji w II RP, prezydent miasta Łodzi, zastępca członka Rady Obrony Państwa w 1920 roku[1].
| |
| Data i miejsce urodzenia |
27 stycznia 1885 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| minister przemysłu, tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej | |
| Okres |
od 7 listopada 1918 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik |
funkcja utworzona |
| Następca |
funkcja zlikwidowana |
| Minister pracy i opieki społecznej | |
| Okres |
od 17 listopada 1918 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik |
funkcja utworzona |
| Następca | |
| Poseł na Sejm Ustawodawczy | |
| Okres |
od 26 stycznia 1919 |
| Przynależność polityczna | |
| Minister pracy i opieki społecznej | |
| Okres |
od 20 listopada 1925 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| poseł na Sejm I kadencji | |
| Okres |
od 5 listopada 1922 |
| Przynależność polityczna | |
| prezydent Łodzi | |
| Okres |
od 24 listopada 1927 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Życiorys edytuj
Z pochodzenia szlachcic, rodzina posługiwała się herbem Nieczuja. Ukończył gimnazjum w Mińsku Litewskim oraz studia na Politechnice Lwowskiej oraz Wyższej Szkole Technicznej w Moskwie. Brał czynny udział w rewolucji 1905 roku w Rosji. W 1915 aresztowany w Warszawie i otrzymał nakaz wyjazdu do Rosji. Następnie ukrywał się przed władzami rosyjskimi. Był członkiem POW. Za działalność w PPS więziony w Szczypiornie i w Havelbergu. Pracował w Departamencie pracy Rady Regencyjnej.
Przewodniczył warszawskiemu Okręgowemu Komitetowi Robotniczemu PPS. Od 1916 członek Centralnego Komitetu Robotniczego PPS. Był członkiem Komisji Realizacyjnej Tymczasowej Rady Stanu[2]. Od 1917 reprezentował PPS w Komisji Porozumiewawczej Stronnictw Demokratycznych[3].
Od 7 listopada do 16 listopada 1918 był ministrem przemysłu Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej, zaś od 17 listopada 1918 do 16 stycznia 1919 ministrem pracy i opieki społecznej w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego.
W 1920 był zastępcą członka Rady Obrony Państwa.
W wyborach w 1919 i 1922 uzyskał mandat posła do Sejmu Rzeczypospolitej z ramienia PPS. W 1919 współprzewodniczący zjednoczonej z trzech zaborów PPS. Od 1921 przewodniczący Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS.
Od 20 listopada 1925 do 20 kwietnia 1926 był ministrem pracy i opieki społecznej w gabinecie Aleksandra Skrzyńskiego (wspólnie z Norbertem Barlickim podał się do dymisji). Dymisja ministrów z PPS spowodowała upadek rządu Skrzyńskiego i otworzyła drogę do sformowania rządu Wincentego Witosa.
Prezydent Łodzi edytuj
W październiku 1927 z ramienia PPS wszedł do łódzkiej Rady Miejskiej. Od 24 listopada 1927 do 12 lipca 1933 był prezydentem Łodzi. Za kadencji Ziemięckiego w Łodzi zaczęto budować osiedle mieszkaniowe im. Montwiłła-Mireckiego (starając się w ten sposób rozwiązać problemy mieszkaniowe ówczesnej Łodzi). W 1928 uruchomiono filię Wolnej Wszechnicy Polskiej. W 1930 został otwarty Szpital Kasy Chorych im. Mościckiego mieszczący się przy ówczesnej ul. Zagajnikowej (obecnie szpital im. Barlickiego przy ul. Kopcińskiego 22), a także wybudowaną ze składek łodzian lecznicę Kasy Chorych przy ul. Łagiewnickiej 34/36 (później szpital im. Heleny Wolf). Oddano także do użytku budynek Sądu Okręgowego (budowany w latach 1927–1930) przy placu Dąbrowskiego oraz budynek Izby Skarbowej przy al. Kościuszki 83. Za jego kadencji wyłożono asfaltem ulicę Piotrkowską i Plac Wolności, gdzie w 1930 stanął pomnik Tadeusza Kościuszki, a także zakończono budowę i urządzanie parku na Zdrowiu. Za czasów jego rządów w wybudowano także 12 km torów tramwajowych, 50 km nowych ulic i oświetlono 120 km ulic. W 1933 r. zorganizował Komitet Pomocy Strajkującym włókniarzom, który zebrał 100 tys. zł, które pozwoliły robotnikom przetrwać najtrudniejsze momenty i wygrać spór z fabrykantami. Ponoć właściciele fabryk nie mogli tego Ziemięckiemu darować.
Prezydenturę Ziemięckiego zakończył powszechny kryzys gospodarczy, który zbiegł się z kosztownymi inwestycjami prowadzonymi w Łodzi. Zadłużenie miasta przekroczyło 50 mln zł, znacząco wzrosła liczba pracowników magistratu (na 1,7 tys. etatach w urzędzie pracowało 2,5 tys. ludzi, głównie członkowie PPS). To, a także wspomniany strajk włókniarzy, spowodowało konflikty w Radzie Miejskiej, co doprowadziło do rozwiązania Rady przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w lipcu 1933, a władzę w Łodzi w osobie komisarza objął niedawny prezydent Wacław Wojewódzki.
Był wiceprezesem Związku Miast Polskich, członkiem rady nadzorczej Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych.
Po ustąpieniu ze stanowiska prezydenta Łodzi wrócił do Warszawy, gdzie został prezesem Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych.
W okresie wojny był członkiem PPS-WRN oraz od grudnia 1943 pełnił funkcję dyrektora Departamentu Robót Publicznych i Odbudowy w Delegaturze Rządu na Kraj.
Aresztowany 10 lutego 1944 przez Niemców, rozstrzelany w jednej z masowych egzekucji 22 lutego tego roku w ruinach warszawskiego getta.
Odznaczenia edytuj
- Odznaka 10 Pułk Artylerii Polowej (1929)[4]
Przypisy edytuj
- ↑ Piotr Krzysztof Marszałek, Rada Obrony Państwa z 1920 roku : studium prawnohistoryczne, Wrocław 1995, s. 72
- ↑ Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 220.
- ↑ Jerzy Holzer, Jan Molenda, Polska w pierwszej wojnie światowej, Warszawa 1967, s. 354
- ↑ Wręczenie odznak pułkowych przedstawicielom samorządu łódzkiego. „Głos Poranny”, s. 8, Nr 270 z 3 listopada 1929.
Bibliografia edytuj
- Życiorysy nowych ministrów. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 270 z 22 listopada 1925.
- Jan Tomicki, Polska Partia Socjalistyczna 1892-1948, Warszawa 1983
- Grabowski W., Delegatura Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj, Warszawa 1995