Brudno (jezioro)
Brudno – eutroficzne[1] jezioro w Polsce, w województwie lubelskim, w powiecie włodawskim, w gminie Wola Uhruska.
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja |
lubelskie |
| Region | |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
42 ha |
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
Położenie na mapie gminy Wola Uhruska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu włodawskiego  | |
 51°24′16,0769″N 23°37′59,2219″E/51,404466 23,633117
| |
Położenie edytuj
Akwen położony jest na zachód od wsi Zbereże, 15 kilometrów na południe od Włodawy, na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim, w obrębie Sobiborskiego Parku Krajobrazowego (bezpośrednio przy jego wschodniej granicy) i rezerwatu przyrody Trzy Jeziora (w bliskości znajdują się jeziora Płotycze i Brudzieniec – to drugie w obrębie rezerwatu przyrody Brudzieniec)[2][3].
Dane morfometryczne edytuj
Akwen ma powierzchnię 42 hektarów[2], największą głębokość 2,5 metra (średnią: półtora metra) i obszar zlewni – 805,9 hektara. Odczyn pH wody wynosi 8,3[1].
Nazwa edytuj
Nazwa akwenu pochodzi od przebiegającej tędy ścieżki (droga brudna, przy przechodzeniu którą można się wybrudzić)[4].
Przyroda edytuj
Otoczenie jeziora stanowią zespoły roślinne o dużym stopniu naturalności: wodne, bagienne, torfowiskowe i leśne. Występują tu rzadkie i chronione gatunki roślin. W akwenie występują zespoły roślin z klas Lemnetea minoris oraz Potamogetonetea. W dużym stopniu są to jednogatunkowe skupienia powiązane z głębokimi na około półtora metra wodami eutroficznymi. W partiach brzeżnych akwenu przechodzą one w zbiorowiska klasy Phragmitetea (trzcinowiska, oczerety i turzycowiska). W ich obrębie największą powierzchnię zajmuje szuwar turzycy sztywnej Caricetum elatae, uzupełniany przez dziewiętnaście innych zespołów roślinnych[2]. W jeziorze stwierdzono fitoplankton zdominowany przez zielenice, w tym zwłaszcza jeden gatunek należący do rodzaju zawłotnia[1].
Na obrzeżach jeziora udokumentowano torfowiska przejściowe z zespołami Rhynchosporetum albae, Caricetum limosae, Caricetum diandrae i Caricetum lasiocarpae w miejscach najbardziej zakwaszonych i podtopionych. Występuje tam zwarty kobierzec torfowców z udziałem torfowca magellańskiego, torfowca spiczastolistnego, torfowca ostrolistnego, torfowca błotnego i torfowca nastroszonego. Miejsca bardziej przesuszone porasta zespół Carici-Agrostietum caninae. Jezioro otaczają bory porastające gleby bielicowe wytworzone na bazie piasków słabogliniastych i luźnych[2]. Nad jeziorem wykształcają się także olszyny bagienne (Carici elongate-Alnetum)[5].
W początku lat 70. XX wieku oznaczono w wodach jeziora pojedyncze osobniki jezierzy morskiej. Występowały tam też grzybienie północne i przetacznik błotny[5]. Badania geobotaniczne prowadzono również w latach 1982 i 1987 (m.in. prof. Dominik Fijałkowski)[2].
W latach 90. XX wieku postulowano utworzenie rezerwatu przyrody Brudno[2]. W 1996 roku powstał rezerwat Trzy Jeziora, na obszarze którego znalazło się Brudno[6][7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Władysława Wojciechowska, Michał Solis, Radosław Mencfel, PHYTOPLANKTON AS AN ECOLOGICAL CRITERION FOR DIFFERENTIATION OF MID-FOREST LAKES IN SOBIBÓR LANDSCAPE PARK, „Teka Kom. Ochr. Kszt. Środ. Przyr. PAN”, 2012, s. 260–266.
- ↑ a b c d e f Dominik Fijałkowski, Maria Wawer, Teresa Pietras, Roślinność projektowanego rezerwatu Brudno na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim, w: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin, vol. XLVIII, 10, 1993, s. 93-103
- ↑ Mapy.cz [online], Mapy.cz [dostęp 2022-08-21].
- ↑ Władysław Makarski, Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie w świetle nazw jezior, stawów i bagien, „Roczniki Humanistyczne”, 6 sierpnia 2019, s. 51–68, ISSN 2544-5200 [dostęp 2022-08-21] (pol.).
- ↑ a b Dominik Fijałkowski, Maria Pękala, Osobliwości flory naczyniowej okolic Sobiboru koło Włodawy, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, XXVII (19), Lublin 1972, s. 201.
- ↑ Trzy Jeziora [online], Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody..
- ↑ Danuta Korczyńska, Rezerwaty przyrody [online], Nadleśnictwo Sobibór, Lasy Państwowe, 5 grudnia 2017 [dostęp 2024-03-16].