Brzeźnica (gmina w województwie małopolskim)

gmina wiejska w województwie małopolskim

Brzeźnicagmina wiejska, położona na południe od rzeki Wisły, w odległości 35 km od Oświęcimia, 28 km od Krakowa i 25 km od Wadowic. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie bielskim. Siedzibą gminy jest Brzeźnica.

Brzeźnica (powiat wadowicki)
gmina wiejska
Ilustracja
Budynek urzędu gminy w Brzeźnicy
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

małopolskie

Powiat

wadowicki

TERC

1218022

Siedziba

Brzeźnica

Wójt

Bogusław Antos

Powierzchnia

66,43 km²

Populacja (2017)
• liczba ludności


10 196[1]

• gęstość

153 os./km²

Nr kierunkowy

33

Tablice rejestracyjne

KWA

Adres urzędu:
Brzeźnica 17
34-114 Brzeźnica
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw

14

Liczba miejscowości

13

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
49°57′48″N 19°38′20″E/49,963333 19,638889
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Na terenie 13 wsi gminy znajduje się 14 sołectw.

Brzeźnica, Bęczyn, Brzezinka, Chrząstowice, Kopytówka, Kossowa, Łączany, Marcyporęba, Nowe Dwory, Paszkówka, Sosnowice, Tłuczań, Wyźrał.

Miejscowość Bachorowice jest sołectwem, ale bez statusu wsi.

Według danych z 31 grudnia 2017 roku[2] gminę zamieszkiwało 10 285 osób.

Historia edytuj

Gmina zbiorowa Brzeźnica została utworzona 1 sierpnia 1934 roku w powiecie wadowickim w woj. krakowskim z 14 dotychczasowych jednostkowych gmin wiejskich: Bęczyn, Brzezinka ad Kopytówka, Brzeźnica, Chrząstowice, Jaśkowice, Kopytówka, Kossowa, Lgota, Marcyporęba, Nowe Dwory, Paszkówka, Sosnowice, Tłuczań i Wielkie Drogi[3].

Podczas II wojny światowej znalazł się w Generalnym Gubernatorstwie, w powiecie Krakau-Land w dystrykcie krakowskim. Okupant niemiecki przyłączył wówczas do gminy Brzeźnica gromady Facimiech i Pozowice z gminy Czernichów oraz gromady Lipowa, Łączany, Półwieś, Ryczów i Zygodowice z przedzielonej granicą państwową (i zatem zniesionej) gminy Spytkowice[4][5].

Po wojnie, gminę Brzeźnica odtworzono w oryginalnym składzie, wzmacniając ją tylko o jedną, nowo utworzoną gromadę – Wyźrał. 1 lipca 1952 składała się z 15 gromad[6]. Gmina Brzeźnica została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[7].

W związku z reaktywowaniem gmin 1 stycznia 1973[8], przywrócono gminę Brzeźnica. Nowa gmina Brzeźnica objęła większość jej dawnych gromad/sołectw. Nie objęła jednak Jaśkowic i Wielkich Dróg, które włączono do gminy Skawina, oraz Lgoty, którą włączono do gminy Tomice. Ponadto gminę Brzeźnica zwiększono o Łączany i Półwieś, które dawniej należały do gminy Spytkowice (1945–54 do gminy Ryczów)[9].

1 stycznia 2007 Półwieś powróciła do gminy Spytkowice[10].

Zmiany administracyjne edytuj

Demografia edytuj

  • Piramida wieku mieszkańców gminy Brzeźnica w 2014 roku[13].

 

Sąsiednie gminy edytuj

Czernichów, Kalwaria Zebrzydowska, Skawina, Spytkowice, Tomice, Wadowice.

Przypisy edytuj

  1. l, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2017 r., „stat.gov.pl” [dostęp 2017-08-12] (pol.).
  2. Gmina Brzeźnica w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-25] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 644
  4. Gromady Bachowice (Langenbachdorf), Miejsce (Meßten), Spytkowice (Spittkau) i Woźniki (Schauenfurt) włączono do III Rzeszy.
  5. Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
  6. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  7. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  8. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  9. Uchwała Nr XVIII/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie krakowskim oraz ustalenia siedzib gminnych rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 8 grudnia 1972 Nr 18, poz. 268)
  10. Dz.U. z 2006 r. nr 137, poz. 972
  11. Dz.U. z 2005 r. nr 141, poz. 1185.
  12. Dz.U. z 2006 r. nr 137, poz. 972.
  13. Gmina Brzeźnica w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.