Budynek Archiwum Państwowego w Toruniu

Budynek Archiwum Państwowego w Toruniu – dawny budynek Miejskiej Komunalnej Kasy Oszczędności, obecnie siedziba Archiwum Państwowego w Toruniu.

Budynek Archiwum Państwowego w Toruniu
Zabytek: nr rej. A/1372 (wpis obszarowy)
Ilustracja
Budynek widziany od strony zachodniej
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Adres

plac Rapackiego 4

Styl architektoniczny

modernizm

Ukończenie budowy

1939

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Budynek Archiwum Państwowego w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Budynek Archiwum Państwowego w Toruniu”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Budynek Archiwum Państwowego w Toruniu”
Ziemia53°00′35″N 18°36′07″E/53,009722 18,601944
Strona internetowa

Historia

edytuj

Budynek zaprojektował w 1938 roku Ignacy Tłoczek. Gmach był przeznaczony na siedzibę Miejskiej Komunalnej Kasy Oszczędności. 11 maja 1939 roku przedłożono projekt. Pozwolenie na budowę wydano 13 maja. Przed 1 września 1939 roku budynek był gotowy w stanie surowym[1].

W czasie II wojny światowej został on przez okupanta przebudowany. Nowe rozpoczęto w 1941 roku. Niemcy zburzyli wieżę i prowadzące na nią schody oraz ulokowali wejście od strony głównej arterii. Remont budynku wraz z przebudową okolicy Łuku Cezara wchodził w skład planu gruntownej przebudowy miasta przez władze okupacyjne[2].

W 1945 roku w budynku mieścił się sowiecki szpital wojskowy. Prawdopodobnie w 1946, w związku z planami przeprowadzenia kolejnej przebudowy budynku, zaplanowano ulokowanie na elewacji rzeźby flisaka[3].

W 1957 roku obiekt wyremontowano i przystosowano na potrzeby Archiwum Państwowego, przeniesionego z Ratusza Staromiejskiego[4]. Od 1996 roku, kiedy to Archiwum wzbogaciło się o nowy budynek przy ul. Idzikowskiego 6, w dawnym budynku mieści się jego centrala oraz oddział I, w skład którego wchodzi m.in. pracownia informacji archiwalnej i ewidencji, pracownia konserwacji oraz dział administracyjno-gospodarczy i dział finansowo-księgowy[5].

Obiekt wpisano do gminnej ewidencji zabytków (nr 617)[6].

Przypisy

edytuj
  1. Kluczwajd 2020 ↓, s. 109–110.
  2. Kluczwajd 2020 ↓, s. 110–111.
  3. Kluczwajd 2020 ↓, s. 111.
  4. Ratusz Staromiejski. muzeum.torun.pl. [dostęp 2022-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-29)].
  5. Artur Nogaj, Archiwum Państwowe w Toruniu [online], www.torun.ap.gov.pl [dostęp 2018-06-19] [zarchiwizowane z adresu 2010-02-10] (pol.).
  6. Gmina Miasta Toruń: Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia na lata 2022–2025. 2021, s. 98.

Bibliografia

edytuj
  • Katarzyna Kluczwajd: Toruński Łuk Cäsera Ulatowskiego – Tłoczka, czyli „nowa brama Bydgoska” jako przykład zmiany tego, co dzieli, na to, co łączy. W: Katarzyna Kluczwajd, Michał Pszczółkowski (red.): Torunia przestrzeń wspólna: wielokulturowe miasto z cezurą i bez cezury 1920 roku. Zabytki toruńskie młodszego pokolenia. Toruń: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 2020. ISBN 978-83-953155-9-6.