Wikipedia

Budynek spalarni śmieci z maszynownią i komin maszynowni w dawnej oczyszczalni ścieków

zabytek w Bytomiu

Budynek spalarni śmieci z maszynownią i komin maszynowni w dawnej oczyszczalni ścieków – budynek spalarni odpadów z maszynownią i kominem z 1905 roku w Bytomiu, wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego[1].

Budynek spalarni śmieci z maszynownią i komin maszynowni w dawnej oczyszczalni ścieków[1]
Symbol zabytku nr rej. A/447/15 z 26 marca 2015[1]
Ilustracja
Zabudowania spalarni od strony ul. Łagiewnickiej (2019)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Bytom

Adres

ul. Zabrzańska / ul. Łagiewnicka[1]

Architekt

Karl Brugger

Rozpoczęcie budowy

4 października 1902

Ukończenie budowy

1905

Położenie na mapie Bytomia
Mapa konturowa Bytomia, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „budynek spalarni”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „budynek spalarni”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „budynek spalarni”
Ziemia50°20′27,9″N 18°55′00,8″E/50,341083 18,916889
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

Władze Bytomia w ramach budowy miejskiej sieci kanalizacyjnej zdecydowały o budowie pierwszej biologicznej oczyszczalni ścieków na terenie ówczesnego Cesarstwa Niemieckiego[2][3] w miejscu, na którym w XVII wieku stał młyn Jakuba Pielki i jego syna Andrzeja (niem. Pielkermühle)[4]. Projektantem oczyszczalni od strony technicznej był Max Rosenquist[5], architektem zaś – miejski radca budowlany Karl Brugger[6]. Budowę rozpoczęto oficjalnie 4 października 1902, była prowadzona przez firmę Windschild & Langelott z Cossebaude; oględziny wyników zakończonej pracy przez przedstawicieli gminy nastąpiły 31 października 1905 roku[3].

Wraz z oczyszczalnią powstała spalarnia odpadów, oparta o system pieców Doerra[7]. W głównym budynku mieściły się dwie komory spalania, stacja transformatorowa oraz pomieszczenie dla majstra; główna hala po usunięciu urządzeń służyła później warsztat[8] oraz jako garaż dla pojazdów, które były własnością oczyszczalni. W dobudówce znajdowała się maszynownia z zachowaną jednotłokową sprężarką firmy Zwickauer Maschinenfabrik[9], pompy i warsztat. W pobliżu spalarni postawiono komin, który obsługiwał spalarnię oraz wszystkie pozostałe urządzenia mechaniczne zakładu[10].

Zarządcą zabytkowego kompleksu jest Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne[6].

Galeria edytuj

  •  
    Komin
  •  
    Budynek spalarni od południowego wschodu
  •  
    Budynek spalarni od północnego zachodu
  •  
    Spalarnia w zimie

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 24 [dostęp 2017-08-22].
  2. ↑ Günther Trauer: Die Entwässerung der schlesischen Städte. W: Schlesien. Kultur und Arbeit. Einer Deutschen Grenzmark. Bruno Salomon, Erwin Stein (hrsg.). Berlin / Friedenau: Deutscher Kommunal-Verlag, 1926, s. 82.
  3. ↑ a b Nadolski 2004 ↓, s. 63.
  4. ↑ Władysława Ślęzak: Bytom za panowania Piastów. Bytom: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 53. ISBN 83-905719-0-0.
  5. ↑ Nadolski 2004 ↓, s. 62.
  6. ↑ a b Bytomski.pl 2015 ↓.
  7. ↑ Nadolski 2004 ↓, s. 64.
  8. ↑ Nadolski 2004 ↓, s. 68.
  9. ↑ Nadolski 2004 ↓, s. 71.
  10. ↑ Nadolski 2004 ↓, s. 66.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Budynek_spalarni_śmieci_z_maszynownią_i_komin_maszynowni_w_dawnej_oczyszczalni_ścieków&oldid=71244838”