Budynin
Budynin – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Ulhówek[5][6].
| wieś | |
.jpg) Zabytkowa cerkiew | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-678[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LTM |
| SIMC |
0904285[5] |
Położenie na mapie gminy Ulhówek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego  | |
 50°25′43″N 23°57′00″E/50,428611 23,950000[1]
| |
Wieś jest sołectwem w gminie [Ulhówek[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 151 mieszkańców[8].
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Bożej Królowej Polski w Machnówku[9]. W miejscowości znajduje się zabytkowa drewniana cerkiew Niepokalanego Poczęcia NMP użytkowana obecnie jako kościół filialny.
Położenie geograficzne
edytujW latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Historia
edytujW 1437 właścicielem wsi był Wyszel Rogala i wtedy drogą zamiany przeszła w ręce Piotra Dziektarzewa z ziemi płockiej, który później przyjął nazwisko Budyniński. W 1463 Budynin kupił kasztelan bełski Jan Magier. Magierowie sprzedali wieś w 1554 staroście hrubieszowskiemu Andrzejowi Dembowskiemu.
W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie sokalskim województwa lwowskiego. Folwark w Budyninie należał do Żyda Nuchima Reisza. W 1944 nacjonaliści ukraińscy z OUN – UPA zamordowali we wsi 10 Polaków, grabiąc i paląc polskie zagrody[10].
W latach 1945–1947 większość mieszkańców wsi została wysiedlona[11].
Ludność
edytujBudynin według danych na koniec 2011 liczył 151 mieszkańców w tym 76 kobiet i 75 mężczyzn. Było 89 osób w wieku produkcyjnym, 35 w wieku przedprodukcyjnym i 27 w wieku poprodukcyjnym. W ostatnich latach zaznaczyła się tendencja spadkowa liczby ludności (w 1998 wieś liczyła 173 mieszkańców; w 2002 – 175, a w 2009 – 153)[12].
Zabytki
edytujW miejscowości znajdują się następujące obiekty zabytkowe[13]:
- Drewniana Cerkiew greckokatolicka pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, obecnie kościół filialny rzymskokatolicki pw. Opieki NMP, należący do parafii w Machnówku. Wzniesiona w 1887, z zachowaniem tradycji dawnego budownictwa cerkiewnego, na miejscu drewnianej cerkwi istniejącej już w 1774. Budowla duża, trzykopułowa, z ozdobną galeryjką arkadową i wydatnymi wysokimi okapami. Wewnątrz znajduje się polichromia o tradycjach barokowych, wykonana w 1892 oraz częściowo zachowany ikonostas. W skład wyposażenia wchodzą między innymi ławki i stalle przeniesione z kościoła dominikanek w Bełzie.
- Dzwonnica, drewniana, wzniesiona jednocześnie z cerkwią z jednym dzwonem, zapewne z XVIII wieku.
- Przydrożna figura kamienna z I połowy XIX w. na cmentarzu przycerkiewnym. Na czworobocznym postumencie znajduje się rzeźba św. Floriana.
Turystyka
edytuj- Budynin leży na trasie Transgranicznego szlaku turystycznego Bełżec – Bełz, z atrakcją turystyczną jaką jest znajdująca się we wsi zabytkowa cerkiew z 1887[14].
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 12737
- ↑ Wieś Budynin w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-09], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-09].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 105 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ BIP gminy, sotysi
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 1000, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
- ↑ Grzegorz Rąkowski, Polska egzotyczna, część II, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 2002, s 309-310.
- ↑ Bank Danych Lokalnych: miejscowości.
- ↑ Katarzyna Warmińska, Dziewiętnastowieczne byłe świątynie greckokatolickie z Chłopiatyna, Lisek, Dłużniowa i Budynina jako przykłady trójkopułowych cerkwi drewnianych z południowo-wschodniej części województwa lubelskiego oraz ich problematyka konserwatorska. grekokatolicyzm.dl.interia.pl. [dostęp 2011-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-05)]. (pol.).
- ↑ Bełżec – Bełz. Transgraniczny szlak turystyczny – strona szlaku. [dostęp 2015-12-19].
Bibliografia
edytuj- Grzegorz Rąkowski, Polska egzotyczna, część II, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 2002, ISBN 978-83-62460-26-7.
Linki zewnętrzne
edytuj- Budynin. Apokryf Ruski. [dostęp 2011-08-23]. (pol.).
- Budynin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 444.