Wikipedia

Budynin

wieś w województwie lubelskim

Budynin – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Ulhówek[5][6].

Budynin
wieś
Ilustracja
Zabytkowa cerkiew
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

tomaszowski

Gmina

Ulhówek

Liczba ludności (2021)

123[2][3]

Strefa numeracyjna

84

Kod pocztowy

22-678[4]

Tablice rejestracyjne

LTM

SIMC

0904285[5]

Położenie na mapie gminy Ulhówek
Mapa konturowa gminy Ulhówek, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Budynin”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Budynin”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Budynin”
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego
Mapa konturowa powiatu tomaszowskiego, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Budynin”
Ziemia50°25′43″N 23°57′00″E/50,428611 23,950000[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Widok na wieś

Wieś jest sołectwem w gminie [Ulhówek[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 151 mieszkańców[8].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Bożej Królowej Polski w Machnówku[9]. W miejscowości znajduje się zabytkowa drewniana cerkiew Niepokalanego Poczęcia NMP użytkowana obecnie jako kościół filialny.

Położenie geograficzne edytuj

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Historia edytuj

W 1437 właścicielem wsi był Wyszel Rogala i wtedy drogą zamiany przeszła w ręce Piotra Dziektarzewa z ziemi płockiej, który później przyjął nazwisko Budyniński. W 1463 Budynin kupił kasztelan bełski Jan Magier. Magierowie sprzedali wieś w 1554 staroście hrubieszowskiemu Andrzejowi Dembowskiemu.

W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie sokalskim województwa lwowskiego. Folwark w Budyninie należał do Żyda Nuchima Reisza. W 1944 nacjonaliści ukraińscy z OUN – UPA zamordowali we wsi 10 Polaków, grabiąc i paląc polskie zagrody[10].

W latach 1945–1947 większość mieszkańców wsi została wysiedlona[11].

Ludność edytuj

Budynin według danych na koniec 2011 liczył 151 mieszkańców w tym 76 kobiet i 75 mężczyzn. Było 89 osób w wieku produkcyjnym, 35 w wieku przedprodukcyjnym i 27 w wieku poprodukcyjnym. W ostatnich latach zaznaczyła się tendencja spadkowa liczby ludności (w 1998 wieś liczyła 173 mieszkańców; w 2002 – 175, a w 2009 – 153)[12].

Zabytki edytuj

W miejscowości znajdują się następujące obiekty zabytkowe[13]:

  • Drewniana Cerkiew greckokatolicka pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, obecnie kościół filialny rzymskokatolicki pw. Opieki NMP, należący do parafii w Machnówku. Wzniesiona w 1887, z zachowaniem tradycji dawnego budownictwa cerkiewnego, na miejscu drewnianej cerkwi istniejącej już w 1774. Budowla duża, trzykopułowa, z ozdobną galeryjką arkadową i wydatnymi wysokimi okapami. Wewnątrz znajduje się polichromia o tradycjach barokowych, wykonana w 1892 oraz częściowo zachowany ikonostas. W skład wyposażenia wchodzą między innymi ławki i stalle przeniesione z kościoła dominikanek w Bełzie.
  • Dzwonnica, drewniana, wzniesiona jednocześnie z cerkwią z jednym dzwonem, zapewne z XVIII wieku.
  • Przydrożna figura kamienna z I połowy XIX w. na cmentarzu przycerkiewnym. Na czworobocznym postumencie znajduje się rzeźba św. Floriana.
Osobny artykuł: Cerkiew Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Budyninie.

Turystyka edytuj

  • Budynin leży na trasie Transgranicznego szlaku turystycznego Bełżec – Bełz, z atrakcją turystyczną jaką jest znajdująca się we wsi zabytkowa cerkiew z 1887[14].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 12737
  2. ↑ Wieś Budynin w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-09], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-09].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 105 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  5. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ BIP gminy, sotysi
  8. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  9. ↑ Opis parafii na stronie diecezji
  10. ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 1000, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
  11. ↑ Grzegorz Rąkowski, Polska egzotyczna, część II, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 2002, s 309-310.
  12. ↑ Bank Danych Lokalnych: miejscowości.
  13. ↑ Katarzyna Warmińska, Dziewiętnastowieczne byłe świątynie greckokatolickie z Chłopiatyna, Lisek, Dłużniowa i Budynina jako przykłady trójkopułowych cerkwi drewnianych z południowo-wschodniej części województwa lubelskiego oraz ich problematyka konserwatorska. grekokatolicyzm.dl.interia.pl. [dostęp 2011-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-05)]. (pol.).
  14. ↑ Bełżec – Bełz. Transgraniczny szlak turystyczny – strona szlaku. [dostęp 2015-12-19].

Bibliografia edytuj

  • Grzegorz Rąkowski, Polska egzotyczna, część II, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 2002, ISBN 978-83-62460-26-7.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Budynin&oldid=73124946”