Bukan Solandera
gatunek rośliny z rodziny bukanowatych
Bukan Solandera (Nothofagus solandri (Hook.f.) Oerst.) – gatunek rośliny z rodziny bukanowatych (Nothofagaceae). Występuje naturalnie w nizinnych i wyżynnych regionach Nowej Zelandii[5][6]. Ponadto bywa uprawiany[6][7].
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
bukan Solandera | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Nothofagus solandri (Hook.f.) Oerst. Skr. Vidensk.-Selsk. Christiana, Math.-Naturvidensk. Kl. 5(9): 355 1873[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Morfologia edytuj
- Pokrój
- Zimozielone drzewo lub krzew. Dorasta do 1–30 m wysokości[6]. Konary są wzniesione wachlarzowato i wyrastają z nich cienkie gałązki[7]. Pędy są spłaszczone. Kora jest gładka, ma czarniawą barwę, w upływem lat staje się podłużnie popękana[8].
- Liście
- Blaszka liściowa jest skórzasta, omszona od spodu i ma owalny, trójkątny, podłużny lub eliptyczny kształt[6]. Mierzy 1–1,5 cm długości oraz 7–8 mm szerokości, jest całobrzega, zwężona u nasady i z zaokrąglonym wierzchołkiem[6][8]. Górna powierzchnia blaszki jest ciemnozielona[7], błyszcząca, natomiast od spodnia powierzchnia jest jasna i nieco omszona. Ogonek liściowy jest nagi i ma 2–3 mm długości[6][8].
- Kwiaty
- Są jednopłciowe, mają czerwoną barwę. Kwiaty męskie są pojedyncze i mierzą 2 mm średnicy, natomiast kwiaty żeńskie są zebrane po 3 w kwiatostany[6].
- Owoce
- Orzechy osadzone po 3 w kupulach. Kupule powstają ze zrośnięcia trzech liści przykwiatowych[6].
- Gatunki podobne
- Roślina jest podobna do bukanu Menziesa (N. menziesii), który jednak różni się podwójnie głęboko i tępo karbowaną na brzegu blaszką liściową[8].
Biologia i ekologia edytuj
Rośnie w lasach zrzucających liście. Występuje na wysokości do 1200 m n.p.m.[6]
Zmienność edytuj
W obrębie tego gatunku wyróżniono jedną odmianę[3]:
- Nothofagus solandri var. cliffortioides (Hook.f.) Poole – o wątłej koronie. Blaszka liściowa jest podwinięta na brzegu, ma zaokrągloną nasadę i zaostrzony, uniesiony wierzchołek[8]
Zastosowanie edytuj
Drewno tego gatunku ma zastosowanie w budownictwie[9].
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-10-18] (ang.).
- ↑ a b c Nothofagus solandri (Hook.f.) Oerst.. The Plant List. [dostęp 2017-10-18]. (ang.).
- ↑ Nothofagus solandri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Discover Life: Point Map of Nothofagus solandri. Encyclopedia of Life. [dostęp 2017-10-18]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Nothofagus solandri. Plantes & botanique. [dostęp 2017-10-18]. (fr.).
- ↑ a b c T. Russell, C. Cutler & M. Walters: Ilustrowana encyklopedia – Drzewa Świata. Kraków: Universitas, 2008, s. 149. ISBN 97883-242-0842-5. (pol.).
- ↑ a b c d e O. Johnson, D. More: Przewodnik Collinsa. Drzewa. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2011, s. 202. ISBN 978-83-7073-643-9. (pol.).
- ↑ D.J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 492. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).