Bukan Solandera

gatunek rośliny z rodziny bukanowatych

Bukan Solandera (Nothofagus solandri (Hook.f.) Oerst.) – gatunek rośliny z rodziny bukanowatych (Nothofagaceae). Występuje naturalnie w nizinnych i wyżynnych regionach Nowej Zelandii[5][6]. Ponadto bywa uprawiany[6][7].

Bukan Solandera
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bukowce

Rodzina

bukanowate

Rodzaj

bukan

Gatunek

bukan Solandera

Nazwa systematyczna
Nothofagus solandri (Hook.f.) Oerst.
Skr. Vidensk.-Selsk. Christiana, Math.-Naturvidensk. Kl. 5(9): 355 1873[3]
Synonimy
  • Cliffortioides oblongata Dryand.
  • Fagus solandri Hook.f.
  • Myrtilloides cinerascens Banks & Sol. ex Hook.
  • Nothofagus solandri var. solandri
  • Nothofagus × soltruncata Cockayne[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Morfologia

edytuj
Pokrój
Zimozielone drzewo lub krzew. Dorasta do 1–30 m wysokości[6]. Konary są wzniesione wachlarzowato i wyrastają z nich cienkie gałązki[7]. Pędy są spłaszczone. Kora jest gładka, ma czarniawą barwę, w upływem lat staje się podłużnie popękana[8].
Liście
Blaszka liściowa jest skórzasta, omszona od spodu i ma owalny, trójkątny, podłużny lub eliptyczny kształt[6]. Mierzy 1–1,5 cm długości oraz 7–8 mm szerokości, jest całobrzega, zwężona u nasady i z zaokrąglonym wierzchołkiem[6][8]. Górna powierzchnia blaszki jest ciemnozielona[7], błyszcząca, natomiast od spodnia powierzchnia jest jasna i nieco omszona. Ogonek liściowy jest nagi i ma 2–3 mm długości[6][8].
Kwiaty
Są jednopłciowe, mają czerwoną barwę. Kwiaty męskie są pojedyncze i mierzą 2 mm średnicy, natomiast kwiaty żeńskie są zebrane po 3 w kwiatostany[6].
Owoce
Orzechy osadzone po 3 w kupulach. Kupule powstają ze zrośnięcia trzech liści przykwiatowych[6].
Gatunki podobne
Roślina jest podobna do bukanu Menziesa (N. menziesii), który jednak różni się podwójnie głęboko i tępo karbowaną na brzegu blaszką liściową[8].

Biologia i ekologia

edytuj

Rośnie w lasach zrzucających liście. Występuje na wysokości do 1200 m n.p.m.[6]

Zmienność

edytuj

W obrębie tego gatunku wyróżniono jedną odmianę[3]:

  • Nothofagus solandri var. cliffortioides (Hook.f.) Poole – o wątłej koronie. Blaszka liściowa jest podwinięta na brzegu, ma zaokrągloną nasadę i zaostrzony, uniesiony wierzchołek[8]

Zastosowanie

edytuj

Drewno tego gatunku ma zastosowanie w budownictwie[9].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-10-18] (ang.).
  3. a b c Nothofagus solandri (Hook.f.) Oerst.. The Plant List. [dostęp 2017-10-18]. (ang.).
  4. Nothofagus solandri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Discover Life: Point Map of Nothofagus solandri. Encyclopedia of Life. [dostęp 2017-10-18]. (ang.).
  6. a b c d e f g h i Nothofagus solandri. Plantes & botanique. [dostęp 2017-10-18]. (fr.).
  7. a b c T. Russell, C. Cutler & M. Walters: Ilustrowana encyklopedia – Drzewa Świata. Kraków: Universitas, 2008, s. 149. ISBN 97883-242-0842-5. (pol.).
  8. a b c d e O. Johnson, D. More: Przewodnik Collinsa. Drzewa. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2011, s. 202. ISBN 978-83-7073-643-9. (pol.).
  9. D.J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 492. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).