Burdykowszczyzna
Burdykowszczyzna (biał. Бурдыкоўшчына; ros. Бурдыковщина) – nieistniejący obecnie folwark i majątek na Białorusi, w rejonie baranowickim obwodu brzeskiego, około 27 km na północ od Baranowicz.
.jpg) Pałac Eysymontów w folwarku Burdykowszczyzna. Widok od strony ogrodu. Napoleon Orda, rysunek ołówkiem podmalowany akwarelą, 1876, ze zbiorów Czapskich, Muzeum Narodowe w Krakowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
Położenie na mapie obwodu brzeskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 53°21′00,2″N 25°51′32,0″E/53,350056 25,858889
| |
Historia edytuj
Pierwsze wzmianki o Burdykowszczyźnie pochodzą z 1624 roku[1]. Wraz z sąsiednimi Bujnowiczami (Bujniewiczami) były to dobra jezuickie. W 1826 roku już należały do Anny z Wołodkowiczów, żony Adama Obuchowicza, sędziego ziemskiego powiatu mozyrskiego. Ich córka, Regina (1808–1881), wychodząc w 1843 roku za Alojzego Eysymonta (1791–1849) wniosła majątek do rodziny męża, w rękach której pozostał do końca XIX wieku, a może dłużej[2]. W tym czasie dobra te liczyły około 2967 mórg[3]. W pierwszych kilkunastu latach XX wieku majątek kilkakrotnie zmieniał właścicieli[1].Istnieje relacja, że na początku XX wieku majątek należał do Kazimierza Fiszera[4].
Po I wojnie światowej majątek został najprawdopodobniej rozparcelowany i przeznaczony pod osadnictwo wojskowe: prawie 30 działek przeznaczono dla podoficerów i oficerów Wojska Polskiego[5]. W 1924 roku osada młyńska i młyn w Burdykowszczyźnie ciągle jeszcze należały do Skarbu Państwa i były wystawione na sprzedaż[6]. W 1939 roku właścicielem majątku (folwarku?) był Ignacy Porębski[7].
Przed rozbiorami Burdykowszczyzna wchodziła w skład województwa nowogródzkiego Rzeczypospolitej[2]. Po III rozbiorze Polski w 1795 roku znalazła się na terenie powiatu nowogródzkiego (ujezdu), należącego do guberni mińskiej Imperium Rosyjskiego. Po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku Burdykowszczyzna wróciła do Polski, należała do gminy Poczapów powiatu nowogródzkiego województwa nowogródzkiego. Od 1945 roku – w ZSRR, od 1991 roku – na terenie Republiki Białorusi.
Folwark istniał jeszcze na polskiej mapie Wojskowego Instytutu Geograficznego z 1929 roku (1:100 000). Obecnie (na mapach radzieckich, na mapach współczesnych i zdjęciach lotniczych) w miejscu folwarku nie ma żadnych zabudowań.
Dawny dwór edytuj
Dwór Obuchowiczów i Eysymontów znany jest jedynie z rysunku ogrodowej elewacji Napoleona Ordy z 1876 roku: w siedmioosiowej, środkowej części był piętrowy, po obu stronach – czteroosiowe parterowe skrzydła. W 1870 roku we dworze służyły 24 osoby[1].
Duży park angielski opadał skłonami ku pobliskiej sadzawce[2]. Pozostałości po parku istniały do co najmniej lat. 80. XX wieku[1].
Nie wiadomo, kiedy majątek został zniszczony. Ponoć tuż po II wojnie światowej przebywały tu osoby przeznaczone do wysiedlenia na Ziemie Odzyskane[4]. Według innych źródeł dwór został spalony w czasie II wojny światowej[1].
Majątek Burdykowszczyzna jest opisany w 2. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Бурдыковщина. W: Анатолий Тарасович Федорук: Старинные усадьбы Берестейщины. Mińsk: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2004, s. 430–431. ISBN 985-11-0305-5. [dostęp 2015-09-20]. (ros.).
- ↑ a b c d Burdykowszczyzna, [w:] Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 2: Województwa brzesko-litewskie, nowogrodzkie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993, s. 192, ISBN 83-04-03784-X, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
- ↑ Bujnowicze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 454. 1. znaczenie.
- ↑ a b Burdykowszczyzna na stronie Radzima.net. [dostęp 2015-09-20].
- ↑ Osadnicy wojskowi (lista kompletna). [dostęp 2015-09-20].
- ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 118, poz. 1076
- ↑ Wykaz z nazwami majątków oraz z imionami i nazwiskami ich właścicieli z województw: Nowogródzkiego, Białostockiego, Poleskiego, Wileńskiego, Wołyńskiego. [dostęp 2015-09-20].
Linki zewnętrzne edytuj
- Burdykowszczyzna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 276.
- Bujnowicze 1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 454.