Burzyk fidżyjski
Burzyk fidżyjski[3] (Pseudobulweria macgillivrayi) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny burzykowatych (Procellariidae). Znany wyłącznie z fidżyjskiej wyspy Gau. Krytycznie zagrożony wyginięciem.
| Pseudobulweria macgillivrayi[1] | |||
| (G. R. Gray, 1860) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
burzyk fidżyjski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Taksonomia i historia badań edytuj
Po raz pierwszy gatunek opisał George Robert Gray w 1859 w Catalogue of birds of the tropical islands of the Pacific Ocean, in the collection of the British Museum. Holotyp pochodził z wyspy Gau (Fidżi)[4], został odłowiony w październiku 1855 przez oficera medycznego F.M. Raynera podczas podróży HMS Herald[5][6]. Gray nadał nowemu gatunkowi nazwę Thalassidroma (Bulweria) Macgillivrayi[4]. Obecnie (2021) akceptowana przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny nazwa to Pseudobulweria macgillivrayi[7]. Początkowo holotyp burzyka fidżyjskiego uznawano, dzięki publikacji Salvina z 1896, za dorosłego samca[5], jednak według BirdLife International był to osobnik młodociany[8]. Przez wiele lat okaz ten był jedynym znanym nauce. W 1964 i 1965 roku odnotowano kilka niepotwierdzonych stwierdzeń[9], ale dopiero w 1984, po wielu miesiącach poszukiwań, udało się schwytać kolejnego osobnika; został on zbadany, sfotografowany, zmierzony, zważony, a następnie wypuszczony na wolność[6]. Pomiędzy 1983 a 2012 rokiem odnotowano w sumie 21 stwierdzeń tego ptaka[2][8].
Burzyk fidżyjski to gatunek monotypowy[7][10].
Morfologia edytuj
Długość ciała wynosi 29–30 cm, masa ciała 120–145 g, rozpiętość skrzydeł około 73 cm[10]. Większość upierzenia czekoladowobrązowa, możliwe że boki głowy są ciemniejsze. Dziób czarny, tęczówka ciemna. Skoki jasnoniebieskie; stopy czarne, na błonach pławnych występują jasnoniebieskie plamy[8].
Zasięg, ekologia i zachowanie edytuj
Burzyki fidżyjskie odnotowano jedynie na Gau – piątej co do wielkości wyspie Fidżi – i otaczających ją wodach[10][8][11]. Prawdopodobnie gniazdują na nierównym terenie (Gau to wyspa wulkaniczna) w interiorze wyspy[8][11]. Brak pewnych informacji o głosie, pożywieniu i lęgach[10].
Status edytuj
IUCN uznaje burzyka fidżyjskiego za gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem (CR, Critically Endangered) nieprzerwanie od 1994 (stan w 2021). Liczebność populacji prawdopodobnie nie przekracza 50 par, choć z uwagi na skrajnie nieliczne stwierdzenia możliwe, że jest mniejsza niż 50 dorosłych osobników. Zagrożeniem jest prawdopodobnie drapieżnictwo ze strony kotów, szczurów i zdziczałych świń. Choć współwystępujące z fidżyjskimi petrele obrożne (Pterodroma brevipes) zdają się nie ponosić dużych strat z tego powodu, możliwe że burzyki fidżyjskie mają dłuższy sezon lęgowy i tym samym więcej okazji do padnięcia ofiarą drapieżnika[2][8].
Przypisy edytuj
- ↑ Pseudobulweria macgillivrayi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Pseudobulweria macgillivrayi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (Wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-25].
- ↑ a b George Robert Gray: Catalogue of birds of the tropical islands of the Pacific Ocean, in the collection of the British Museum. 1859, s. 56.
- ↑ a b Julian P. Hume, Michael Walters: Extinct Birds. A&C Black, 2012, s. 444. ISBN 978-1-4081-5862-3.
- ↑ a b D. Watling. Rediscovery of a petrel and new faunal records on Gau Island. „Oryx”. 20 (1), s. 31–34, 1986. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-08-24]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Fiji Petrel Pseudobulweria macgillivrayi. BirdLife International. [dostęp 2021-08-24].
- ↑ David Priddel, Nicholas Carlile, Kolinio Moce & Dick Watling. A review of records and recovery actions for the ‘Critically Endangered’ Fiji Petrel Pseudobulweria macgillivrayi. „Bird Conservation International”. 18 (4), s. 381–393, 2008. (ang.).
- ↑ a b c d Carboneras, C., Jutglar, F. & Kirwan, G.M.: Fiji Petrel (Pseudobulweria macgillivrayi). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-08-16].
- ↑ a b Shirihai, H.; Pym, T.; Kretzschmar, J.; Moce, K.; Taukei, A.; Watling, D.. First observations of Fiji Petrel Pseudobulweria macgillivrayi at sea: off Gau Island, Fiji, in May 2009. „Bulletin of the British Ornithologists' Club”. 129 (3), s. 129–148, 2009.
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia burzyka fidżyjskiego. arkive.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-02)]. w serwisie ARKive
- Zdjęcia burzyka fidżyjskiego. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).