Piaskownica zwyczajna

gatunek rośliny
(Przekierowano z Calamagrostis arenaria)

Piaskownica zwyczajna (Calamagrostis arenaria (L.) Roth) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych. Jako gatunek rodzimy występuje na wydmach nadmorskich Europy, południowo-zachodniej Azji i północnej Afryki. Ponadto zawleczony do południowej Afryki, Australii i na oba kontynenty amerykańskie[3]. W Polsce na naturalnych stanowiskach rośnie na wybrzeżu, w głębi kraju jest wysiewana na piaskach[4]. Na nadmorskich wydmach jest częsta[5].

Piaskownica zwyczajna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

trzcinnik / piaskownica

Gatunek

piaskownica zwyczajna

Nazwa systematyczna
Calamagrostis arenaria (L.) Roth
Tent. Fl. Germ. 1: 34 (1788)[3]
Synonimy
  • Ammophila arenaria (L.) Link[3]

Morfologia

edytuj
 
Kwiatostan
Pokrój
Szarozielona trawa kępkowa.
Łodyga
Gładkie źdźbło do 1 m wysokości[5].
Liście
Pochwy liściowe nieco szorstkie. Blaszki szydłowato zwinięte, gładkie, nagie, tylko na nerwach krótko owłosione. Języczek liściowy wąski, rozdwojony, długości 2-3 mm[5].
Kwiaty
Zebrane w żółtobiałe kłoski, te z kolei zebrane w kłosokształtną, wałkowatą, zwężoną z obu końców wiechę długości 10–20 cm. W kłosku znajdują się dwie lancetowate, ostre i nierówne plewy, długości 10-12 mm (dolna jest mniejsza od górnej). Plewki krótko owłosione. Plewka dolna z dwoma ząbkami na szczycie. Oś kłoska u podstawy plewki dolnej posiada dość długie włoski[5].
Gatunki podobne
Piaskownica krótkoszyjkowa.

Biologia i ekologia

edytuj

Bylina, hemikryptofit. Rośnie na wydmach nadmorskich. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Gatunek charakterystyczny związku Ammophilion borealis[6]. Ma bardzo długie korzenie zakotwiczające ją w podłożu. Młode rośliny wyrastają z podziemnych rozłogów. Roślina broni się przed zasypaniem rosnąc bardzo szybko w górę i wypuszczając nowe rozłogi. Dzięki rozbudowanemu systemowi korzeniowemu jest rośliną stabilizującą piaski.

Zmienność

edytuj

Gatunek zróżnicowany na dwa podgatunki[3]:

  • Ammophila arenaria subsp. arenaria – występuje w całym zasięgu gatunku
  • Ammophila arenaria subsp. australis (Mabille) M.Laínz – rośnie w Europie, południowo-zachodniej Azji i Afryce

Tworzy mieszańce z trzcinnikiem piaskowym Calamagrostis epigeiostrzcinnikownicę nadbrzeżną Calamagrostis × baltica[5][7].

 
Sposób ukorzeniania się na wydmach
 
Ziarniaki
 
Pokrój

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-12-23] (ang.).
  3. a b c d Calamagrostis arenaria (L.) Roth, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-02].
  4. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  5. a b c d e Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  6. Władysław Matuszkiewicz, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059.
  7. Calamagrostis × baltica (Flüggé ex Schrad.) Trin., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-02].