Calicovatellus

wymarły rodzaj owadów
(Przekierowano z Calicovatellus petrodytes)

Calicovatellus – wymarły rodzaj chrząszczy z rodziny pływakowatych i podrodziny Hydroporinae. Obejmuje tylko jeden gatunek, Calicovatellus petrodytes. Żył w miocenie na terenie Ameryki Północnej.

Calicovatellus
Okres istnienia: miocen
23.03/5.333
23.03/5.333
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze drapieżne

Infrarząd

Hydradephaga

Nadrodzina

Dytiscoidea

Rodzina

pływakowate

Podrodzina

Hydroporinae

Plemię

Vatellini

Rodzaj

Calicovatellus

Typ nomenklatoryczny

Calicovatellus petrodytes Miller et Lubkin, 2001

Taksonomia edytuj

Rodzaj i gatunek typowy opisali po raz pierwszy w 2001 roku Kelly B. Miller i Sara H. Lubkin na łamach „Journal of Paleontology”. Opisu dokonano na podstawie skamieniałości znalezionej w Mule Canyon w paśmie Calico Mountains w kalifornijskiej części pustyni Mojave. Pozyskano ją z dolnych warstw Formacji Barstow. Datowana jest na serrawal w środkowym miocenie. Holotyp zdeponowano na Wydziale Nauk Geologicznych Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara. Nazwa rodzajowa nawiązuje do wspomnianego pasma i należącego do tego samego plemienia rodzaju Vatellus, natomiast epitet gatunkowy w zlatynizowanej grece oznacza „kamienny nurek”[1].

Rodzaj ten umieszczany jest wraz z Vatellus i Derovatellus w plemieniu Vatellini[2]. W tych samych osadach co Calicovatellus znalezione zostały liczne skamieniałości larw trzeciego stadium, opisane jako Schistomerus californense i klasyfikowane w monotypowym plemieniu Schistomerini[3][1]. Miller i Lubkin nie wykluczają, że należą one do tego samego gatunku co C. petrodytes, zwracają jednak uwagę, że znane larwy Vatellini mają charakterystyczne, trójgałęziste nasale, podczas gdy u S. californense są one wykształcone w sposób bardziej typowy dla Hydroporinae, nie można jednak mieć pewności, czy u C. petrodytes nie reprezentują stanu bardziej plezjomorficznego dla plemienia[1].

Morfologia edytuj

Chrząszcz o podługowato-jajowatym w zarysie ciele długości około 4,4 mm i szerokości około 2 mm. Głowa i przedplecze były z wierzchu niepunktowane. Wąskie, niemal kwadratowe w zarysie przedplecze było najszersze przed tylnym brzegiem i tam wciąż wyraźnie węższe od pokryw. Krawędzie boczne i kąty tylne przedplecza były zaokrąglone. Tarczka była niewidoczna z zewnątrz. Pokrywy były wydłużone, niemal równoległoboczne, o zaokrąglonym szczycie i niepunktowanej powierzchni. Epipleury również były niepunktowane, na przedzie szerokie i na wysokości pierwszego z widocznych sternitów odwłoka zwężone. Na pokrywach znajdował się wzór z sześciu brązowych przepasek podłużnych. Samo przedpiersie było wąskie i opadające, ale jego wyrostek międzybiodrowy był szeroki, zaopatrzony w pośrodkowe żeberko podłużne i nie sięgał do zapiersia. Szerokość śródpiersia była przeciętna, jego wyrostek lekko pogrubiony, a biodra środkowej pary styczne. Episternity zatułowia wąsko dochodziły do panewek tychże bioder. Zabiodrza były ku przodowi rozszerzone. Linie zabiodrzy miały prawie równoległy przebieg, ku przodowi były lekko rozbieżne[1].

Paleoekologia edytuj

Z tego samego ogniwa co Calicovatellus znane są m.in. skamieniałości chrząszczy z rodzajów Carpelimus i Cybocephalus, ważek z rodzaju Orthemis, wciornastków z rodzin Melanthripidae i Thripidae, muchówek z rodzajów Calopsectra, Culicoides i Dasyhelea, pluskwiaków z rodzajów Miomonalonion i Procymophyes, pająków z rodzajów Argenna czy roztoczy z rodzaju Protoarrenurus[3].

Chrząszcz ten zasiedlał płytkie jezioro o niskiej zawartości tlenu i słabym mieszaniu się wody, na co wskazuje obecność w tych samych osadach płazińców z rzędu Rhabdocoela, wodopójek, małżoraczków oraz larw ochotkowatych i kuczmanowatych. Zbiornik ten był prawdopodobnie słony, o czym świadczy obecność bezpancerzowców, które to wymagają zasolenia na poziomie minimum 3%; jego zasolenie nie mogło jednak przekraczać 14%, o czym świadczy obecność kuczmanowatych. Bezpancerzowce nie tolerują też temperatur poniżej 6 °C ani pH poniżej 6,8. Zbiornik ten przypuszczalnie okresowo wysychał – liczni przedstawiciele fauny byli przystosowani do takich warunków, a w osadach występują liczne ewaporyty, jak np. boracyt i gips. Przepasane pokrywy Calicovatellus mogą wskazywać na przystosowanie do częstych na terenach pustynnych zbiorników o podłożu mineralnym, co jest spójne z danymi geologicznymi[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e K.B. Miller, S.H. Lubkin. Calicovatellus petrodytes, a new genus and species of primitive vatelline diving beetle (Coleoptera: Dytiscidae: Hydroporinae: Vatellini) from the Miocene Barstow Formation, southern California, USA. „Journal of Paleontology”. 75, s. 890-894, 2001. The Paleontological Society. DOI: 10.1017/S0022336000016991. 
  2. Anders N. Nilsson, Jiří Hájek, A World Catalogue of the Family Dytiscidae, or the Diving Beetles (Coleoptera, Adephaga) Version 1.I.2021 [online], 2021.
  3. a b A.R. Palmer. Miocene arthropods from the Mojave desert, California. „United States Geological Survey Professional Paper”. 294-G, s. 237-280, 1957.