Wiewiórczak

rodzaj gryzoni
(Przekierowano z Callosciurus)

Wiewiórczak[7] (Callosciurus) – rodzaj ssaków z podrodziny wiewiórczaków (Callosciurinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).

Wiewiórczak
Callosciurus
J.E. Gray, 1867[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – wiewiórczak trójbarwny (C. prevosti)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Rodzina

wiewiórkowate

Podrodzina

wiewiórczaki

Plemię

Callosciurini

Rodzaj

wiewiórczak

Typ nomenklatoryczny

Sciurus rafflesii Vigors & Horsfield, 1828 (= Sciurus prevostii Desmarest, 1822)

Synonimy
Gatunki

15 gatunków – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowo-wschodniej Azji[8][9][10].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 148–291 mm, długość ogona 110–251 mm; masa ciała 134–403 g[9][11].

Systematyka edytuj

Rodzaj zdefiniował w 1867 roku angielski zoolog John Edward Gray na łamach The Annals and Magazine of Natural History[1]. Gray wymienił trzy gatunki – Sciurus rufogularis J.E. Gray, 1842 (= Sciurus prevostii Desmarest, 1822), Sciurus rafflesii[a] Vigors & Horsfield, 1829 i Macroxus sarawakensis[a] J.E. Gray, 1867 – nie wskazując gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1898 roku angielski zoolog Oldfield Thomas na typ nomenklatoryczny wyznaczył wiewiórczaka trójbarwnego (C. prevostii)[12].

Etymologia edytuj

  • Callosciurus: gr. καλλος kallos ‘piękno’, od καλος kalos ‘piękny’; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758 (wiewiórka)[13].
  • Baginia: indonezyjska nazwa Bajing dla wiewiórczaka orientalego[14]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Sciurus plantus Ljungh, 1801 (= Sciurus notatus Boddaert, 1785).
  • Erythrosciurus: gr. ερυθρος eruthros ‘czerwony’; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758 (wiewiórka)[15]. Gatunek typowy: Gray wymienił dwa gatunki – Sciurus siamensis[b] J.A. Gray, 1860 i Sciurus ferrugineus F. Cuvier, 1829[c] – nie wskazując gatunku typowego; typ nomenklatoryczny (późniejsze oznaczenie) – Sciurus ferrugineus F. Cuvier, 1829[12].
  • Heterosciurus: gr. ἑτερος heteros ‘inny’; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758 (wiewiórka)[16]. Gatunek typowy (oznaczenie oryginalne): Sciurus erythraeus Pallas, 1779
  • Tomeutes: gr. τομευς tomeus ‘nóż szewski’[5]. Gatunek typowy (oznaczenie oryginalne): Sciurus lokroides[d] Hodgson, 1836.
  • Hessonoglyphotes: gr. ησσων hessōn ‘mniej’; γλυφις gluphis, γλυφιδος gluphidos ‘dłuto’, od γλυφω gluphō ‘grawerować’[6]. Gatunek typowy (oznaczenie oryginalne): Glyphotes (Hessonoglyphotes) canalvus Moore, 1959 (= Sciurus notatus orestes O. Thomas, 1895).

Podział systematyczny edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki[17][11][8][7]:

Uwagi edytuj

  1. a b Podgatunek C. prevostii.
  2. Podgatunek C. erythraeus.
  3. Podgatunek C. finlaysonii.
  4. Podgatunek C. pygerythrus.

Przypisy edytuj

  1. a b Gray 1867 ↓, s. 277.
  2. Gray 1867 ↓, s. 279.
  3. Gray 1867 ↓, s. 285.
  4. É.L. Trouessart. Revision du genre Écureuil (Sciurus). „Le Naturaliste: journal des échanges et des nouvelles”. 2 (37), s. 292, 1880. (fr.). 
  5. a b O. Thomas. The Penis-bone, or "Baculum," as a Guide to the Classification of certain Squirrels. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eighth Series. 15, s. 385, 1915. (ang.). 
  6. a b J.C. Moore. A new subgenus and new species of squirrel from Borneo. „American Museum novitates”. 1944, s. 5, 1959. (ang.). 
  7. a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 199–201. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  8. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 592–594. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  9. a b J. Koprowski, E. Goldstein, K. Bennett & C. Pereira: Family Sciuridae (Tree, Flying and Ground Squirrels, Chipmunks, Prairie Dogs and Marmots). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 733–737. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
  10. D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Callosciurus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-10].
  11. a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 381–382. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  12. a b O. Thomas. On the mammals obtained by Mr. A. Whyte in Nyasaland, and presented to the British Museum by Sir H. H. Johnston, K.C.B.; being a fifth contribution to the mammal-fauna of Nyasaland. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1897 (4), s. 933, 1898. (ang.). 
  13. Palmer 1904 ↓, s. 153.
  14. Palmer 1904 ↓, s. 131.
  15. Palmer 1904 ↓, s. 270.
  16. Palmer 1904 ↓, s. 324.
  17. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-20]. (ang.).

Bibliografia edytuj