Carl Ludwig Engel
Johann Carl Ludwig Engel (ur. 3 lipca 1778 w Berlinie, zm. 14 maja 1840 w Helsinkach) – niemiecki architekt, przedstawiciel klasycyzmu, działający od 1816 w Finlandii. Jego dziełem jest Plac Senatu w Helsinkach z gmachami senatu (1822–1828), uniwersytetu (1828–1832), biblioteki uniwersyteckiej (1836–1845) i katedrą luterańską (1830–1852).
| |
| Data i miejsce urodzenia |
3 lipca 1778 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
14 maja 1840 |
| Zawód, zajęcie |
architekt |
Życiorys edytuj
Pomimo studiów architektonicznych w Berlinie (razem z Karlem Friedrichem Schinklem[1]), nie należał do kręgu młodych adeptów architektury skupionych wokół Friedricha Gilly'ego[2]. W 1809 rozpoczął pracę jako architekt miejski w Revalu[2].
W 1814 zaczął przygotowywać projekty dla zleceniodawców fińskich[2]. W 1814 zaprojektował drewniany dom Saarela (spalony podczas II wojny światowej) dla rosyjskiego gubernatora Finlandii Fabiana Gottharda von Steinheila a w latach 1816–1818 obserwatorium dla uniwersytetu w Turku[2]. W 1816 car Aleksander I Romanow mianował go architektem komitetu odbudowy w Helsinkach[2], które od 1812 były nową stolicą kraju[3].
Pierwszy plan nowej stolicy opracował Johan Albrecht Ehrenström (1762–1847), projektując Plac Senatu z rezydencją gubernatora carskiego, gmachem senatu fińskiego na wschodzie (symbolem niezależności autonomicznej Finlandii od Rosji) i kościołem luterańskim na północy (symbolem niezależności od Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego)[4]. Engel wzorował się na koncepcji Ehrenströma, proponując zabudowę w stylu neoklasycznym[4]. Budowa gmachu senatu trwała od 1822 do 1828 – po wschodniej stronie placu powstał trójskrzydłowy budynek z fasadą i kopułą inspirowaną rzymskim Panteonem[5]. W trakcie prac nad senatem, w 1827 w Turku wybuchł wielki pożar, który stał się pretekstem do przeniesienia uniwersytetu do Helsinek[6]. Engel zaprojektował nową siedzibę uczelni po zachodniej stronie placu, wzorując się na greckiej świątyni Apolla – styl rzymski zarezerwowany był dla budynku senatu – kolumny jońskie wzniesiono na wzór Erechtejonu (świątyni na ateńskim Akropolu, poświęconej Posejdonowi i Atenie)[7]. Gmach uniwersytetu był gotowy w 1832. Budowa kościoła ruszyła w 1830 i została ukończona w 1852, za panowania następcy cara Aleksandra I, jego brata Mikołaja I i po śmierci Engla[8]. Między gmachem uniwersytetu a kościołem, w latach 1836–1845 wzniesiono nową bibliotekę uniwersytecką w stylu rzymskim, której wnętrza przypominają architekturę łaźni rzymskich[9].
Ponadto Engel zaprojektował wiele innych budynków użyteczności publicznej, a także domów prywatnych i kościołów[2]. W 1824 Engel został generalnym intendentem budownictwa publicznego na terenie Finlandii[2].
Przypisy edytuj
- ↑ Marian Card Donnelly: Architecture in the Scandinavian countries. MIT Press, 1992, s. 198. ISBN 0-262-04118-9. [dostęp 2010-07-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Hans Junecke: Engel, Johann Carl Ludwig. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). T. 4. 1959. (niem.).
- ↑ W. Walczak: Finlandia. PWN, 1973, s. 23.
- ↑ a b Neil Kent: The Soul of the North: A Social, Architectural and Cultural History of the Nordic Countries, 1700-1940. Reaktion Books, 2001, s. 288. ISBN 1-86189-067-2. [dostęp 2010-07-16]. (ang.).
- ↑ Neil Kent: The Soul of the North: A Social, Architectural and Cultural History of the Nordic Countries, 1700-1940. Reaktion Books, 2001, s. 293. ISBN 1-86189-067-2. [dostęp 2010-07-16]. (ang.).
- ↑ Marian Card Donnelly: Architecture in the Scandinavian countries. MIT Press, 1992, s. 201. ISBN 0-262-04118-9. [dostęp 2010-07-16]. (ang.).
- ↑ Neil Kent: The Soul of the North: A Social, Architectural and Cultural History of the Nordic Countries, 1700-1940. Reaktion Books, 2001, s. 290–291. ISBN 1-86189-067-2. [dostęp 2010-07-16]. (ang.).
- ↑ Neil Kent: The Soul of the North: A Social, Architectural and Cultural History of the Nordic Countries, 1700-1940. Reaktion Books, 2001, s. 295. ISBN 1-86189-067-2. [dostęp 2010-07-16]. (ang.).
- ↑ Neil Kent: The Soul of the North: A Social, Architectural and Cultural History of the Nordic Countries, 1700-1940. Reaktion Books, 2001, s. 292. ISBN 1-86189-067-2. [dostęp 2010-07-16]. (ang.).