Carlo Collodi
Carlo Collodi, właściwie Carlo Lorenzini (ur. 24 listopada 1826 we Florencji, zm. 26 października 1890 tamże) – włoski pisarz i dziennikarz. Autor powieści i komedii, najbardziej znany jako twórca postaci Pinokia. Pseudonim Collodi używany od 1856, jest nazwą toskańskiego miasteczka, w którym urodziła się jego matka Angela Orzali.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
Życiorys
edytujPod koniec lat 30. XIX wieku wstąpił do seminarium w Colle di Val d`Elsa. Jednak w sierpniu 1842 roku zrezygnował, by zostać studentem wydziału retoryki i filozofii w Scuole pie di S. Giovannino we Florencji. W 1844 roku podjął pierwszą pracę – w największej księgarni i wydawnictwie Florencji u Giulio Piattiego. W 1847 został zatrudniony jako reporter w dziale teatralnym gazety Rivista di Firenze. 29 grudnia 1847 roku ukazał się pierwszy autorski artykuł Carlo Lorenzini pt. L’arpa. Carlo Lorenzini stał się rozpoznawalnym recenzentem sztuki i krytykiem muzycznym. Artykuły jego autorstwa zaczęły pojawiać się w mediolańskim magazynie kulturalnym L’Italia Musicale[1].
Podczas wojen o niepodległość Włoch w latach 1848 i 1860 służył jako ochotnik w armii. Jego żywe zainteresowania sprawami politycznymi doprowadziły go do założenia satyrycznej gazety „Il Lampione”[2][3].
Collodi zyskał rozgłos już w 1856 powieścią In vapore. Rozpoczął wówczas także intensywną działalność w innych politycznych gazetach, takich jak „Il Fanfulla”, oraz w Komisji Cenzury Teatru. Tworzył szkice satyryczne i opowiadania (niekiedy poprzez proste zestawienie wcześniejszych artykułów): Macchiette (1880), Occhi e nasi (1881), Storie allegre (1887).
Swą obecność w literaturze dziecięcej zapoczątkował w 1875 tomikiem Racconti delle los, zawierającym tłumaczenia francuskich bajek Charlesa Perraulta[2][3]. Napisał Giannettino (1876)[3], Minuzzolo (1878)[3] i Il viaggio per l’Italia di Giannettino (1880–1886) – cykle opowiadań, w których poprzez humorystyczne myśli i czyny postaci Giannettina opowiadał się za ponownym zjednoczeniem Włoch. Wówczas urzekł go pomysł wykorzystania przyjaznej, nieco łobuzerskiej postaci jako środka wyrażenia własnych przekonań. W 1880 rozpoczął pisanie opowieści Storia di un burattino (Historie marionetki), zwanej także Le avventure di Pinocchio (Przygody Pinokia), wydawanej w cotygodniowym „Il Giornale dei Bambini”[2][3] – pierwszej włoskiej gazecie dla dzieci.
Collodi zmarł nieświadomy popularności, jaką miał się cieszyć jego utwór. Został pochowany we Florencji, na cmentarzu przy bazylice San Miniato al Monte.
Wybrane publikacje
edytuj- Giannettino (1876)
- Minuzzolo (1878)
- Pinokio (Le avventure di Pinocchio, 1883, wyd. pol. 1912)
- Pipi, różowy małpiszonek (Pipi, lo sciomiottino color di rosa, 1887, wyd. pol. 2011)
Ekranizacje
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Małgorzata Dwornik , Carlo Lorenzini Collodi. Dziennikarska historia twórcy Pinokia, „Repoterzy.info”, 15 lutego 2021 .
- ↑ a b c Collodi Carlo, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-12-26] .
- ↑ a b c d e C. Collodi, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-12-26] (ang.).
- ISNI: 0000000121243974
- VIAF: 24599845
- LCCN: n79063096
- GND: 118669788
- NDL: 00436397
- LIBRIS: khwz2p5349gn0ng
- BnF: 118973660
- SUDOC: 02679537X
- SBN: CFIV001275
- NLA: 36322238
- NKC: js20020805877
- DBNL: coll041
- BNE: XX866915
- NTA: 068873409, 068873301
- BIBSYS: 90053128
- Open Library: OL162098A
- PLWABN: 9810582799305606
- NUKAT: n94000500
- J9U: 987007280418805171
- PTBNP: 49798
- CANTIC: a10485958
- LNB: 000016696
- NSK: 000043893
- BNA: 000046795
- CONOR: 5650275
- BNC: 000040705
- ΕΒΕ: 62012
- BLBNB: 000563520
- KRNLK: KAC200100862
- LIH: LNB:V*144196;=BL